In de loop der jaren zijn in de periode 1928 t/m 2014 twaalf postzegelemissies uitgegeven, waarin de voetbalsport als onderwerp een hoofd- of een nevenrol speelt. De sport domineert acht keer met afbeeldingen in de emissies van 1974, 1979, 1989, 1990, 1994, 1998, 2000 & 2014 en speelt een nevenrol in de series van 1928, 1976, 1996 & 1999. De voorbereidingen van twee emissies blijken naderhand te voorbarig te zijn geweest. Het nationale elftal verliest tegen de verwachting en voorspelling in. De emissies 1974 en 1990 zijn op één postzegelvel na in de versnipperaar terechtkomen.
Aan de voetbalsport op Persoonlijke Postzegels is geen aandacht besteed
De informatie is voor een groot deel ontleend aan ‘De bal is rond 1928 – 2006, zegeltocht Nederlands voetbal’ Han Mulder.
1) Olympische spelen 1928
Deze voetballer uit de Olympische spelen-emissie van acht verschillende sporten is de eerste postzegel in ons land waar geen representatieve persoon als koning[in] of symbolische voorstelling op staat. Een doorbraak die de waardigheid van ons land niet uitdraagt. Nee het is een voetballer in kloeke kleding als werelds onderwerp in een actiemoment, die bedaard en weloverwogen een hem tegemoetkomende bal beheerst zal wegschoppen. Een voorontwerp van de voetballer van Wenckebach was naakt.
2) Wereldkampioenschap voetbal 1974
Naar aanleiding van de wereldkampioenschappen voetbal in West-Duitsland heeft Jan Boterman in 1974 toch een postzegel ontworpen. Aanvankelijk werd geaarzeld voor een buitenlands voetbalevenement een postzegel uit te geven.
Jan Boterman beeldt het voetbalspel uit door de zwart-witte wedstrijdbal weer te geven voordat met de bal gespeeld wordt. Dus geen actiemoment, maar de weergave van een passief moment van de bal liggend op een kalkstreep. De kleurrijke sfeer in een stadion tijdens een wedstrijd verbeeldt de ontwerper met een kleurenstrook aan de rand van het voetbalspel.
De finale van ons land werd op een gegeven moment toch haalbaar geacht. Reden? Nederland komt de rondes ijzersterk door tegen Argentinië, Oost-Duitsland en Brazilië. Een zwarte opdruk ‘Holland winnaar wl 74’ op deze postzegel wordt in allerijl in een oplage 10 miljoen zegels gedrukt en op 3 juli 1974 afgeleverd.
Of de voetballende silhouetfiguur in naakte verschijning als voorontwerp is afgebeeld, is twijfelachtig in tegenstelling tot de speerwerper, die als sportbeoefenaar niet op de olympische emissie 1928 is verschenen.
De ‘voetballende-voorontwerper’ schopt niet, maar jongleert met de bal, waardoor de bal binnen de kaders van het zegelbeeld blijft. In 1928 kende men het ‘beeld-doorloper-effect’ nog niet. Voor Richard Krajicek op de tennispostzegel (nvph 1813) is een tweede, er boven liggende postzegel noodzakelijk om de weggeslagen tennisbal af te beelden.
3) Kinderzegel 1976
Aan de 40 cent kinderpostzegel 1976 (nvph 1103) met daarop een kindertekening van een keeper en aanvaller is in het artikel Kinderzegels 1976 uitgebreide & ingekorte kindertekeningen van 3 juli 2022 al ruimschoots aandacht gegeven.
4) Honderd jaar voetbal in Nederland 1979
Met deze bijzondere postzegel wordt niet alleen het 100-jarig voetbal in ons land gememoreerd, maar ook vooral Koninklijke Haarlemsche Football Club (KHFC; oudste voetbalclub van ons land) en 25 jaar betaald voetbal in ons land.
Grafisch ontwerper Boterman gaat hierbij uit van een actief actiemoment met enkele specifieke kenmerken / situaties van het voetbalspel met een collage van enkele gefotografeerde beeldelementen als arm en hand (van de keeper), been, schietbeweging (bal is nog voor driekwart deel zichtbaar aanwezig), zwart-witte wedstrijdbal en gras.
Om eindeloos gesjouw met de bal tijdens de opnamen te vermijden is een rekstok op het veld geplaatst met daaraan een voetbal ‘aan een touwtje’. Aldus kon moeiteloos (tegen) de bal getrapt en gefotografeerd worden.
5) 100-jarige Nederlandsche Voetbal Bond 1989
Op de postzegel zijn twee lagen op elkaar geplaatst: een realistische en een schematische:
a) Werkelijkheidsgetrouwe laag
De werkelijkheidsgetrouwe laag verbeeldt de ‘samenwerking’ tussen het jonge voetballertje en zijn schaduw. Het kereltje ‘zweeft’ ietsje boven het veld, waardoor enige afstand tussen hem en het veld ontstaat. Aldus wordt door ontwerpers Linda van Deursen en Armand Mevis een fictief samenspel zichtbaar gemaakt.
b) Tweede laag
De tweede laag toont het professionele voetbal op abstracte wijze met lijnen, cijfers en pijltjes. Het is de schematische weergave van een bekende spelsituatie bij de Europese kampioenschappen voetbal 1988 tijdens de wedstrijd Nederland – Rusland: Van Basten scoorde.
De typografie verwijst naar de schreeuwerige krantenkoppen, die Nederland letterlijk en figuurlijk op de voorgrond doet treden.
6) Wereldkampioenschap voetbal 1990
De uitgave van een postzegel voor het wereldkampioenschap voetbal in Italië werd tot in detail voorbereid en voor een deel ook gedrukt, zodat ons land ingeval het kampioenschap zou winnen de postzegel ook meteen beschikbaar zou zijn. Helaas ons werd uitgeschakeld.
De zwart-witte wedstrijd ‘schiet’ met vaart door het deels in flarden gescheurde postzegelpapier met kleurige snippers ons als kijker tegemoet.
Deel 2
Volgende week kunt u deel 2 lezen van ‘Aandacht voor voetbalsport op postzegels’.
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland • Kinderpostzegels • Voetbal
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(Breng als eerste je stem uit.)
Laden...
Reacties (1)
Ik vraag me af of ‘de voetballer in kloeke kleding’ in het afgebeelde actiemoment bedaard en weloverwogen een hem tegemoetkomende bal beheerst zal wegschoppen. Gezien zijn lichaamshouding lijkt het er meer op dat hij een dribbel gaat inzetten.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)