SOS

Morsecode werd op 11 januari 1835 voor het eerst gedemonstreerd, vandaar dat er elk jaar op deze dag bij stil wordt gestaan. De morsecode voor SOS is ‘… – – -…’ wat staat voor drie keer een kort signaal, dan drie keer een lang signaal, gevolgd door weer drie keer een kort signaal. We kennen het uit films en het zit in ons collectieve geheugen, opdat we die code kunnen laten horen als we in nood zitten en andere communicatie niet mogelijk is. We zenden dan de letters SOS uit.

SOS is een nummer van ABBA van hun album ABBA. Het nummer zou eerst ‘Turn me on’ heten. In de TOP40 behaalde SOS als hoogste plek nummer 2. SOS bleef 10 weken in de TOP40. In de TOP2000 van 2021 bereikte SOS plek nummer 1071.

Gedeelte songtekst SOS:

Video ABBA – SOS (1975): https://www.youtube.com/watch?v=cvChjHcABPA

Fabels en feiten over SOS

In 1906 werd een internationaal verdrag gesloten om officieel het SOS in te voeren. Het noodsignaal is ondertussen zelf in nood 100 jaar later in 2006. Het SOS is een begrip geworden, een synoniem voor een kreet om hulp, in de eeuw sinds zijn officiële invoering. Maar inmiddels is het SOS zelf in nood: in onbruik geraakt, en achterhaald door modernere communicatiemiddelen.

Nederland (1979): Europazegels o.a. 75 jaar Scheveningen Radio.

In de beginjaren van de radio, toen de eerste marconisten verschenen aan boord van schepen, werden er nog diverse noodsignalen gebruikt, onder meer de morsecodes voor CQD en NC, en in Duitsland, vanaf 1905, het SOS. Maar er was nood aan één wereldwijd aanvaard noodsignaal voor schepen in moeilijkheden. Op de tweede Internationale Radiotelegrafische Conventie, in 1906 in Berlijn, werd de knoop doorgehakt. De keuze viel op het Duitse voorstel. SOS werd gekozen omdat het gemakkelijk te herkennen was.

Zweden (1979): Europazegels met morsecode.

Toch duurde het na de ondertekening van het verdrag op 3 november 1906 nog even voor het SOS ook in de praktijk ingang vond. Voor zover bekend werd het SOS voor het eerst gebruikt door het schip Slavonia, dat in 1909 schipbreuk leed bij de Azoren. Toen de Titanic verging in 1912 zond de marconist nog zowel SOS als CQD uit.

Canada (2012): 100 jaar Titanic (1912-2012)

Het is een fabeltje dat SOS zou staan voor Save Our Souls of Save Our Ships. Die zinnetjes werden later bedacht als verklaring, of gewoon als geheugensteuntje om de code te onthouden. Inmiddels is het SOS achterhaald. In 1999 werd het door de Internationale Maritieme Organisatie zelfs officieel afgeschaft: sinds dat jaar moeten alle grote schepen voorzien zijn van een moderne installatie die elektronische noodsignalen verstuurt via satelliet.

Samuel Morse (1791 – 1872): uitvinder van de morsecode

Samuel Finley Breese Morse werd geboren op 27 april 1791 in Charlestown, Massachusetts. Morse ging naar het Yale College waar hij religieuze filosofie, wiskunde en paardenwetenschappen studeerde. Morse volgde regelmatig lezingen over elektriciteit en steunde zichzelf door te schilderen.

Grenada (1975): Michelangelo.

Morse’s schildervaardigheid bleek een echt talent te zijn en in 1811 werd hij gerekruteerd om naar Engeland te reizen om aan de Royal Academy te studeren. Hij liet zich vooral inspireren door het werk van Michelangelo en Raphael en maakte een aantal indrukwekkende schilderijen. Morse keerde vervolgens in 1815 terug naar Amerika om zijn carrière als fulltime schilder te beginnen.

