Recent is het percentage van het aantal verstuurde brieven en kaarten in 2023 bekend geworden. Ten opzichte van 2022 is er een afname van 7,4 procent. Volgens PostNL verstuurt 70 procent van de consumenten minder dan één keer per maand een poststuk.
Twintig jaar geleden ging een postbode naar elk huis om post te bezorgen. Vandaag de dag slaat hij 7 huizen over en hebben 3 huizen weer post. Om toch kostendekkend te kunnen werken heeft PostNL in 2024 het frankeertarief met bijna 8 procent van 1,02 naar 1,09 euro verhoogd.
Direct daarmee samenhangend is ook het weghalen van brievenbussen een logisch gevolg. In de periode 2014 – 2023 is het aantal brievenbussen met 7.000 van 18.000 naar 11.000 verminderd. Een daling van bijna 40 procent.
Bovenstaande dalende percentages komen geheel overeen met het beeld, dat Mirjam Verhaagen (senior marketeer PostNL-verzamelmarkt) op het Winterstamps-symposium 2024 in Veenendaal onlangs in haar inleiding “Leeft de filatelie voort na het verdwijnen van de postzegel?” verwoordde.
Met de uitgifte van het informatieve vouwblad Pro-fil (augustus 1983 t/m februari 2010) wist PostNL jaren aaneen de band met de consument te versterken en te behouden. De verzamelaar werd bij de uitgave van iedere nieuwe emissie actief gestimuleerd de postzegel ook op een andere wijze dan frankeren te gebruiken o.a. met stempelvlaggen, bijzondere stempels, filatelie-loket-stempels en postwaarden.
Met kunst- en vliegwerk
De poststroom neemt voortdurend af en daarmee ook de postzegel in het frankeergebruik. De postzegel als frankeer-middel verliest het contact met de wereld en het leven. Afgezien van de permanente postzegel, Beleef de Natuur-emissie en Decemberzegel (zijn landelijk overal te koop) wordt de bijzondere postzegelemissie alleen centraal middels schriftelijke / telefonische bestellingen en (buitenlandse) abonnementen verkocht. Voor het grote publiek bestaat dit postzegeltype daardoor niet meer. De actieve en bij filatelie betrokken verzamelaar weet op eigen initiatief deze postzegel gelukkig nog te vinden.
Met kunst- en vliegwerk heeft PostNL de verzamelaar nog jarenlang weten te betrekken bij de uitgifte van nieuwe postzegels.
De Pro-fil-editie zomerzegels 1985 bijvoorbeeld nodigde de verzamelaar uit het vouwblad ook van de zomerzegels te voorzien met een stempelafdruk van de desbetreffende vier plaatsen.
Verhaagen heeft om begrijpelijke redenen in haar korte inleiding geen toekomstvisie van PostNL kunnen of willen geven. Nu is nu, wat zal komen, zullen we moeten afwachten. Vanaf ongeveer 2000 is het aantal verzamelaars drastisch afgenomen, dat door overlijden van de oudere filatelist ook nog eens versneld wordt.
Met een van de vele filatelieloket-stempels werd de verzamelaar regionaal ook bij de uitgifte van een emissie betrokken. Eenmaal met het gebruik van deze stempel gestart, werd voortzetting voor velen een automatisme.
Als gevolg van de afname van het filatelistische product daalt ook het aantal medewerkers van PostNL de filatelie betreffende. Verhaagen stelde echter dat de personeelsaanpassing een gevolg is van ‘krapte-op-de-arbeidsmarkt’ en niet die van de omzetvermindering!
In de afgelopen jaren is het personeel er tot een minimum gedaald. In 2017 is zelfs de esthetische adviseur ontslagen, die tijdens het ontwerpproces van een postzegelvel in samenspraak met de ontwerper iedere emissie tot op een hoog esthetisch niveau wist te begeleiden.
Het takenpakket van deze dienst is versoberd. Jubileum- en herdenkingsemissies worden nog minimaal uitgegeven. Dit type postzegel geeft met sociaal-maatschappelijke en culturele onderwerpen wel variatie aan een postzegelverzameling in onderwerp en ontwerp.
Een kaart voor de eerste stempeldag stimuleerde de verzamelaar de bijzondere dagtekenstempel van het filatelieloket Heerlen bijvoorbeeld te gebruiken uiteraard in combinatie met de nieuwe postzegel.
