Het komt wel vaker voor dat een ontwerper van een postzegels om redenen van vormgeving een afbeelding in spiegelbeeld opneemt maar dan betreft het meestal ‘neutrale’ onderwerpen. Maar hoe zit het met de haarscheiding van Koning Albert I van België op de postzegels van 1912 en 1915?
Gerelateerde artikelen
Ontwerper Edouard Pellens gebruikte een foto van de koning om een tekening te maken voor het ontwerp van de permanente postzegels met diens beeltenis. Jean Evely vervaardigde de houtgravure die als basis diende voor het drukproces in de Zegeldrukkerij van Mechelen.
Achtereenvolgens verschenen de volgende postzegels, gedrukt in boekdruk: 10 centimes (15 april 1912), 2 Franc (1 mei 1912), 40 c en 50 c (1 juli 1912), 35 c (1 augustus 1912) en 20 c en 1 Fr (1 september 1912). Deze zegels worden door postzegelverzamelaars gekenmerkt als ‘Kleine beeltenis’.
Een postzegel in groot formaat was op 1 mei 1912 uitgekomen met de hoge frankeerwaarde van 5 Franc.
Slechts twee weken na de uitgifte van de postzegels van 20 c en 1 Fr kwam een opnieuw ontworpen postzegel uit naar hetzelfde model, maar met een grotere afbeelding van de koning. Het ‘vierkantje’ in de bovenhoeken was verdwenen. Het was de postzegel in de waarde van 25 centimes, een waarde die nog niet eerder was gebruikt in de serie. Deze postzegel kreeg al snel de naam ‘Grote beeltenis’. In december 1912 werd de frankeerwaarde van 10 centimes als ‘Grote beeltenis’ uitgegeven.
Op 15 juli 1913 werden de 40 centimes en in december 1913 de 20 centimes in het model ‘Grote beeltenis’ toegevoegd.
Tot dan werd de naam van de ontwerper, Edw. Pellens, onder het zegelbeeld aangebracht, maar bij de uitgifte van de herdruk van de 10 centimes in april 1913 was deze plotseling vervallen.
Dit gold ook voor de waarden van 25 centimes uitgegeven in september 1913 en de 20 centimes in januari 1914.
Maar toen gebeurde er iets onverwachts. Op 3 oktober 1914 verscheen een serie van drie postzegels met de beeltenis van Koning Albert I met een toeslag ten bate van het Rode Kruis. Het portret van de koning was echter gespiegeld weergegeven! Had ontwerper J.W. MacDonald bewust het portret gespiegeld of was het een vergissing?
Ook de drie grootformaat zegels uitgegeven op 1 januari 1915 toonden het gespiegelde portret.
De ‘fout’ werd hersteld met de uitgifte van een nieuwe serie permanente postzegels met de correcte afbeelding van de koning. In de vellen van 25 postzegels, waarvan 24 in het model van april 1913 kwam één zegel voor in het midden in een geheel ander ontwerp. Boven het vel was vermeld ‘Essay 1912’. Was de nieuwe postzegel toen al ontworpen? Met uitgespaarde ruimten voor de vermelding van de waardeaanduiding?
De nieuwe serie werd uitgegeven vanaf 15 oktober 1915 in de waarden van 1 tot en met 25 centimes, ontworpen en gedrukt door Waterlow and Sons te Londen. Maar klopt het wel van het ontwerp? Of was het toch een ontwerp van Edouard Pellens? Weet u het?
Het portret van Koning Albert I kwam tijdens zijn regeerperiode nog één keer voor in de postzegel van 10 Franc ontworpen en gegraveerd door Desarrois te Parijs met afbeeldingen van de eerste drie koningen van België. We weten zeker dat de scheiding in het haar van de koning links was maar waarom in oktober 1914 en januari 1915 het portret was gespiegeld, dus de scheiding in het haar rechts, is mij een raadsel. Kunt u het oplossen?
Reacties (1)
Ook spiegelbeeldig!
Het tekenende meisje van de 65 cent kinderzegel 1986 (nvph 1364) doet dat linkshandig, terwijl deze afbeelding het vervaardigen (kunnen) van beeldende kunsten (o.a. tekenen) promoot. Ik kan me niet voorstellen dat een linkshandige persoon dé aangewezen voorbeeldpersoon is voor deze activiteit.
Deze persoon is ook spiegelbeeldig opgevoerd! Zie voor de oorspronkelijke afbeelding blz. 73 van het boekje ‘Nederlandse postzegels 1986’.
Wie kan mij hierover nader informeren. Misschien ontwerper René van Raalte?
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)