Algemeen / spelregels

Tijdens het tafeltennissen train je je vijf fysieke basiseigenschappen: coördinatie, lenigheid, uithoudingsvermogen, kracht en snelheid. Je speelt meestal in een team, maar wel individueel je wedstrijden. Er wordt ook gedubbeld. De perfecte sport voor mensen die liever individueel sporten, maar wel de gezelligheid van een team willen. Vrijwel ieder dorp of stad heeft wel een tafeltennisvereniging. Maar er wordt niet alleen getafeltennist bij verenigingen, ook het pleintje buiten vind je vaak een tafeltennistafel.

Engeland (1977): speciale cover en afstempeling 34e WK Tafeltennis in Birmingham.

Tafeltennis of pingpong is een sport waarbij twee of vier spelers een licht en hol balletje met een batje heen en weer slaan over een tafel met een net in het midden. Het doel van dit spel is de bal over het net te slaan op de tafelhelft van de tegenstander, op zo’n manier dat deze de bal niet correct of helemaal niet kan terugslaan. Als wedstrijdsport stelt tafeltennis hoge lichamelijke en mentale eisen aan de spelers, anderzijds is het voor miljoenen mensen in de hele wereld een ontspannende tijdspassering.

Een van de mooiste ontwerpen om de sport te visualiseren is deze recente uitgifte. De Kroatische Post Mostar heeft op 6 april 2018 twee zegels uitgegeven in een mini-sheet van acht zegels. De twee zegels geven aan hoe het spel wordt gespeeld met twee spelers. De verticale perforatie ertussen geeft automatisch het netje aan. De achtergrond heeft een blauwe kleur en is de kleur van de tafeltennistafel. Vroeger werden groene tafels gebruikt maar met de blauwe kleur van de tafel zijn de wedstrijden op TV beter te volgen. De rode en groene lijnen geven de dynamische route van de bal aan van de twee (rode en groene) batjes. De FDC is ook een mooi kunstwerk geworden. Overigens is 6 april ook uitgeroepen door de Verenigde Naties als de ‘Internationale Sportdag’ (International Day of Sport for Development and Peace).  Hieronder het plaatje als ‘dubbelspel‘. Frankrijk won goud met de ‘mixed doubles’ en de Fédération Française de Tennis de Table (FFTT) bestond 50 jaar in 1977.

Frankrijk (1977): WK Tafeltennis in Birmingham.

Puntentelling
De speler die als eerste 11 punten behaalt wint de game of set, mits het verschil met de tegenstander minimaal twee punten is. Bij gelijke stand van 10-10 wordt er dus doorgespeeld tot een van beide spelers alsnog twee punten meer heeft dan de ander (bijvoorbeeld 12-10, 13-11, 14-12…). In deze fase wisselen de spelers na elk punt van opslag. Tot 2001 ging een game om 21 gewonnen punten en werd om de vijf punten de service gewisseld. Aan het eind van elke game ruilen de spelers van speelhelft. Diegene die in de vorige game als eerste serveerde, zal nu als eerste ontvangen.

Historie van de sport

De ontstaansgeschiedenis van tafeltennis is alleen te zien in samenhang met andere takken van sport, vooral tennis waarvan sinds de Middeleeuwen bepaalde vormen bestonden. Net als veel sporten begon tafeltennis als een sociaal verzetje; het werd vermoedelijk voor het eerst gespeeld – met geïmproviseerd materiaal – ergens aan het einde van de 19e eeuw in Engeland. Sommige bronnen beweren dat het eerst gespeeld werd door Britse militairen in India of Zuid-Afrika en vervolgens meegenomen naar Engeland. In Engeland werd in 1884 octrooi verleend op de naam “Miniature-Indoor-Tennis-Game”. In 1901 ontdekte de Engelse tafeltennisliefhebber James Gibb tijdens een reis naar de USA celluloidballen, die de tot dan toe gebruikelijke lichte, doch erg harde canvasbal vervingen. Daarmee kreeg het spel een nieuw, meer sportief accent.

Oude ping pong paddles. Foto: Andrew Cheng.

