Met een geïdealiseerde goedgeefse vrouwelijke voorbeeldpersoon op de Nationale Hulpzegel (nvph 449/53) tracht de Stichting Nederlandsch Volksherstel de Nederlandse bevolking over te halen / aan te sporen deze weldadigheidszegels / bijslagpostzegels (Goede Doelenzegels) te kopen. Echt een uiting van sociale saamhorigheid en verbondenheid.

Het geteisterde vaderland

De Nationale Hulpzegel met bijslag is door Hubert Levigne ontworpen en gegraveerd. Een vrouwelijke persoon strooit met ondersteunend handgebaar op symbolische wijze haar gaven uit over het door de oorlog geteisterde Nederland. De gaven zijn afkomstig van de Nationale Hulpverlening. De hoge bijslaggelden (dubbele van de frankeerwaarden & 3 x 12½ = 37½ cent) van deze emissie zijn bestemd voor oorlogsslachtoffers en voorzieningen ontstaan door oorlogsnood.

Licht – donker werking

Op de voorontwerpschets treedt de dame door de schaduwen op gewaad, lichaam, armen en gezicht voor de lichte achtergrond op tegengestelde wijze als het definitieve ontwerp op de voorgrond.
Opmerkelijk is de aanwezigheid van een gedeelte van een zonnebloem links van de arm. Het Handboek Postwaarden Nederland veronderstelt dat dit detail tot de hoorn-des-overvloeds behoort, die achter de persoon langs loopt.
Op metaforisch-symbolische wijze stort de dame uit een bloemvormige hoorn-des-overvloeds haar gaven over ons land uit, bestaande uit tulpen, graan, bessen/druiven, appels en perziken. Door de rijkelijk gedetailleerde en krachtig doorwerkte achtergrond, waarin o.a. huiscontouren van geteisterde huizen met ramen zijn te herkennen naast fragmenten van gotische spitsboogvensters uit kerken, treedt de persoon met lichte schaduwpartijen in de vouwen van haar gewaad, verlicht en ruimtelijk op de voorgrond.

Met affiches (in een aantal gewijzigde uitvoeringen), sluitzegels (in gebruik bij een aantal postkantoren, waarmee telegrammen werden dichtgeplakt) en artikels / advertenties in de dagbladen (zie slot artikel) werd uitgebreid propaganda voor de Nationale Hulpzegels bedreven.

Reclame, propaganda & ruchtbaarheid

Ondanks de papierschaarste vlak na de oorlog heeft de Stichting Nederlandsch Volksherstel naast druk / verspreiding van affiches de verkoopcampagne van de Hulpzegels ook in hoge mate de verkoop van de postzegels gestimuleerd o.a. met de slogan “Frankeer als regel met de nationale Hulpzegel”.

Vergroting: klik op de afbeeldingen om een vergroting te bekijken.

Zelfs de jeugd werd nauw bij de verkoopactie betrokken middels teken- en rijmwedstrijden. Oplossingen dienden in een envelop gefrankeerd met Hulpzegels gefrankeerd te worden.
Leerlingen van de voormalige lagere school konden een tekening maken, waarop de vlaggen van alle landen stonden, die ons in de oorlog met levensmiddelen en goederen hebben geholpen, in kleur en alfabetische volgorde. Leerlingen van het vervolgonderwijs konden onderstaand gedicht overschrijven en completeren met rijmwoorden opsturen in een met Hulpzegels gefrankeerde envelop.

Vergroting: klik op de afbeeldingen om een vergroting te bekijken.

Recordopbrengst ruim 0,8 miljoen gulden!

Na een verkoopperiode van vier maanden bedroeg het bruto opbrengstcijfer 839.756,99½ gulden. Het bedrag van deze Goede Doelenzegels was hoger dan gebruikelijk. Het was voor die tijd een ongekend hoog bedrag door de indringende verkoopcampagne met de medewerking van pers, radio en affichereclame.
De oplagecijfers van de 5 postzegels bedroeg voor 1½ cent oplage 1.545.392, 2½ cent oplage 1.035.034, 5 cent oplage 1.236.835 , 7½ cent oplage 1.769.255 & 12½ cent oplage 995.881 postzegels.

Volgens het Handboek Postwaarden Nederland hangt de hoge opbrengst samen met speculatie, die toen met de maatschappelijke en economische situatie samenhing. Het verzamelen van postzegels was in de oorlogsjaren door gebrek aan vrije tijdsbesteding populair geworden. De naoorlogse overwinningsroes, die samenhing met een optimistische toekomstverwachting, verhoogde de speculatiezucht aanmerkelijk (die in de oorlog al was ontstaan).

Bronnen

Dit artikel is gebaseerd op informatie uit:

• Herdenken op klein formaat David Barnouw & Ada Lopes Cardozo
• Postzegelkunst Christiaan de Moor
• Speciale Catalogus 2024
• Handboek Postwaarden Nederland (C42 & C43)
• Google
• Eigen archief

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 4,00 uit 5)

Laden...