Op 21 juni 2020 is nijntje 65 jaar geworden. Dick Bruna is de geestelijke vader van het konijntje, dat later wereldwijd bekend werd door haar belevenissen met haar vriendjes. Het is een simpele weergave van een konijn, maar een ijzersterk exportproduct. In Nederland en Japan zijn vele nijntje zegels verschenen. Aan het einde van de blog het ontwerp van de Kinderpostzegels 2020: nijntje 65 jaar. Een paar apart: Dick Bruna en nijntje.
Dick Bruna
Hendrik Magdalenus (Dick) Bruna (1927 – 2017) was een Nederlandse grafisch vormgever, tekenaar en schrijver van kinderboeken. Hij werd wereldberoemd met zijn kinderboekjes over nijntje. Vader Ab Bruna is bekend van de gelijknamige uitgeverij A.W. Bruna. Bij zijn zoon Dick ligt zijn interessegebied niet bij het familiebedrijf maar als tekenaar. ‘Ab: maak maar eens een omslag voor een van mijn boeken’. Zo is het eigenlijk begonnen, vertelt Dick Bruna er later over. Dit is mijn talent en mijn toekomst als ontwerper en tekenaar. In 2011 stopt Dick Bruna met tekenen en schrijven. Overigens allemaal met de hand, er is nooit een computer aan te pas gekomen.
Dick Bruna liet zich beïnvloeden door Fernand Léger en Henri Matisse, die zijn figuren ook uit papier knipte, maar ook door De Stijl, iets wat in zijn latere kinderboeken nog veel duidelijker voor het voetlicht kwam. Alles werd ontdaan van details, alleen het elementaire bleef over.
Zijn neiging tot perfectie heeft zijn productie niet in de weg gestaan. Er zijn ruim 120 van die typische, vierkante boekjes (16 x 16 centimeter) van zijn hand verschenen, over nijntje, Betje Big, de beren Boris en Barbara en het hondje Snuffie. Dick Bruna is een autodidact; hij heeft zichzelf alles aangeleerd. De kinderboeken die hij vanaf 1954 publiceert, schrijft hij ‘voor de kinderen en niet voor de ouders.’ De simpelheid is een bewuste keuze: er moet flink veel ruimte blijven voor de eigen fantasie van de kleintjes. Hij is zelf altijd een jongen van vier gebleven, zegt hij. Op die leeftijd bestaat geen donker, geen kwaad. In haar jonge en onschuldige wereld leeft nijntje haar eeuwige leven. En daarmee haar ‘vader’ ook.
Nederland (1969): Dick Bruna (serie).
Nederland (1969): Dick Bruna (vel).
Kinderbedankkaart 1969: Dick Bruna.
Daarnaast ontwerpt Dick Bruna tijdens zijn leven duizenden boekomslagen en posters, vooral voor de boeken van de Zwarte Beertjes-serie. Havank, The Saint, Maigret, ze krijgen allemaal kenmerken mee die tot op de dag van vandaag indruk maken. Net als in zijn kinderboeken vinden we in die ontwerpen een getekende weergave van de kern, herkenbaar én sfeerbepalend. Zie mijn eerdere Dick Bruna blog vlak na zijn overlijden in 2017: https://www.postzegelblog.nl/2017/03/02/dick-bruna-1927-2017/
Zwarte Beertjes serie omslagen.
Het ontstaan van nijntje
Eerste nijntje boek uit 1955.
Lees en kijk het verhaal over het ontstaan van nijntje door zijn schepper Dick Bruna in een kort filmpje uit 2005:
https://nos.nl/artikel/2337969-nijntje-is-65-maar-gaat-nog-lang-niet-met-pensioen.html
Nijntje 2005 (50 jaar)
Nederland (2005): Prestigeboekje nijntje 50 jaar.
Nederland (2005): Kinderpostzegels Dick Bruna – nijntje 50 jaar.
Nijntje 2010 (55 jaar)
Nijntje 2015 (60 jaar)
In 2015 startte PostNL met een nieuwe serie ter viering van het 60 jarig jubileum van nijntje. Deze serie bestaat uit 12 velletjes en is in de loop van 2015 uitgegeven. Hieronder twee voorbeelden van de serie ‘nijntje 60 jaar’ als persoonlijke zegels.
Overige uitgiften
Nederland (2015): zilveren postzegel 60 jaar nijntje.
Atelier in Utrecht
De man die zelf vond dat hij niet kon tekenen, is niet meer. Dick Bruna is op 89-jarige leeftijd overleden op 16 februari 2017. Nog iedere dag heeft hij invloed op de levens van miljoenen kinderen en volwassenen. De ‘vader van nijntje’ is in feite onsterfelijk.
Dick Bruna in zijn atelier. Foto uit Wikipedia van Dolph Kohnstamm (2007)
Zijn atelier vlakbij de Dom in Utrecht omschrijft hij zelf als ‘gewoon een zolder’. Daar zijn tientallen jaren lang zijn creaties ontstaan. Ogenschijnlijk simpele tekeningen, maar juist geniaal in bedrieglijke eenvoud, een weergave van de essentie van een onderwerp. Niet veel ontwerpers doen hem dat na. Dick Bruna is een perfectionist, met een onzekerheid die hij gedurende zijn hele carrière blijft voelen.
Nederland (1995): Decemberpostzegels – Dick Bruna.
