Over de cirkels ligt een volgende laag met afbeeldingen in bijna abstract monochroom uitgevoerd gekleurde tinten van paddenstoelen als:

1. Gewoon elfenbankje
2. Grote parasolzwam
3. Waaiertje
4. Knopschimmel (op een mycena)
5. Gewone morielje.

Beleef de natuur – paddenstoelen: uitgiftedatum 17 september 2018

Paddenstoelen zijn de zichtbare delen van schimmels en spelen bij de voortplanting een rol. Zo zichtbaar en kleur- en vormenrijk als paddenstoelen zijn, zo onzichtbaar zijn de schimmels. De schimmeldraden van één paddenstoel kunnen zich kilometers ver uitstrekken. Door hun verborgen levenswijze en korte levensduur is het bestuderen van schimmels lastig.
Op de velranden onder en boven heeft Frank Janse – ontwerper van het vel Beleef de natuur – paddenstoelen – speelse teksten aangebracht, die op een of andere manier betrekking hebben op kenmerkende eigenschappen of bijzonderheden van de tien afgebeelde paddenstoelen, maar soms is het verband niet duidelijk.

De Beleef de natuur – paddenstoelen nader bekeken

1) Sparrenveertje

Het vruchtlichaam van het sparrenveertje is harig en borstel-meervoudig vertakt met een spitse top. De kleur verandert van okerbruin tot lilabruin met wittige uiteinden. Komt voor op strooisel van naaldbomen, soms op humus van naaldbomen (wilg & populier). Vaak in groepen. Het sparrenveertje is zeldzaam.

– Al gaat de beuk erin dit sparrenveertje houdt zijn souplesse.

2) Vliegenzwam

De vliegenzwam bezit een donker rode hoed met witte stippen. De stippen zijn restanten van het omhulsel, waarin de paddenstoel opgesloten zat voordat hij uit de grond omhoogkwam. Op de witte steel zit een ring. Tussen de vliegenzwam en de loofbomen berk, tamme kastanje, eik en beuk bestaat een symbiose.

– Pas op voor zwamgevaar! Inname van de vliegenzwam vergroot de kans op zwammen.

3) Takruitertje

Takruitertje is een kleine paddenstoel, die op takjes, twijgjes en naalden van allerlei dikte in loof- en naaldbossen voorkomt, echter ook op bladeren of houtachtige kruiden. De gewelfde rozig-witte hoed heeft een diameter tot 12 millimeter. De wit-roze steel wordt tot 2 centimeter lang.

– Takruitertjes hebben zo hun eigen stokpaardje.

4) Broze russula

De hoed met dunne rand is in het midden licht ingedeukt. Hoed kent een grote kleurvariatie van donkerpaars, purperrood, roze. olijfgroen, geel of combinaties hiervan. De fruitig geurende paddenstoelvlees is pittig van smaak, maar niet geschikt voor consumptie. Groeit op buitenkant van de boomwortel van talrijke bomen.

– De broze russula heeft een fruitig parfum. Verkrijgbaar in de kleuren paars, vermiljoen en appeltjesgroen.

5) Knopschimmel

De knopschimmel is een piepklein zwammetje (1 mm doorsnede), waarvan het vruchtlichaam eerst wit doorschijnend is en bij rijping zwart wordt. Er ontstaan sporen in kleine bolletjes aan de uiteinden van de lange schimmeldraden, die bijvoorbeeld op brood groeien dat te lang in de broodtrommel is blijven liggen

– Even lekker met z’n tweeën zitten zwammen. De knopschimmel boven op een mycena.

6) Heideknotszwam 

Het vruchtlichaam van de heideknotszwam is knotsvormig, waarvan het bovenste deel een stompe top heeft. Is mat van kleur van bleek vuilgeel tot groenig-geel. De gladde steel en helder geel gekleurd. Komt voor op voedselarme zure zandgrond langs heidepaden.

– Twee knotjes van de heideknotszwam. Het doet je toch denken aan Ellert en Brammert.

7) Plooivlieswaaiertje 

Het plooivlieswaaiertje is te vinden op dode stammen en takken van loofbomen als berk, beuk en hazelaar in bossen en parken op voedselrijke en vochtige bodems. Deze paddenstoel bezit een kleine dicht op elkaar groeiende dakpansgewijs vruchtlichaam (golvend schelp- of waaiervormig). De onderzijde kenmerkt zich door de gerimpelde onderling verbonden vuilwitte plooien.

– De huid van het plooivlieswaaiertje voelt erg droog aan. Ook tips tegen rimpels zijn welkom.

