Home » Bloggers » Randy Koo » Icoon en cultfiguur Frida Kahlo zeer populair in de kunstwereld

Icoon en cultfiguur Frida Kahlo zeer populair in de kunstwereld

30 september 2021, 12:17 uur - Randy Koo

Binnen krap drie maanden bezochten maar liefst 50.000 bezoekers de tentoonstelling Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution in het Cobra Museum Amstelveen. De expo is nog tot en met 3 oktober 2021 te zien. Van 8 oktober 2021 tot en met 27 maart 2022 staat het Drents Museum in het teken van deze bijzondere kunstenaar tijdens de tentoonstelling Viva la Frida! – Life and art of Frida Kahlo. Wie is Frida Kahlo? En wie was haar ontdekker en later ook haar man Diego Rivera?

Post Views: 3.215

De Mexicaanse Frida Kahlo (1907-1954) is zonder twijfel een van de bekendste en meest geliefde kunstenaars ter wereld. Haar indrukwekkende kunstwerken, opvallende verschijning, roerige leven en bijzondere levensstijl doen Kahlo uitgroeien tot een wereldwijd icoon én cultfiguur. Frida was een surrealistische kunstschilderes.

Frida’s jeugdjaren

Frida Kahlo werd als derde dochter van een Duitse immigrant op 6 juli 1907 geboren in Coyoacán, een volkswijk in Mexico-stad. Op dat moment kon niemand bevroeden dat zij ooit één van de bekendste en meest getalenteerde kunstenaressen van haar tijd zou worden.

Nauwelijks zes jaar oud werd Frida Kahlo getroffen door kinderverlamming of polio. De ziekte veroorzaakte een spieratrofie in haar rechterbeen waardoor ze haar verder leven lang mank liep. Het leverde haar de spotnaam op van ‘Frida la coya’ (Frida de manke). Op haar zestiende sloot de Mexicaanse met succes haar basisschoolopleiding af en slaagde ze als één van de eerste meisjes voor het toegangsexamen van de ‘Escuela Nacional Preparatoria’, de meest prestigieuze school van het land. Ze koesterde de droom om nadien verder te studeren en arts te worden, maar het lot zou daarover anders beslissen.

Op 17 september 1925 zou voor Frida een nooit meer te vergeten datum worden. Op weg naar huis werd haar bus door een tram aangereden. De schok was zo hevig dat één van haar voeten verbrijzeld werd en een metalen stuk leuning van de autobus haar onderrug en heup doorboorde om er langs haar bekken uit te komen. Vastgekluisterd in een korset en omzwachteld met verbanden werd het een langzaam en pijnlijk herstelproces. Om de verveling te verdrijven begon Kahlo te schilderen, een bezigheid die al snel zou uitgroeien tot een passie en haar verder leven zou tekenen.

Ontmoeting Diego Rivera

Eind 1928 ontmoette Kahlo op een feest de eenentwintig jaar oudere gerenommeerde kunstschilder Diego Rivera (1886-1957) met wie ze na een stormachtige verhouding het jaar daarop in het huwelijk trad. Diego Rivera gehele oeuvre bestaat vrijwel uit muurschilderingen. Deze immense fresco’s waren vooral te bezichtigen in openbare gebouwen, hierdoor verwierf Rivera bekendheid. Het werk van Diego Rivera kan beschouwd worden als het schilderen van verhalende geschiedkundige taferelen. Qua thematiek zijn er bijna altijd elementen te bespeuren die refereren aan zijn voorkeur voor het communisme of aan zijn nationalistische overtuigingen en vaderlandsliefde voor Mexico.

Tussen 1930 en 1940 realiseerde Rivera verschillende muurschilderingen in de Verenigde Staten vanuit de WPA-werkverschaffingsprojecten. Diego Rivera hield er ook een heel eigen en unieke stijl op na. Zijn werken bevatten voornamelijk elementen uit het kubisme alsook uit de Azteekse traditionele kunst. De vaak versimpelde personages in zijn muurschilderingen zijn een goed voorbeeld van de kubistische invloed. Zijn veelvuldig gebruik van symboliek slaat dan weer terug op de klassieke Mexicaanse of Azteekse kunst.

Al gauw bleek echter dat Rivera het niet zo nauw nam met de huwelijkstrouw, waarop ook Frida zich in talloze buitenechtelijke relaties stortte. Rivera en Kahlo vestigden zich kort daarna in de Verenigde Staten om pas drie jaar later terug te keren naar Mexico. Toen in 1937 de Mexicaanse president politiek asiel verleende aan de uit de Sovjet-Unie verbannen marxistische revolutionair Leon Trotski, boden Diego en Frida hem onderdak aan. Niet meteen het allerbeste idee want al vlug hadden Trotski en Kahlo een amoureuze verhouding.