In de loop der jaren zijn bijvoorbeeld verdwenen de Pro-fils, speciale briefkaarten voor filatelie-loketstempels, aantekenstrookjes en stempels van filatelistische evenementen. Het is in de weekenden niet meer mogelijk stands er te bemannen.
Monoculturele ontwikkeling postzegel!
Over versobering gesproken. Volgens mij domineren de laatste jaren versobering en eenzijdigheid helaas steeds meer het PostNL-emissiebeleid. In de eerste helft 2024 wordt het aantal nieuwe postzegels op 48 postzegels geschat. Maar liefst 44 postzegelafbeeldingen hebben met flora en fauna te maken. Slechts 4 postzegels hebben niets met de natuur van doen (één Gewichtsklasse-postzegel & wellicht drie André van Duyn-postzegels). Monocultuur. Armoe troef, naar mijn mening!
Jubileum- en herdenkingsemissies worden jammer genoeg nog minimaal uitgegeven. Dit type postzegel geeft met sociaal-maatschappelijke en culturele onderwerpen wel variatie aan een postzegelverzameling in onderwerp en ontwerp.
De persfoto’s met kleurige postzegelafbeeldingen konden met gemak tot maximumkaarten verheven worden.
Voor het grote publiek is deze commerciële postzegel (die besteld dient te worden) niet meer aantrekkelijk. Deze bijzondere postzegel komt feitelijk niet meer voor in hun ‘beleef-leef-wereld’.
Wellicht waardeert de beeld-, motief- of thematische verzamelaar als enige vertegenwoordiger van de filatelisten de bijzondere natuurpostzegels nog wel. Het overgrote deel van de verzamelaars verliest de binding met dergelijke postzegels.
Naast de gebruikelijke vlagstempels ‘Koop Zomerpostzegels / Rode Kruis postzegels / Kinderpostzegels’ voerde de Filatelistische Dienst in Groningen bij iedere nieuwe emissie een bijzonder stempel, soms meerdere. Hiermee werd de band tussen verzamelaar en postzegel danig versterkt en het inkomstenplaatje van PostNL uiteraard ook!
Verhaagen benaderde de geïnteresseerde filatelisten van de Winterstamps-bijeenkomst (ongeveer 50 personen) halverwege haar korte inleiding met een wedervraag: “Welke postzegelonderwerpen zouden jullie graag in de toekomst op postzegels willen zien, waardoor een binding met de postzegel kan worden voortgezet?” Wat er in de hierop volgende samenspraak aan opbouwende ideeën zoal ter sprake is gekomen, zal op termijn blijken.
De hoofdzaak van de postzegel was frankeren met als nevenfunctie verzamelen. In de loop der jaren is de functionele rol van de postzegel drastisch veranderd. De hoofdzaak van de postzegel is nu verzamelen met als nevenfunctie frankeren.
Grafische verbeelding van het rol-wissel-patroon (transitie) van de postzegel, die aanvankelijk van de hoofdzaak ‘frankeren’ (groen) naar de bijzaak ‘verzamelen’ (rood) verliep en die zich tegenwoordig in tegengestelde richting beweegt (groen – rood & rood – groen).
Hoe lang zal het financiële plaatje voor PostNL nog aantrekkelijk blijven?
Het niet-functionele, kunstmatige gebruik van de postzegel bepaalt op dit moment hét bestaansrecht van de postzegel met een in aantal afnemende groep verzamelaars als vaste afnemer. Een wankele ontwikkeling!
Door de frequente uitnodigingen voor postzegel-presentaties kwam ik meermalen in gesprek met de ontwerper van het nieuwe postzegelvel. Met het plaatsen van een handtekening op het Pro-fil-vouwblad werd het informatieve gesprek dikwijls afgesloten.
De handtekeningen zijn afkomstig van Daria Scaglila, Margarida Oliveira, Victor Levie, Fie Werkman is de dochter van de schilder Nicolaas Werkman, Paul Andriesse en Paul van der Groen.
Van mijn handtekening-specialisme in combinatie met een postzegel bestaan naar ik verwacht maar weinig andere verzamelaars. Het aantal leden van gespecialiseerde verzamelaars van bijvoorbeeld maximafilie, luchtpost en talrijk andere verzamelaarsgroepen groeit en/of blijft constant. Bij veel algemene / plaatselijke postzegelverenigingen komt de levensvatbaarheid meermalen ter sprake door de voortdurende daling van het aantal leden en gebrek aan opvolgers van een bestuursfunctie. In de afgelopen zes jaar is het aantal postzegelverenigingen van 166 naar 139 gedaald.
