In kort bestek…(160) Gruffalo, wereldberoemd Brits prentenboek bezegeld »

Home » Bloggers » Randy Koo » Sprezzatura in Assen

Sprezzatura in Assen

29 oktober 2019, 10:59 uur - Randy Koo

Tot en met 3 november 2019 schitteren 69 Italiaanse meesterwerken in het Drents Museum in Assen. In de expo Sprezzatura – Vijftig jaar Italiaanse schilderkunst (1860-1910) staat het werk centraal van maar liefst veertig schilders uit Italië, zoals Antonio Mancini, Federico Zandomeneghi, Giovanni Segantini, Giacomo Favretto en Giuseppe Pellizza. Geniet van de beste kunstenaars van de Italiaanse 19e-eeuwse schilderkunst. De schilderijen komen uit prominente Italiaanse museale collecties. Een ‘must-see’ expo voor liefhebbers van Italië. We volgen de belangrijkste actoren uit deze expo.

Post Views: 2.127

Sprezzatura

Filippo Palizzi, Meisje op een rots in Sorrento, 1871. Collectie Balzan.

Sprezzatura betekent virtuositeit. Geniaal, meesterlijk, bedreven en magistraal zijn andere vertalingen van het oud Italiaanse woord. Dat geldt zeker voor de veertig schilders die u ziet tijdens de expo. Startend bij de eenwording van Italië en het realisme rond 1860 laat de expo zien hoe de Italiaanse kunst zich in vijftig jaar ontwikkelt naar de moderne kunst van de jaren 1900 – 1910. In 1861 werd het Koninkrijk Italië (Italiaans: Regno d’Italia) gesticht. Bekende namen die ook in de kunst werden getoond zijn: Giuseppe Garibaldi, Camillo Cavour, Victor Emanuel II en Giuseppe Mazzini.

Giuseppe Garibaldi

Giuseppe Garibaldi (1807 – 1882) was een Italiaanse generaal, politicus en nationalist die een grote rol speelde in de geschiedenis van Italië. Samen met Camillo Cavour, Victor Emanuel II van Italië en Giuseppe Mazzini wordt hij beschouwd als een van de Italiaanse ‘vaders des vaderlands’.

Garibaldi speelde een centrale rol tijdens de Italiaanse eenwording, de Risorgimento waarin hij persoonlijk vocht en leiding gaf aan militaire campagnes die uiteindelijk hebben geleid tot een verenigd Italië. Hij was generaal tijdens de tijdelijke regering van Milaan in het Revolutie-jaar 1848, generaal die de Romeinse Republiek beschermde tegen Franse legers (1849) en vanaf 1860 streed Garibaldi met zijn 1.089 Roodhemden, tussen 11 en 70 jaar oud, voor de vrijheid van Italië.

Hij werd in zijn tijd ook wel ‘Held van Twee Werelden’ genoemd vanwege zijn militaire campagnes in Zuid-Amerika en Europa, een reputatie die hij niet alleen kreeg in Italië, maar door de opkomst van de internationale media ook daarbuiten. Hij werd bewonderd door sommige van de belangrijkste intellectuelen van zijn tijd, zoals Victor Hugo, Alexandre Dumas en George Sand.

Camillo Cavour

Graaf Camillo Benso di Cavour (1810 -1861) was een Italiaans staatsman. Hij speelde een belangrijke rol in de Italiaanse eenmaking, was de architect van de Italiaanse grondwet en werd de eerste premier van de eenwording van Italië.

In 1852 stelde Victor Emanuel II Camillo Cavour aan als premier. Ze waren niet bepaald vrienden, maar Cavour was wel een drijvende kracht achter de Italiaanse eenwording (Risorgimento), al hoefde dat van hem zich slechts te beperken tot Noord- en Midden-Italië. Als een van de manieren om de aandacht van de Europese grootmachten te trekken, trok Cavour Sardinië de Krimoorlog in. Cavour bleef premier totdat hij op 6 mei 1861 onverwacht overleed aan een beroerte.

