Ramadan en Suikerfeest 2024 zijn voorbij

13 april 2024, 14:28 uur - Randy Koo

In 2024 duurde de Ramadan van ’s avonds 10 maart tot ’s avonds 9 april. Het Suikerfeest duurde van ’s avonds 9 april tot en met ’s avonds 10 april. Wat weet u van Ramadan, iftar en het Suikerfeest? Heeft u zelf als moslim deze vastentijd en de gebruikelijke zaken meegemaakt?

Post Views: 253

Ramadan

Ramadan is de negende maand van de islamitische maankalender. In de islam geldt ze als de heilige maand van inkeer, waarin tussen fajr (de dageraad ruim vóór zonsopkomst) en maghrib (bij zonsondergang) door vele gelovigen – voor zover zij daarvan niet vrijgesteld zijn – gevast wordt. Een speciale nacht in deze maand is Laylat al-Qadr.

Betekenis

Naar het voorbeeld van de profeet Mohammed hanteren moslims in deze maand een voorgeschreven vasten gedurende de dag. Dit vasten is een van de vijf zuilen van de islam. Naast het vasten kunnen vrijwillig extra gebeden gedurende de nacht worden verricht.[1] Moslims bidden gedurende deze maand meer. Naast een maand van bezinning is ramadan een maand waarin extra aandacht geschonken wordt aan verdraagzaamheid, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid. Volgens de islam leert vasten de mens aan zichzelf te bedwingen en kan het eigenschappen aanleren als discipline, uithoudingsvermogen en vooral zelfbeheersing, en leert het de mens aan de baas te zijn over begeerten en lusten. Verder zou vasten het inlevingsvermogen in de armen versterken en het respect in de medemens en God vergroten. Elke dag dat men vast, wordt als een overwinning gezien. Na de maand ramadan volgt het Suikerfeest (`id-oel-fitr), dat meestal gevierd wordt met familie en vrienden.

Het vasten

Het vasten wordt sawm (saum) of siyam genoemd. Dit houdt in dat veel moslims op deze tijden niet eten, drinken, roken en dat ze zich onthouden van geslachtsgemeenschap. Daarnaast zijn ook liegen, schelden, kwaadspreken en vloeken tijdens de ramadan extra kwalijk. Een mogelijke uitleg van het vasten kan als volgt worden gegeven:

Oog: men kijkt niet naar wat ongeoorloofd is.
Oor: men luistert niet naar verkeerde praatjes en luistert niet af.
Mond: men roddelt niet en bezigt geen verkeerd taalgebruik.
Hand: men pleegt geen verkeerde dingen.
Voet: men bezoekt geen verboden plaatsen.

Voor zieken, zwangere vrouwen, jonge kinderen (die de puberteit nog niet bereikt hebben), reizigers en alle anderen voor wie het vasten een bedreiging vormt voor de gezondheid of vertragend werkt op herstel van een ziekte, wordt een uitzondering gemaakt. Zij hoeven niet te vasten, hoewel het inhalen ervan (indien dat mogelijk is) wel wordt aangemoedigd.

Zowel ’s ochtends vroeg als ’s avonds laat na zonsondergang wordt er door sommigen zeer uitgebreid gegeten. Er zijn mensen die hier kritiek op hebben, omdat zij vinden dat de ramadan een periode van vasten, onthouding en bezinning dient te zijn. De ochtendmaaltijd wordt shor, sohor of suhoor genoemd; de maaltijd na het vasten iftar.

Veel moslims begroeten elkaar voor en tijdens de ramadan met ramadan moebarak, ramadan karim of ramadan mabroek, wat gezegende ramadan betekent. De ramadan keert ieder jaar terug, en het vasten wordt door volwassenen en kinderen die 12 jaar of ouder zijn aangehouden. Het vasten maakt de periode soms vrij ingrijpend voor het leven van alledag.

Tijdens ramadan wordt doorgaans geprobeerd de gehele Koran te lezen. Daartoe is de Koran in 30 delen (elk voor een dag) verdeeld, Djuz’ genaamd.

Redenen voor het vasten tijdens ramadan

Het vasten ziet men als een vorm van zuivering van de ziel en gehoorzaamheid aan God.
Het vasten is een van de vijf zuilen van de islam en is dus verplicht.
Het is mogelijk door het vasten zelfdiscipline te ontwikkelen en aan zwakheden in het karakter te werken.
Het vasten laat voelen hoe het is om honger te hebben en helpt daarmee empathie voor minderbedeelden te ontwikkelen. Het is echter een misvatting dat dit de hoofdreden vormt.

Iftar

Iftar is de maaltijd die gedurende de vastenmaand ramadan door moslims genuttigd wordt direct na zonsondergang. Tijdens ramadan eten en drinken moslims niets tussen dageraad (ruim voor zonsopkomst) en zonsondergang. Voordat het vasten begint, wordt vaak nog een maaltijd genuttigd, sahoor genaamd. Daarna volgt het ochtendgebed fajr. Het vasten werd volgens overleveringen door Mohammed gebroken na zonsondergang met een oneven aantal dadels en een glas melk. Veel moslims volgen dit voorbeeld. Vervolgens wordt het avondgebed maghrib gebeden en nuttigt men de zogenoemde iftar. In de volgorde waarin dit gebeurt en wat men eet bestaan culturele verschillen.