8) Kopergroenzwam

De kopergroenzwam is te vinden in loof- en naaldbossen en bezit een donkerblauwe kegel- of klokvormige hoed met een ingerolde rand. Later wordt de hoed licht okergeel van kleur. De grijswitte lamellen staan dicht opeen, die bij het ouder worden donkergrijs worden met een witte vlokkige rand. De steel is slank en iets gebogen met een geribde purper-zwarte ring

– Oppoetsen hoeft echt niet. Deze kopergroenzwam is nu al een plaatje.

9) Bloedsteelmycena 

De bloedsteelmycena bezit een kegel- tot klokvormige hoed met een gekartelde rand. De kleur is gevarieerd van vleeskleurig over roodachtig tot purperbruin. Bij beschadiging van de paddenstoel vloeit er donker roodbruin vocht. Groeit in groepen of bundels op dood hout van beuk en eik.

– De grote grote bloedsteelmycena is een van vlees en bloed: een vruchtlichaam met rood melksap.

10) Sponszwam 

De sponszwam met een bloemkoolachtige structuur met gelede vertakkingen (10 tot 40 cm breed, 10 tot 15 cm hoog, 2 tot 5 kg zwaar) is eetbaar en doet aan een geel tot donker geelbruine spons denken. De spatelvormige lobben zijn geknoest en glad met bruin wordende randen. De aparte paddenstoelen vormen samen een holte. Het bleekgele taaie, en kruidige vlees heeft een noodachtige smaak en zoete geur. De zwam is op de zandgrond in open bossen aan de voet van stammen te vinden

– De grote sponszwam smaakt naar noten en lijkt op bloemkool. Lekker bij een biefstukzwam?

Monochroom afgebeelde paddenstoelen op Beleef de natuur – paddenstoelen

In het bovenste gedeelte van de gelaagde postzegelafbeelding bevinden zich bijna abstracte, in monochroom uitgevoerd gekleurde tinten paddenstoelen als:

[a] Gewoon elfenbankje

Het gewoon elfenbankje groeit dakpansgewijs in groepjes het hele jaar op stronken en takken van loofbomen. De stevige waaiervormige hoeden met kleurige zones wit, beige, okergeel, (rood)bruin, grijs, blauw of zwartachtig, zijn3 tot 8 cm groot en meestal niet dikker als 2 mm. Het elfenbankje helpt mee met het afbreken van afgevallen bladeren in het bos.

[b] Grote parasolzwam

De grote parasolzwam kent twee verschijningsvormen. Een jonge parasolzwam ziet er uit als een trommelstok met een bolvormig top. Is lichtbruin tot grijsbruin van kleur met donkerbruine grove schubben. Een oude parasolzwam bezit de grootste hoed 15 tot 25 cm (soms nog groter) van de paddenstoelen. Door de vorm en lange steel grote overeenkomst met de parasol.

[c] Waaiertje

Het grijswitte schelpvormige waaiertje met een diameter van ½ tot 4 cm is viltig behaard. Verschrompelt bij koud droog weer en herneemt zijn vorm bij vochtig weer. Komt voor op dood hout van loofbomen.

[d] Knopschimmel

De knopschimmel (op een mycena) is een piepklein zwammetje, waarvan het vruchtlichaam een doorsnede van één millimeter heeft. Eerst doorschijnend wit en bij rijping verkleuring naar zwart. De steel is 5 tot 15 mm lang en waterig wit doorschijnend. Komt voor op hoedjes van kleine paddenstoelen.

[e] Gewone morielje

Het gewone morielje (bolvormig, langwerpig of ovaal) is een sponsachtige, geelachtig bruine zakjeszwam. De roomkleurige en witte, aan de voet een verdikte steel, is 7 tot 10 cm hoog en bedekt met fijne schubjes. Het broze, wit- en wasachtige vlees heeft een delicate smaak.

Meer paddenstoelen-artikelen

Zie en lees ook het artikel Zwammen over vormgeving en inhoud van paddenstoelen van 18 september 2008, waarin o.a. in woord en beeld meer informatieve aandacht wordt geschonken aan de vliegenzwam.

En Jacqueline schreef een artikel specifiek over de vliegenzwam: Vliegenzwam: méér dan rood met witte stippen. Naast prachtige postzegels van de vliegenzwam komen er allerlei wetenswaardigheden aan bod en bijzondere eigenschappen waarvan menigeen nog nooit heeft gehoord.

Beeld: PostNL, B. Hylkema

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland • Padden en Kikkers

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...