Victor Emanuel II

Victor Emanuel II (Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso; 1820 – 1878) was koning van Sardinië vanaf 1849, en hij verkreeg op 17 maart 1861 de titel koning van Italië, de eerste koning van het verenigde Italië, een titel die hij droeg tot zijn dood in 1878. De Italianen gaven hem de bijnaam Vader des vaderlands (Italiaans: Padre della Patria).

De helden van de Risorgimento: Victor Emanuel II, Garibaldi, Cavour en Mazzini (1959).

Giuseppe Mazzini

Giuseppe Mazzini (1805 – 1872) was een Italiaanse patriot, filosoof en politicus. Mazzini behoort samen met Camillo Cavour en Giuseppe Garibaldi tot de drie Italiaanse staatslieden die Italië in de 19e eeuw hebben vormgegeven. Ook de koning van Piëmont en Sardinië, en later van Italië Victor Emanuel II was hiervoor erg belangrijk.

Mazzini was een radicaal en republikein die maar één doel had: Italië eenmaken als republiek. Mazzini en zijn aanhang waren bij iedere poging tot revolutie, opstand, iedere politieke coup en alle mogelijke intriges, waar dan ook in Italië, 40 jaar lang betrokken. Mazzini stond aan het hoofd van de beweging La Giovine Italia (‘Jong Italië’) die drie doelstellingen voor ogen had: het winnen van massa’s voor de nationale staat, een eenwording van Italië en een overkoepelende samenwerking tussen alle naties in een democratische liga.

Antonio Mancini

Antonio Mancini (1852 – 1930) was een Italiaans kunstschilder. Hij schilderde voornamelijk in een realistische stijl, later nadrukkelijk met modernistische en impressionistische invloeden. Antonio Mancini legde al vroeg een bijzondere begaafdheid voor tekenen aan de dag en werd op twaalfjarige leeftijd toegelaten tot de Accademia di Belle Arti di Napoli in Napels, waar hij studeerde onder Domenico Morelli. In 1870 had hij veel succes met de expositie van twee werken in de Parijse salon. Drie jaar later startte hij een atelier te Rome en sloot zich aan bij de naturalistische Verismo-beweging.

Zelfportret met spiegel (1872).

In 1877 vertrok Mancini naar Frankrijk en leerde daar de impressionisten Edgar Degas (1834–1917) en Édouard Manet (1832–1883) kennen, die zijn latere werk sterk zouden beïnvloeden. Hij was bevriend met John Singer Sargent (1856–1925), die hem in 1880 voor een lang verblijf in Londen uitnodigde. Mancini werd financieel ondersteund door vrienden uit de kunstwereld, o.a. Hendrik Willem Mesdag, die hem vanaf 1885 jaarlijks geld zond in ruil voor schilderijen. Mesdag heeft meer dan honderd werken van hem aangekocht en doorverkocht. Uiteindelijk vond hij toch weer een zekere balans in zijn leven en kwam tot een hernieuwde productiviteit. In 1918 werd hij zelfs nog leraar aan de Accademia d’Italia. Hij overleed in 1930, op 78-jarige leeftijd.

TRIESTE A (1952): Antonio Mancini.

Het vroege werk van Mancini is qua stijl sterk realistisch. Later schilderde hij vooral in kleurrijk en helder palet, met modernistische elementen, vaak gebruikmakend van impasto-technieken. De invloed van het impressionisme is dan duidelijk merkbaar, waarmee hij wel als een der wegbereiders van de moderne Italiaanse schilderkunst wordt beschouwd. Hij maakte vooral naam met zijn portretten, meestal in olie, maar ook in waterverf en pastel. Het museum De Mesdag Collectie (Den Hag) bezit ongeveer vijftien werken van Mancini uit de verza-meling van H.W. Mesdag. Een aantal van hen is te zien tijdens de expo.

