Postzegel ‘Tien voor uw brieven’ met maximumkaart (I)

24 juli 2022, 7:00 uur - Bate Hylkema

PTT zelf interpreteert deze nieuwe semi-permanente postzegel ‘10 voor uw brieven’ (eerste dag van uitgifte 6 juli 1999; nvph 1837), geschikt voor iedere soort post, als een ‘concurrent’ van de permanente frankeerzegel van 80 cent in purper van ontwerper Crouwel.

Post Views: 1.538

Computercultuur kenmerken:

Opvallend op de cijferpostzegel (nvph 1837) is de tegenstelling tussen het stoer robuuste computer-cijfer 80 (formeel karakter) en de vlot en vaardig handgeschreven tekst ‘cent’ en ‘Nederland’ (individueel karakter).
Het computerscherm bestaat uit dunne horizontale geel- en oranjekleurige beeldscherm-lijntjes, die een optisch trillende beweging uitstralen.

De rood- en blauwkleurige blokjes (rechts) ‘vechten’ als het ware om de aandacht, waarmee wordt de optische trilling op het beeldscherm gesuggereerd.
De dunne blauwe streepjes (links) ‘illustreren’ de ongewild vibrerende tril-effecten aan de randen van het beeldscherm.

Postzegel met persoonlijk stempel

Typografisch ontwerper René Knip vertelde me in een persoonlijk gesprek dat het ontwerp een bijzonder eigen stempel heeft meegekregen

De kalligrafische woorden ‘cent’ en ‘Nederland’ zijn letterlijk mijn persoonlijk handschrift.
De cijfers 8 en 0 zijn uit een zelf ontworpen cijferreeks afkomstig.
De geeloranje kleur is afkomstig van de 5 cent cijferpostzegel (nvph 465) van typografisch ontwerper Jan van Krimpen. Van deze cijferemissie spreekt hem om de heldere kleur de 5 cent postzegel het meest aan: “Een postzegel in deze kleurstelling op een envelop valt bijzonder op!”

Persoonlijke interpretatie & uitleg

Grafisch ontwerper René Knip: “Met mijn kleurkeuze van magenta, oranje en rood ontstaat een tegengestelde kleur-spanning, die onze landsgrenzen overschrijdt. Dit kleurenpalet verwijst in mijn beleving naar de kleurkeuze van inwoners van landen rondom de Middellandse Zee en misschien ook wel naar die van Aziatische landen. Hiermee leg ik een link naar de verwerking van de poststroom, die naar alle landen van de wereld uitwaaiert.”

Ontstaan bijpassende maximumkaart

De ‘Vereniging voor Kinderzegels en Maximafilie’ heeft me destijds gevraagd voor de nieuwtjesdienst een passende maximumkaart te vervaardigen. Daartoe is achtergrondkennis, die de ontwerper in de postzegel heeft aangebracht, bijzonder waardevol. Vandaar dat ik hiermee in het artikel ben begonnen voor een juiste begripsvorming

Voor de aanmaak van een maximumkaart bij deze postzegel met een dominerend cijfer 80 in combinatie met geschreven kriebels ‘cent’ en ‘Nederland’ heb ik dikke contourlijnen rondom beide cijfers getekend. Van deze uitgeknipte ‘con-tour-cijfers’ zijn meerdere uitgeknipte kopieën gemaakt, waarmee al schuivend een aantal constructies zijn gemaakt.

Uit de meest mij aansprekende opstelling is de maximumkaart ontstaan, bestaande uit drie horizontale rijen cijfers. De drie nullen in het midden verbinden beide rijen; ieder met vier achten.

Met een fragment van een bewegende vlag op de achtergrond wordt niet alleen het Nederlandse karakter van de kaart benadrukt, maar ook de levendige notatie van munt en landsnaam.

Veel horizontale en verticale lijnen met een aantal schuine lijnen domineren door de breedte en zwartte kleur op een zakelijk doodse wijze de gehele uitstraling van de kaart. De levendige uitstraling van de postzegel was niet aanwezig.

De levendigheid heb ik op de kaart weten aan te brengen door alle horizontale en verticale lijnstukken van een ‘draai / bocht’ te voorzien (zichtbaar gemaakt door contour). Hiermee is de optimale levendigheid ontstaan, die geheel met die van de postzegel overeenkomt. Helaas beschik ik niet meer over deze levendige maximumkaart-afbeelding in combinatie met de Nederlandse vlag op de achtergrond.