Enige tijd later kwam het tussen Rivera en Kahlo tot een scheiding. In die periode schilderde Frida maar weinig nieuwe doeken, maar daar kwam verandering in toen ze in 1939 de kans kreeg om op uitnodiging van de Franse dichter en schrijver André Breton (1896-1966) enkele van haar schilderijen tentoon te stellen op het kunstensalon in Parijs.

Daar maakte ze kennis met de surrealistische en abstracte werken van Pablo Picasso en Wassily Kandinsky. Na haar terugkeer in Mexico kreeg Frida Kahlo plots last van een schimmelinfectie op haar rechterhand en besloot ze zich te laten behandelen in een gespecialiseerd hospitaal in San Francisco. Tijdens haar verblijf aldaar ontmoette ze Rivera die haar wist te overtuigen opnieuw met hem te trouwen.

Mexico (2010): 500 Pesos – Frida Kahlo & Diego Rivera.

Bijzondere kunstwerken

In 1944 schilderde Kahlo één van haar meest opmerkelijke zelfportretten: ‘La columna rota’ (vertaald naar het Nederlands: ‘De gebroken zuil’). Het werk weerspiegelt op indringende wijze de fysieke en emotionele pijn waarmee de kunstenares sinds haar busongeval worstelde. Tegen een op de achtergrond geschilderd desolaat landschap heeft Kahlo zichzelf afgebeeld in een stalen korset die haar gehavende wervelkolom, gesymboliseerd door een zuil, in haar opengereten met spijkers doorboorde lichaam moet ondersteunen. Het doek, dat maar weinig mensen onberoerd laat, is het pronkstuk van het ‘Museo Dolores Olmedo’ in Mexico-stad.

Tijdens haar korte leven schilderde Frida Kahlo een aanzienlijk aantal werken waaronder verscheidene zelfportretten. Ofschoon heel wat van haar doeken inmiddels deel uitmaken van privécollecties, bezitten verschillende musea in de wereld toch enkele markante kunstwerken van haar, zoals de ‘Two Woman’ (Museum of Fine Arts in Boston, Massachusetts), ‘Frida and Diego Rivera’ (Museum of Modern Art in San Francisco, California), ‘Girl with Death Mask’ (Nagoya City Art Museum in Japan)), ‘Self-Portrait: The Frame’ (Musée National d’Art Moderne in Parijs) en niet te vergeten ‘Viva la Vida’ wat zoveel betekent als ‘leve het leven’. Het is Kahlo’s laatste werk en te bezichtigen in het naar haar genoemde museum in Mexico-stad.

In het najaar van 1953 ging de gezondheid van Frida Kahlo plots verder achteruit en moest haar rechterbeen, aangetast door koudvuur, geamputeerd worden. Enige tijd later liep ze een zware longontsteking op. Een week na haar zevenenveertigste verjaardag, op 13 juli 1954, kwam ze aan de gevolgen van een longembolie te overlijden, waarna ze volgens haar wens werd gecremeerd.

Panama (1968): Watermeloen (Diego Rivera)

Zie het blokje van Tsjaad met rechtsonder de zegel van de watermeloenen (1954) van Frida Kahlo. Vergelijk dat schilderij met de watermeloenen (1957) van Diego Rivera.

Net als bij andere beroemde kunstenaars is niet met zekerheid te zeggen wat haar laatste meesterwerk is, want Kahlo was in de laatste weken nog erg actief aan het schilderen en tekenen. In haar dagboek tekende ze in de laatste dagen (juli 1954) vooral engelen en skeletten, maar haar schilderspenseel zou ze voor het laatst gebruikt hebben voor het werk Viva la Vida. Dit schilderij, een stilleven van watermeloenen, ‘voorspelt’ het naderende einde van het leven. In de Mexicaanse kunst is de watermeloen een populair symbool. Vooral vanwege de kleuren rood, wit en groen: de kleuren van de Mexicaanse vlag. Het fruit wordt vaak in verband gebracht met de doden. Bijvoorbeeld tijdens de Dia de los Muertos (Dag van de Doden), dan wordt verbeeld hoe de doden watermeloenen eten.

Een aantal van de genoemde kunstwerken van Frida Kahlo is te zien op onderstaande links van de twee musea. Vier jaar later werd Kahlo’s geboortehuis in Coyoacán als postuum eerbetoon omgevormd tot museum. Men kan er naast tal van persoonlijke bezittingen en memorabilia verscheidene werken van de kunstenares bewonderen. Het museum, beter bekend als ‘La Casa Azul’ omwille van de kobaltblauwe gevelmuren, is met bijna 300.000 bezoekers per jaar één van de drukst bezochte plaatsen in Mexico-stad. In het Drents museum zijn kunstwerken te zien uit Museo Dolores Olmedo en Museo Frida Kahlo beide uit Mexico.