Aurelia (1887).

Federico Zandomeneghi

Federico Zandomeneghi (1841 – 1917) was een Italiaans kunstschilder. Hij wordt gerekend tot het impressionisme. Van 1856 tot 1859 studeerde hij aan de Venetiaanse kunstacademie. Tussen 1860 en 1862 nam hij deel aan de nationale beweging van Giuseppe Garibaldi en volgde hem naar Sicilië en Florence. In Florence sloot hij zich vervolgens aan bij de kunstenaarsbeweging van de Macchiaioli en legde zich toe op het pleinairisme. Hij schilderde in een innovatieve stijl, levendig en spontaan, met veel aandacht voor het vangen van het licht, waarmee hij uiteindelijk tot de eerste exponenten van het impressionisme zou worden gerekend.

Aardse paradijs.

Van 1866 tot 1874 woonde hij in Venetië, in Rome en in Florence. In 1874 verhuisde hij vervolgens naar Parijs, waar hij de rest van zijn leven zou blijven wonen. Hij kwam er in contact met de impressionisten, in wier stijl hij zich erg herkende. Hij raakte bevriend met Henri Toulouse-Lautrec en werd sterk beïnvloed door Edgar Degas en Pierre-Auguste Renoir. Vanaf de jaren 1880 ging hij steeds vaker in pastel werken. Hij schilderde veel huiselijke taferelen en was ook succesvol als portrettist. In zijn geboorteland Italië bleef hij echter tot lang na zijn dood relatief onbekend. Hij overleed in 1917, op 76-jarige leeftijd te Parijs.

Giovanni Segantini

Giovanni Segantini (1858 – 1899) was een Italiaans impressionistisch kunstschilder. Sommige van zijn werken worden gerekend tot het symbolisme. Segantini kende een moeilijke, armoedige jeugd. Uiteindelijk vestigde hij zich in Milaan en ging als schilder in de leer bij de ‘Academie van Brera’. Later vestigde hij zich in Duitstalig Zwitserland, bij Sankt Moritz, waar hij zich als impressionistisch schilder ten volle ontplooide.

De engel van het leven.

Segantini schildert vooral berglandschappen, maar ook genrestukken, portretten en figuren. Hij werd geroemd om de lichtwerking in zijn schilderijen. Vaak heeft zijn werk een symbolische betekenis. Een belangrijk thema in zijn werk is het moederschap.

Middag in de Alpen (1891).

In zijn tijd gold Segantini als een van de meest succesvolle Italiaanse schilders. Hij exposeerde in alle grote West-Europese steden, waaronder Amsterdam, waar met een eerste versie van zijn Avé Maria tijdens de overtocht tijdens een tentoonstelling in 1883 veel aandacht trok. Voor zijn schilderij Vacche aggiogate (Drinkende koeien, 1888) won een gouden medaille bij de Wereldtentoonstelling van 1889 te Parijs.

Avé Maria tijdens de overtocht (1886).

Museum in St. Moritz: https://www.segantini-museum.ch/#

Giuseppe Pellizza

Giuseppe Pellizza da Volpedo (1868 – 1907) was een Italiaanse divisionistische schilder. Hij werd geboren en stierf in Volpedo , in de Piemonte regio van Noord-Italië. Pellizza was een leerling van Pio Sanquirico . Hij gebruikte een divisionist techniek waarbij een schilderij is gemaakt door naast elkaar plaatsen van kleine puntjes van verf op basis van specifieke kleur theorie.

Quarto Stato (1901).

Zijn beroemdste werk, The Fourth Estate ( ‘Il Quarto Stato’), is uitgegroeid tot een bekend symbool voor de progressieve en socialistische oorzaken in Italië, en in heel Europa. Het schilderij is te zien tijdens de aftiteling van Bernardo Bertolucci’s film ‘1900’ en is momenteel gehuisvest in het Museo del Novecento in Milaan. Pellizza hing zich op in 1907, na de dood van zijn vrouw en zoon.