De eenvoud van zijn werk is ook terug te vinden in zijn leven. Nijntje is wereldwijd een succes, in meer dan 50 talen uitgegeven. Van de boekjes werden wereldwijd 85 miljoen exemplaren verkocht. Toch zijn de tientallen miljoenen die daarmee verdiend worden geen reden de levensstijl van het gezin Bruna aan te passen. Het rijtjeshuis is gebleven, net als op de fiets naar het atelier en het glaasje sinaasappelsap dat Dick Bruna hoogstpersoonlijk iedere ochtend voor zijn vrouw Irene perst. Dat zet hij samen met een tekeningetje voor haar klaar, want tekenen, dat is zijn leven.
Nederland (2018): Persoonlijke zegels 150 jaar Bruna met nijntje.
Mede dankzij de merchandising door het in Amsterdam gevestigde bedrijf Mercis b.v., opgericht door zijn jeugdvriend de graficus Pieter Brattinga, verkoopt Dick Bruna zijn nijntje producten over de hele wereld. In Nederland heeft nijntje twee eigen winkels: de winkel van nijntje in Maastricht en in Amsterdam: https://www.dewinkelvannijntje.nl/
Nijntje 2020 (65 jaar)
Dit jaar staan de kinderpostzegels in het teken van nijntje 65 jaar. Op 23 juni 2020 bracht Stichting Kinderpostzegels het volgende persbericht uit:
https://www.kinderpostzegels.nl/nieuwsbericht/nijntje-op-kinderpostzegel-2020/
Nederland (2020): Kinderpostzegels Dick Bruna – Nijntje 65 jaar.
De uitgave van 2020 heeft als thema: ‘Geef een veilig thuis’. Het thema van 2005 (toen: TPG Post, zie boven) van nijntje 50 jaar was ‘Veilig en wel’. Wat een gelijkenis hebben de velletjes van 2005 en 2020. Dezelfde ontwerper!
Vorige week kreeg ik een mail van PostNL voor een nijntje gouden postzegel uitgave, prijs € 50,00. Verklaring van PostNL over deze uitgifte: Dit jaar staat in het teken van 65 jaar nijntje, wereldwijd het bekendste en populairste van alle figuren uit de boeken van Dick Bruna. PostNL brengt ter gelegenheid van dit bijzondere jubileum een unieke gouden postzegel uit.
De afbeelding van nijntje op de gouden persoonlijke postzegel is afgeleid van het logo voor nijntje 65 jaar. Dit logo is ontwikkeld om de nadruk te leggen op het langdurige succes van nijntje: er zijn inmiddels al drie generaties met nijntje opgegroeid. De 24-karaats gouden postzegel is in een oplage van slechts 1000 stuks vervaardigd. PostNL levert de postzegel inclusief een speciaal bewaardoosje met het officiële logo van nijntje 65 jaar.
Na de gouden persoonlijke postzegel geeft PostNL een zilveren persoonlijke postzegel uit, ook in een doosje. De afbeelding van nijntje op de zilveren persoonlijke postzegel is afgeleid van het logo voor nijntje 65 jaar. Dit logo is ontwikkeld om de nadruk te leggen op het langdurige succes van nijntje: er zijn inmiddels al drie generaties met nijntje opgegroeid.
Nijntje en Corona
Onderstaande poster, met deze tekst is inmiddels al op vele plekken te zien in Utrecht. De poster is een variant op een bekende affiche van Dick Bruna en krijgt in deze coronatijd een tweede leven dankzij Marije Lieuwens. Zij heeft deze posters laten drukken om Utrecht een hart onder de riem te steken. Het is de bedoeling dat die achter de ramen van Utrechtse huizen en bedrijven komen te hangen. Centrummanagement Utrecht nam de drukkosten op zich. Verschillende Utrechtse winkels hebben de poster inmiddels opgehangen voor hun etalage. De pdf van de poster is gratis te downloaden:
https://cmutrecht.nl/wp-content/uploads/Utrechtzorggoedvoorelkaar.pdf
Lieuwens is blij met haar actie. Doel is om zo veel mensen als mogelijk dit hoopvolle beeld voor hun raam plakken en dat we zo elkaar een hart onder riem kunnen steken. Het is niet de bedoeling om de poster te kopen of te verkopen (bijvoorbeeld voor een goed doel). Lieuwens wil geen cent aan het virus verdienen. Dit is compleet ideëel. Centrummanagement Utrecht heeft met liefde de kosten voor het drukken van de posters op zich genomen.
Bron: Centrummanagement Utrecht.
Meer info
Nijntje: https://www.nijntje.nl/
Atelier Dick Bruna in Utrecht:
https://www.centraalmuseum.nl/nl/vaste-collectie/atelier-dick-bruna
Expo nijntje 65 jaar in Centraal Museum Utrecht:
https://www.centraalmuseum.nl/nl/tentoonstellingen/65-jaar-nijntje
https://www.youtube.com/watch?v=Xng4WiQLxdo&feature=youtu.be
Nijntje museum Utrecht: https://nijntjemuseum.nl/
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Frankrijk • Verenigde Naties • Boeken • Kinderpostzegels
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(20 stemmen, gemiddeld: 4,80 uit 5)
Laden...
Reacties (4) Schrijf een reactie
Een gouden postzegel a €50,00
Enorme hoeveelheid zegels die zonder dat er een dienst voor wordt geleverd de albums in gaan. Hoezo Nijntje het konijn? Nijn de melkkoe!
@Franc, volgens mij geldt dit voor alle zegels die worden uitgegeven. Je bent overigens niet verplicht om deze gouden zegel te kopen. Ik beperk me tot de jaarcollectie en daarin zitten dit jaar de Nijntje kinderzegels 2020.
@Willen Klopt helemaal. Het enige verschil is dat €50,00 geen normale frankeerwaarde is, de zilveren zegels hadden de waarde voor een aangetekende brief.
Al enige tijd hebben de zilveren en gouden zegels de frankeerwaarde 1 voor een brief tot 20 gram.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)