Rond 1900 was het spel bekend onder de huidige namen (tafeltennis en ‘pingpong’). Het woord ‘pingpong’ is een uit het Engels (ping-pong) overgenomen klanknabootsing van het geluid als het balletje en batje elkaar raken. Het woord werd begin 20e eeuw in Engeland en de Verenigde Staten geregistreerd als merknaam, waarna de betreffende fabrikanten tafeltennissers stimuleerden op voor het spel zelf het woord table tennis te gebruiken, om te voorkomen dat ‘ping-pong’ als generieke term niet de erkenning als merk zou verliezen. In Engeland waren er zelfs enige tijd naast elkaar een Table Tennis Association en een Ping Pong Association.  Andere merknamen in deze periode waren onder andere ‘Gossima‘ (van de Engelse fabrikant John Jaques, eind 19e eeuw), ‘Flim-Flam’, ‘Pim-Pam’ (Frankrijk) en ‘Whiff-Whaff’ (USA). Zie de tweede zegel hieronder.

Viktor Barna (1911 – 1972) was een Hongaars-Britse tafeltennisser van Joodse komaf. Hij werd in 1930, 1932, 1933, 1934 en 1935 vijf keer wereldkampioen enkelspel, wat geen man hem sindsdien nadeed. Ook zijn deelname aan negentien verschillende WK’s is een record in het mannentafeltennis. Zie de eerste zegel hierboven.

Tafeltennis voor gehandicapten

Tafeltennis is een sport die op veel revalidatiecentra en mytylscholen al volop gespeeld wordt. Dit is natuurlijk niet zonder reden, tafeltennis is leuk want iedereen kan en kent het en door te tafeltennissen ontwikkel je je oog-hand coördinatie, evenwicht, reactievermogen en ben je lekker sportief, samen met anderen bezig.

Bij de meeste verenigingen wordt er samen getraind door mensen met en zonder handicap. Dit kan heel goed, want als het nodig is zijn er aangepaste spelregels. Topparatafeltennissers als Kelly van Zon, Bas Hergelink en Gerben Last spelen zelfs op landelijk niveau in de competitie. 

De Nederlandse Tafeltennisbond (NTTB) heeft het programma ‘Tafeltennis als revalidatiesport’ wat revalidatiecentra als leidraad kunnen gebruiken om tafeltennis in te zetten tijdens het revalidatieproces en ‘Table Heroes’ waar mytylscholen en activiteitencentra gebruik van kunnen maken voor het organiseren van een kennismaking met tafeltennis. Ook bieden diverse verenigingen in het land clinics aan op scholen. Zo kunnen nog meer mensen mee maken hoe leuk tafeltennis is en gebruik maken van de voordelen die de sport biedt.

Paralympisch Tafeltennis: https://teamnl.org/sporten/tafeltennis-paralympisch

Paralympics Games: https://www.paralympic.org/

Nederlandse successen

We kunnen er niet omheen. Bettine Vriesekoop is de grootste tafeltennisster van Nederland. Ze speelde tafeltennis vanaf 1972. Van 1977 tot 2002 beoefende zij haar sport op het hoogste niveau. In die periode won ze de volgende kampioenschappen:

• tweemaal Europees kampioen enkelspel, in 1982 in Boedapest en in 1992 in Stuttgart;
• Europees kampioen dubbelspel in 1982 met Andrzej Grubba;
• twee keer de Europese top 12, in 1982 en 1985;
• veertien keer Nederlands kampioen in het damesenkelspel;
• veertien Open toernooien;
• zilver met het Nederlands team op het EK van 92;
• twee bronzen medailles op de WK.

NK Tafeltennis in Amsterdam (21 december 1986): Bettine Vriesekoop die drie titels behaalde.  Foto: ANEFO / R.C. Croes.

Helaas zijn er voor zover bekend alleen Nederlandse persoonlijke tafeltenniszegels uitgegeven.

Utrecht WK Tafeltennis in 1955

Eindelijk was Nederland aan de beurt in 1955. Het 22e Wereldkampioenschap Tafeltennis werd georganiseerd in Utrecht. Er werd geen postzegel uitgegeven, maar wel een speciale afstempeling. Via het postarchief is de volgende info beschikbaar.

Dienstorder No H.249 van 7 april 1955: Gelegenheidsstempel.
1. Ter gelegenheid van de van 16 t/m 24 April a.s. te houden wereldkampioenschappen tafeltennis zal in de Bernhardhal te Utrecht een tijdelijk bijpost-, telegraaf- en telefoonkantoor worden gevestigd.

2. De in dit tijdelijk bijkantoor ter postbezorgde gewone en aangetekende stukken zullen van een afdruk van een bijzondere stempel worden voorzien.