Silvestro Lega

Silvestro Lega (1826 – 1895) was een Italiaans kunstschilder. Hij wordt gerekend tot het realisme, met duidelijke invloeden van het impressionisme.

Giovanni Fattori

Giovanni Fattori (1825 – 1908) is een Italiaans kunstschilder. De werken van Giovanni Fattori behoren tot het realisme. Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Macchiaioli, een groep kunstenaars die radicaal braken met het academisme en de romantiek.

La Rotonda di Palmieri (1866). Coll: Florence, Galleria d’Arte Moderna.

Rialto brug

De Rialtobrug (Italiaans: Ponte di Rialto) is een brug in Venetië over het Canal Grande, de levensader van Venetië. Het is de oudste en bekendste van de vier bruggen over het Canal Grande. Voor de huidige brug, voltooid in 1591, waren er meerdere bruggen die op deze plaats het Canal Grande overspanden. De eerste brug, een vlotbrug, werd gebouwd in 1181. Deze vlotbrug werd rond 1250 vervangen door een houten brug op dezelfde plaats. Deze bestond uit twee omhooglopende hellingen met in het midden een ophaalbrug zodat ook de grotere schepen eronderdoor konden. De houten brug stortte meerdere keren in, bijvoorbeeld in 1444 onder het gewicht van de mensen-massa die was komen kijken naar een optocht van boten.

Hierdoor werd in 1503 voor de eerste keer besloten om de mogelijkheid van een stenen brug te onderzoeken. In de daaropvolgende decennia werden er meerdere voorstellen gedaan, tot in 1551 het stadsbestuur om een ontwerp voor de vernieuwing van de brug vroeg. Meerdere beroemde architecten dienden ontwerpen in. De meeste van deze ontwerpen waren op klassieke leest geschoeid en gingen uit van een overspanning door meerdere bogen. Deze aanpak werd echter niet geschikt gevonden voor de situatie ter plaatse, omdat meerdere bogen het verkeer in het drukbevaren kanaal zouden hinderen.

De huidige brug, ontworpen door Antonio da Ponte, overspant het Canal Grande in één boog. Het ontwerp lijkt veel op de oude houten brug, met twee hellingen verbonden door een centrale overspanning. Links en rechts van de open oversteek bevinden zich stalletjes. Het is ook mogelijk om achter de winkeltjes langs te lopen en naar het water te kijken, wat op het middenpad niet mogelijk is.

De echte Rialto brug in Venetië.

Op 2 juni 2019 werd op de Kop van de Vaart in Assen het nieuwe kunstwerk onthult. De Rialtobrug is geinspireerd op de beroemde brug in Venetië. Het kunstwerk wordt geplaatst als blikvanger voor de tentoonstelling Sprezzatura. Over de Assense Rialtobrug kan echt gelopen worden, waardoor het een favoriete selfieplek wordt. Bij de brug wordt in de Vaart een Italiaanse aanlegsteiger geplaatst voor gondels. Ook kunnen aan de brug ‘lovelocks’ worden bevestigd: slotjes waarmee geliefden hun liefde voor elkaar kunnen bevestigen.

Rialto brug in Assen.

Er zijn twaalf ontwerpen ingestuurd voor het kunstwerk. De inzendingen varieerden van objecten in het water tot landschapsarchitectuur. De keuze voor de Rialtobrug is onder meer gebaseerd op het uitnodigende en interactieve karakter. Het kunstwerk is fotogeniek en zet daarmee Assen en de tentoonstelling als vanzelf in de schijnwerpers. Het idee voor de brug is van Assenaar Steve Ellis. Na een studie werktuigbouw-kunde in Londen, kwam hij in 1997 via een baan bij Shell in Assen terecht. Sinds twee jaar is hij betrokken bij verschillende maatschappelijke en creatieve projecten, waaronder onlangs WintersAssen.