In de filatelie blijkt het volgens mijn inschatting tijdens de transitie dus ook te piepen en te kraken!
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (7) Schrijf een reactie
In de Telegraaf staat een column van Jaap van Duijn met als kop: ‘Moet onze PostNL wel een privaat bedrijf zijn?’
Wat vind jij daarvan Bate?
Ja, het is een afgaand tij.
Hoeveel niet-filatelistische post met postzegels krijgen wij nog? Ik vorig jaar twee kerstkaarten.
Hoe minder post hoe hoger PostNL de tarieven mag laten stijgen en hoe minder post er daarna weer verstuurd wordt. De gemiddelde consument verstuurd al bijna niks meer. Zeker de jongere generaties. Ik denk dat mijn neefje en nichtje (4 en 6) nooit postzegels zullen hoeven te kopen. Als postzegels tenminste nog bestaan als ze volwassen zijn!
Het decembertarief (5 cent korting) is nu ook niet voordelig meer. Kan mij nog van vroeger herinneren dat mijn ouders wel 50 kerstkaarten verstuurden. Dat zou nu dus zo’n 50 euro aan postzegels kosten plus daarbij nog de aanschafkosten van de kaarten zelf!
En hoe hoger de tarieven, hoe duurder de nieuwe uitgiften, hoe meer verzamelaars er mee stoppen.
Ik voorspel dat er steeds minder postzegels uitgegeven zullen gaan worden. In veel landen is dat nu al het geval. Ook het jaarlijkse wereldwijde totaal is al een paar jaar aan het dalen na de steeds hogere aantallen zegels in de periode 1990-2020. Vorig jaar hebben bijna 50 landen/gebieden geen één zegel uitgegeven. Er zijn zelf al een paar landen waar het gebruik van postzegels is afgeschaft!
Willem, ik herhaal mijn vraag in mijn artikel: “Hoe lang zal het financiële plaatje voor PostNL nog aantrekkelijk blijven?” de filatelie betreffende. als het al maar meer stijgende frankkeertarief in percentages [nu 1,09 euro) naast het voortdurend dalende aandeel van PostNL (nu 1,22 euro) wordt geplaatst.
Zodra er een kruising wordt benaderd of ontstaat zullen ongetwijfeld beslissingen worden genomen.
Filatelie is een aflopende zaak. Helaas. Er worden geen bijzondere postzegels op brieven gedaan en de jeugd is meer geinteresseerd in crypto en Pokemonkaarten dan postzegels. En de jeugd heeft de toekomst.
Dat filatelie op dit moment een aflopende zaak is, wordt pas overduidelijk aangetoond door de koers van het PostNL-aandeel op dit moment. In februari 2017 kostte het aandeel 14,50 euro. Inmiddels is het aandeel maar liefst 92 % lager, waardoor het frankeerbedrag 1,09 euro van een brief met rasse schreden het PostNL-aandeelbedrag 1,22 euro nadert!
Vandaar dat Jaap van Duijn in zaterdag-column van 16 maart j.l. zich bij een krimpende markt terecht afvraagt: “Móet PostNL wel een private onderneming blijven? Het zou dus helemaal niet zo gek zijn als het postbedrijf gewoon weer een staatsbedrijf zou worden, zoals het ongeveer 150 jaren aaneen is geweest. Dus terug naar af.”
Aandeelhouders en al die lui in pak die aandelen kopen en verkopen kijken echt niet naar het aantal zegeltjes dat door de Collect Club wordt verkocht…
Tsjonge jonge wat een negatievietijd stop eens met die opmerkingen over aandeelhouders porto kosten etc, ga lekker postzegelen en stort je op het oudere spul leuk en leerzaam. Hoe leuk kan het zijn als er weer iets leuk gevonden wordt in een opruimpartijtje.
En dat gezeur over waarde en de opbrengsten mooi toch kan je goedkoop aanvullen wat je mist. En dan het versturen van Post duur? Ja 1.09 en dat is de reden dat je geen kaartjes stuurt
hoe slim ben je dan, de markt wordt overspoeld met zegels onder de frankeer waarde dus hoezo duur. Conclusie ze bekijken het maar ik duik weer in de boeken op zoek wat ik nog niet heb vr groet Spaarpostzegel
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)