Moslims vragen aan de winkel uit welk land de dadels komen. Komen ze uit Palestina dan is het ok, maar komen ze uit Israël, dan worden ze geweigerd.

Deze iftar bestaat in Noord-Afrika uit harira, een dikke soep van onder andere kikkererwten, lamsvlees, uien en linzen. Op het Arabisch Schiereiland eet men dadels en drinkt men koffie. In Turkije worden olijven gegeten en thee gedronken, terwijl men in India zoete melkdranken en fruit nuttigt.

Het breken van de vasten wordt op verschillende manieren aangekondigd. Zo wordt in Indonesië op de beduk getrommeld, en in Pakistan klinken speciale iftar-bellen. Vanaf zonsondergang worden familie en kennissen bezocht en eet men gezamenlijk. De over het algemeen zeer zoete gebakjes (bv. baklava) worden gebruikt om weer energie te krijgen. De maaltijden strekken zich soms uit over uren, omdat men vanwege de lege maag niet overhaast mag eten.

In Nederland wordt de iftar door verschillende moskeeën en organisaties gebruikt om moslims samen te brengen, maar ook om niet-moslims uit te nodigen deel te nemen aan deze gezamenlijke dis.

Suikerfeest

Algemeen

Het Suikerfeest, Ramadanfeest of Eid-al-fitr (einde ramadan is een islamitische feestdag waarop het einde van de vastenmaand ramadan gevierd wordt.

Suikerfeest is in zowel België als Nederland de meest gehanteerde benaming voor het feest aan het einde van de ramadanperiode. De term is afkomstig uit de Turkse gemeenschap. In Turkije is de benaming Şeker Bayramı gebruikelijk, wat een verbastering is van Şükür Bayramı dat in de Ottomaanse tijd werd gebruikt. Şükür betekent dankbaarheid aan Allah. Dat de duiding van de zoete spijzen, die aan het einde van de vasten genuttigd worden hieraan ten grondslag ligt, is feitelijk onjuist.

Het Arabische Eid-al-Fitr betekent “feest van het breken (van het vasten)”. Eid of ied betekent in het Arabisch feest. Het woord is afgeleid van aud (terugkeren). Fitr (ontbijten) en iftar staan in relatie tot het verbreken van het vasten. Marokkaanse moslims gebruiken ook de term Eid-al-Saghir, Klein Feest (het Offerfeest wordt ook wel het Grote Feest (Eid-al-Kabir) genoemd).

In de Turkse gemeenschap wordt door sommigen vanuit religieus gezichtspunt de voorkeur gegeven aan Ramadanfeest (Ramazan Bayramı), omdat de term Suikerfeest te veel de nadruk zou leggen op de zoete spijzen die tijdens het feest veel gegeten worden.

Viering

De eerste ochtend van Eid-al-Fitr (Suikerfeest) bezoeken mannen en vrouwen de moskee voor het gezamenlijke speciale gebed voor deze feestdag. De gelovigen dienen eerst de verplichte zakat (aalmoes) te hebben voldaan. De rest van de dag gaat men zo mogelijk bij familie op bezoek. Ter gelegenheid van de Eid-al-Fitr worden er feestelijke gerechten en (zoete) lekkernijen zoals baklava gegeten en geeft men elkaar en de armen cadeautjes. Veel vrouwen versieren hun handen met henna. Zowel de mannen als de vrouwen trekken meestal nieuwe kleren aan en het huis wordt extra netjes gemaakt voor deze feestdag.

Daarna gaan de mensen naar de ontmoetingsplaats, een moskee of een zaal, en in warme landen een stuk open terrein, om daar naar de preek van de imam te luisteren, waarmee de Ramadan echt afgesloten wordt. Ook de vrouwen en kinderen zijn daarbij meestal aanwezig, zoals de profeet Mohammed heeft aanbevolen. Dan omhelzen de mensen elkaar, en vergeven zij elkaar eventuele ruzies/fouten uit het afgelopen jaar. Ze wensen elkaar een gezegend feest. Het feest duurt vaak meerdere dagen, De Profeet zei bij zijn aankomst in Medina:

“Allah heeft jullie hiervoor twee betere dagen gegeven (als feestdagen): de dag van Al-Fitr en de dag van Al-Adha.”.

Het bijzondere aan deze feestdagen is, dat beide feestdagen verbonden zijn aan belangrijke zuilen van de islam. Eid-al-Fitr is een van deze feestdagen en vindt meteen na de Ramadan plaats en is dus verbonden aan de zuil van het vasten tijdens de Ramadan. Omdat Eid-al-Fitr één dag duurt wordt dit feest daarom ook wel “het kleine feest” genoemd.

De andere feestdag, Eid-al-Adha, wordt ook wel het Offerfeest of het Slachtfeest genoemd. Dit feest duurt drie dagen en wordt daarom ook wel het grote feest genoemd. Eid-al-Adha is verbonden aan een andere zuil van de islam: de bedevaart (Hadj). Na afloop van de bedevaart, vindt op de tiende dag van de maand Dhoe al-Hidzjah Eid-al-Adha plaats.

Minder bedeelden krijgen vaak voedsel en soms kleding van de rijkere personen. Ook is het een plicht om voor de armen te zorgen. Ook betalen ze het hele jaar door armenbelasting. Dat geld wordt dan uitgedeeld aan de minder bedeelden.