In het Nederlandsch Maandblad voor Philatelie van 1955 is de volgende mededeling opgenomen:
Het eerste der vier in het vorige nummer afgebeelde speciale poststempels, dat der Wereldkampioenschappen Tafeltennis, werd op alle stukken helaas abusievelijk naast de zegels (in paarse kleur) afgedrukt, terwijl de zegels een normaal zwart stempel Utrecht-Station kregen.

Tevens werden de dagtekeningstempels UTRECHT 2 en UTRECHT-STATION 14 gebruikt.
TBBS 0992 Afdruk in violet (naast of op de postzegel).

Gebruiksperiode stempel was van 16 april tot en met 24 april 1955.

Nederlandse Tafeltennisbond: https://www.nttb.nl/

OIympische sport

Sinds 1988 (Seoul) is tafeltennis een Olympische sport. Tot en met de Olympische Spelen van 2004 werd gestreden in het enkelspel en dubbelspel. Vanaf Peking 2008 is het dubbelspel vervangen door de landenwedstrijd.

Door de Olympische status werden er veel tafeltenniszegels uitgegeven van individuele topspelers voornamelijk door de Afrikaanse landen.

Toplanden Zweden en China

Zweden en China staan al jaren aan de top met tafeltennis. De meeste gouden Olympische medailles zijn gewonnen door Aziaten en voornamelijk Chinezen zowel bij de mannen enkel, vrouwen enkel, mannen/vrouwen dubbel en het team. In feite is Jan-Ove Waldner de enige Europeaan die een gouden Olympische medaille won in 1992. Andere bekende Zweedse speler/sters zijn: Stellan Bengtsson, Mikael Appelgren, Jörgen Persson, Marie Svensson. Bekende Chinese spelers/sters: Wang Hao, Ma Long, Ma Lin, Wang Liqin, Zhang Yining, Guo Yue, Li Xiaoxia, Liu Shiwen.

Zweden (1967): 29e WK Tafeltennis in Stockholm.

Zweden (1985): WK Tafeltennis in Göteborg.

China (1961): 26e WK Tafeltennis in Peking

China (1995): 43e WK Tafeltennis in Tianjin.

Joint issue Zweden en China in 2013

Jan-Ove Waldner is de eerste levende buitenlander die op een Chinese zegel is verschenen. Waldner is zes keer wereldkampioen tafeltennis geweest en heeft in 1992 een Olympische gouden medaille behaald in Barcelona. Geschat werd dat circa 13 miljoen zegels zijn verkocht. Waldner is erg blij met de zegel. Hij is een legende in China waar tafeltennis de meest populaire sport is.

China (2013): joint issue.

Zweden (2013): joint issue

European Table Tennis Union: https://www.ettu.org/en/

International Table Tennis Federation: https://www.ittf.com/

Pingpongdiplomatie

Pingpongdiplomatie was de manier waarop de Volksrepubliek China diplomatieke toenadering zocht tot de Verenigde Staten van Amerika. Mao Zedong zorgde ervoor dat het nationale tafeltennisteam van Verenigde Staten naar China reisde om een paar potjes tafeltennis te spelen tegen spelers uit China. Hiermee maakten ze de weg open voor het bezoek van Nixon aan China in 1972.

Guinee (1972): Richard Nixon en Mao Tse-tung met twee batjes.

Opmerkelijk is deze zegel die ik zelf bezit. Guinea gaf in 1972 een 1200 Franc Airmail zegel uit met afbeelding Richard Nixon en Mao Tse-tung, goud reliëf zegel met twee rode robijnen erop. Tussen Nixon en Mao zijn twee ping pong batjes en het balletje afgebeeld.

6 april is ook Internationale Sportdag

Overigens is 6 april ook uitgeroepen door de Verenigde Naties als de ‘Internationale Sportdag’ (International Day of Sport for Development and Peace). Ik eindig deze blog met een speciale velletje uit HongKong uit 2015. Hongkong Post heeft voor de eerste keer zegels uitgebracht met ‘thermochromic ink‘. De silhouetten van de atleten zijn geprint in ’thermochromic ink’. De kleuren veranderen met de temperatuurwisselingen. Zes favoriete sporten in HongKong: wielrennen ($1.70), tafeltennis ($2.20), voetbal ($2.90), atletiek ($3.10), badminton ($3.70) en zwemmen ($5).

HongKong (2015): Zes favoriete sporten in HongKong.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• China Volksrepubliek • China vóór 1949 • Frankrijk • Groot Brittannië • Nederland • Verenigde Naties • Fietsen en wielrennen • Voetbal

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(16 stemmen, gemiddeld: 4,81 uit 5)

Laden...