 

 

 

 

 

De volgende 10 jaar schilderde Morse verschillende belangrijke figuren, waaronder presidenten John Adams en James Monroe. In 1825 had Morse de eer om de markies de Lafayette te schilderen. Terwijl hij aan het werk was, ontving hij per paardenkoerier een brief van zijn vader waarin stond dat zijn vrouw erg ziek was. De volgende dag ontving hij nog een brief waarin stond dat ze was overleden. Tegen de tijd dat hij thuiskwam, was ze al begraven. Morse was radeloos over het verlies en boos dat hij het nieuws over haar slechte gezondheid niet eerder had ontvangen. Hij besloot toen een sneller middel voor langeafstandscommunicatie te vinden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Morse ontving zijn patent in 1837 en stuurde zijn eerste telegram op 11 januari 1838 over twee mijl draad. Morse en zijn assistent Alfred Vail creëerden Morse Code, een ‘dot and dash’-systeem dat wordt gebruikt om informatie via de klikgeluiden van de telegraaf te verzenden. Samen bleven ze het systeem de komende jaren verfijnen.

 

In 1844 bouwde Morse een experimentele lijn van de oude Supreme Court Chamber in het Capitol Building in Washington, DC, naar het Mount Clare Depot in Baltimore, Maryland. Morse stuurde de eerste boodschap: ‘Wat heeft God gewrocht’, een citaat uit het boek Numeri in de Bijbel. De commerciële telegrafie nam daarna een vlucht in Amerika. In 1851 werd het telegrafische ontwerp van Morse ook in Europa als norm aangenomen. Tegen de tijd dat de burgeroorlog begon, waren er telegraaflijnen gespannen van kust tot kust, waardoor bijna onmiddellijke communicatie mogelijk was.

 

 

 

 

USA (1958): 100 jaar Transatlantische kabel (1858 – 1958)

Morse werkte later aan de transatlantische kabel en vond een marmeren snijmachine uit, voor zijn dood op 2 april 1872. Tijdens zijn leven ontving Morse een aantal onderscheidingen van andere landen, maar het was pas later in zijn leven en daarna zijn dood dat hij uitgebreid werd geëerd in de Verenigde Staten. Een jaar voor zijn dood werd hij geëerd met een standbeeld in Central Park in New York. Zijn portret werd later ook vermeld op de achterkant van zilvercertificaten van twee dollarbiljetten.

Robert Fulton en Samuel Morse afgebeeld op de achterzijde van het zilveren certificaat van 1896 $ 2. Bron: Wikipedia.

Telegrafie

Morsecode is uitgevonden met het doel deze te gebruiken voor de telegrafie. Bij de telegraaf kon men alleen maar kiezen uit twee toestanden: sleutel naar beneden (= stroom) of sleutel niet bediend (= geen stroom) en tijdsduur (kort of lang). Telegrafie wordt algemeen beschouwd als een voorloper van de latere digitale communicatie.

USA (1944): 100 jaar Telegrafie.

Het principe is eenvoudig. Een elektrische stroom wordt in een bepaald patroon onderbroken en weer ingeschakeld. Een tekst wordt in code overgeseind en aan de ontvangstkant weer ontcijferd en eventueel op schrift gesteld en als telegram bezorgd aan de geadresseerde. Om letters in patronen om te zetten (en omgekeerd) waren er verschillende codes, waarvan de bekendste de morsecode was. Bij deze vorm van telegrafie zet de telegrafist handmatig de letters van de tekst om in elektrische impulsen met behulp van een seinsleutel. Aan de ontvangende kant worden deze signalen dan vaak hoorbaar gemaakt, zodat een telegrafist de codes weer in letters kan omzetten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een ander systeem is de wijzertelegraaf of naaldtelegraaf: de zender stelt met een wijzerplaat een letter in. Dit wordt dan automatisch vertaald in een aantal elektrische impulsen, die aan de kant van de ontvanger ervoor zorgen dat een naald de juiste letter aanwijst. Met dit systeem hoeft men dus geen morsecode meer te kennen. De elektrische telegraaf vereiste lange-afstandslijnen, die veelal langs het moderne transportmiddel, de spoorweg waren aangelegd.

USA (1940): WESTERN UNION TELEGRAPH CO.

Dag van de morsecode

Op 11 januari is de dag waarop in 1835, morsecode voor het eerst aan het publiek werd gedemonstreerd wordt wereldwijd de Dag van de Morsecode herdacht.

Meer info:

Leer Morsecode snel: https://www.youtube.com/watch?v=Z5uyK5MrsTs

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Australië • Bhutan • Canada • Denemarken • Monaco • Verenigde staten • Zweden • Europa CEPT • Scheepvaart • Titanic

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(8 stemmen, gemiddeld: 4,88 uit 5)

Laden...