Affiche kenmerken

[1] Een inlevingsrijke afbeelding die in overdrachtelijke zin geïnterpreteerd dient te worden.

• Begin 20e eeuw was het voor de Nederlandse bevolking in het geheel niet moeilijk de in figuurlijke zin verpakte, verborgen en/of verbeelde boodschap van de affiches te vatten en te begrijpen. De bevolking kende door kerk-gang de bijbels vergelijkende beeldentaal terdege uit de kerkelijke boodschap, die in overdrachtelijk praktische zin voor het dagelijkse leven steeds vertaald en toegepast diende te worden.

[2] Achtergrondinformatie over koop, gebruik, reden en doel van de weldadigheidspostzegels.

• Bij de koop van deze weldadigheidspostzegel verricht men een goede daad voor de hulp- en steunverlening voor het kind op lichamelijk en geestelijk gebied. Tegenwoordig worden deze bijslag-postzegels als Goede Doelen-zegels betiteld, waarbij het doel en niet de daad meer centraal staat.
• In de aanvangsjaren werden deze weldadigheidspostzegels nog kerstzegel genoemd, samenhangend met de verkoopperiode rond de kerstdagen en de kerkelijk Bijbelse instelling van het bedrijven van naastenliefde.

1a) Toorop-postzegelaffiche

In 1923 maakt Willem Arondeus de Toorop-postzegelaffiche naar een ontwerp van Jan Toorop.

• Twee kinderen (op de tenen staand, waarmee hun onaantrekkelijke bestaansbasis wordt aangeduid) met neergebogen en afgeschermd hoofd worden door een in geplooid gewaad geklede vrouw (gesluierd en terneergeslagen hoofd) gedeeltelijk omringd met haar afwerend beschermende hand (links) én opgeheven zegende hand (rechts). Deze vrouw stelt (in de Bijbelse vergelijking) Maria voor, moeder van barmhartigheid.
• De vrouw geeft met haar handen steun, warmte en liefde aan beide halfnaakte, in lendendoek gehulde kinderen. De kerstzegelgedachte ‘geven en ontvangen’ wordt met de warmte van de brandende kaarsen letterlijk onder-streept (links vier stuks en rechts twee), die in overdrachtelijke zin geïnterpreteerd dient te worden.
• Deze het gevoel aansprekende, medelijden opwekkende en weinig opbeurend sombere af-/verbeeldingen moe-ten de mensen overhalen weldadigheidspostzegels (Goede Doelen-zegels) te kopen.

1b) Affiche-tekst-informatie

Kerstzegels tot steun en liefdadigheid voor frankering gelijkgesteld met gewone postzegels van 2 en 10 cent. Het verschil van 5 ct wordt door de regering beschikbaar gesteld voor verenigingen met liefdadige doeleinden. De zegels hebben onbeperkte (‘k’ is vergeten) geldigheidsduur. De tekening is van Jan Toorop (linksonder wordt de naam Arondeus als uitvoerder van Toopop’s ontwerp vermeld). Verkrijgbaar aan de loketten van 15 december tot 15 januari [voor] 7 cent en 15 cent.” (de woorden ‘bijslag’ en ‘weldadigheid’ worden nog niet genoemd).

1c) Toorop-postzegels: vroom realisme

Een gebaarde man met een kom in de hand op de 2 cent-postzegel geeft aan een knielende vrouw en kind met ‘ontvangende-handen’ voedsel. Het gewas in de knop en gebogen bloeiende planten rondom de gever symboliseren rijkdom en overdaad. Achter de ‘ontvangers’ verbeelden kale stengels zonder blad honger en armoede. Het verbeelde ‘geven-en-ontvangen’ hangt nauw samen met milieus van rijkdom en armoede, waarin de gever en ontanger zich bevinden.
Twee vrouwen in lange gewaden op de 10 cent postzegel zitten tegenover elkaar. De ene vrouw zal iets in de handen stoppen van de andere vrouw, terwijl zij de andere hand zegenend omhoog houdt. De ruimten achter beide vrouwen suggereren door het rondgaande en gebogen lijnenspel tegengestelde krachtenvelden, waar beide vrouwen in verkeren.

De zinnebeeldige voorstelling (beeldverhaal) van beide Toorop-zegels (nvph 134/35) met een ‘onderdanige tegenstelling’ illustreert, verbeeldt of symboliseert ‘geven-en-ontvangen’ van helpen en beschermen in de kinderbescherming van de ene mens door de andere.

Kinderzegels 1924

Het gezicht van het kinderzegelmeisje op de symmetrisch opgebouwde kinderzegel 1924 wordt door armen en vleugels van twee beschermende engelenfiguren omringd. De oudste dochter van de ontwerper Rueter, Maria Rueter, staat model voor deze kinderzegelafbeelding en de kinderzegelaffiche 1924. Tussen de afbeelding van de postzegel en het affiche bestaat verschil. Bij het postzegelmeisje ondersteunen armen de vleugels, terwijl de vleugels van het affiche-meisje het zonder de armen moeten stellen.
U als koper kan ook als beschermengel optreden voor het hulpbehoevende kind als u weldadigheidspostzegels koopt.

2a) Affiche-informatie

Plakt op uw kerstkaarten en nieuwjaarsbrieven de weldadigheidspostzegels Voor het Kind. 2 cent zegel kost 4 ct, 7½ cent zegel kost 11 ct, 10 cent zegel kost 12½ ct.
Verkrijgbaar op alle postkantoren van 15 December 1925 – 15 Januari 1926 om te gebruiken. Ook te gebruiken voor het buitenland. Hun geldigheidsduur is onbeperkt. Het prijsverschil komt ten bate van de instellingen voor kinderbescherming. Steunt het werk voor de kinderen.

2b) Jubileumkaart 15 jaar weldadigheidszegels Voor het Kind

Tegelijk met de uitgifte van de kinderzegelemissie 1938 op 1 december heeft de Centrale Propaganda Commissie voor de Kinderbescherming een gedenkblad uitgegeven ter gelegenheid van de 15e verkoopactie van weldadigheidspostzegels Voor het Kind.
Het opvallende van dit gedenkblad (1.12.38.7-8u, ‘s-Gravenhage) is dat de Commissie de start van de kinderzegel al in 1923 laat beginnen met de uitgifte van de Toorop-zegels (nvph 134/35). Nu is het gebruikelijk dat de actie in 1924 begint met de uitgifte van de kinderzegels met daarop een afbeelding van een kinderkopje (nvph 141/43) geflankeerd door twee engelenfiguren.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 4,20 uit 5)

Laden...