Dag van de Postzegel 2017: vorstelijke kijkrichtingen (1) - Postzegelblog

Dag van de Postzegel 2017: vorstelijke kijkrichtingen (1)

0

Postzegelontwerper Ingmar Birza speelt evenals vroegere ontwerpers omstreeks 1900 met de kijkrichtingen van onze Oranje-vorsten op postzegels. Birza combineert daarbij op de Dag van de Postzegel 2017 een afbeelding van een links en rechts kijkende Wilhelmina met hangend haar. Hiermee richt hij zijn aandacht op de discussie, die rond 1900 de nodigde verwarrende aandacht van het publiek eiste.

Dag van de Postzegel 2017: uitgiftedatum 13 oktober 2017

Negatief – positief

In de voorontwerpperiode van de postzegelemissie ‘Wilhelmina-met-hangend-haar’ zijn een aantal schetsen, tekeningen en houtgravures gemaakt, die alle op een fotoportret van Richard Kameke zijn gebaseerd onder andere de blauwgrijze houtgravure (vervaardigd door Johannes Walter) afgebeeld op de Dag van de Postzegel 2017.

Dag van de Postzegel 2017: zegelanalyse

De postzegelafbeelding met twee jeugdige Wilhelmina-portretten nader bekeken en geanalyseerd:

  • Het blauwgrijze portret is een ‘spiegelbeeld-negatief’. In het kopse hout is voor de gravure een lijntekening (als voorontwerp) van een links kijkende Wilhelmina gestoken. Hiermee bestond de mogelijkheid het definitieve ontwerp op z’n juiste waarde te beoordelen.
  • Het groene portret is de ronde deelafbeelding met kartelrand van de origineel gedrukte 20 cent postzegel met een rechts kijkende Wilhelmina (nvph 40).

De kartelrand behoort oorspronkelijk bij een munt, waarmee ‘afsnijden’ (muntrand afvijlen) werd voorkomen.


Deze afbeelding-afsluitende randdecoratie is naderhand ook op enkele postzegelemissies terechtgekomen (nvph 1- 7, 13/8, 19/9).

Spel met vorstelijke kijkrichtingen op postzegels

Wisseling van kijkrichting op munten, die op een gegeven moment ook voor postzegels gold, vond steeds plaats na een troonswisseling van de vorst.

  1. Volgens de heraldieke munttraditie (en naderhand ook postzegelgebruik) moest de 10-jarige Wilhelmina*) toen als opvolgster van haar vader vanaf 1890 op een postzegel naar rechts kijken, omdat de koning op Willem III-postzegels hij naar links keek.
  2. Een ander voorschrift in die tijd vereiste dat een vorst naar het adres diende te kijken. Het plakken van een postzegel op de verkeerde plaats op een envelop werd als een minachting naar de geadresseerde uitgelegd!

 

*) Haar moeder, koningin Emma, was als regentes plaatsvervangend staatshoofd van haar dochter van 1890 t/m 1898.

Internationaal Jaar van de Vrouw

De postzegel Internationaal Jaar van de Vrouw (nvph 1075) komt qua plaatsing van een vrouw op de postzegel overeen met de nieuwe Dag van de Postzegel-postzegel. Bij beide afbeeldingen kan de bovenkant evengoed de onderkant zijn of andersom. Bij deze postzegel wordt de frankeerwaarde wel twee keer vermeld.
Bij deze vrouwenemancipatie-postzegel bestaat uit twee gelijkwaardige helften, zoals die ook op speelkaarten is afgebeeld. De postzegelboodschap luidt: geen partij tracht de ander te verdringen. De vredesduif op de schouder verbeeldt de vergroting van het aandeel van de vrouw bij beleidsbepalingen o.a. over bevordering van de vrede.

Foto’s door PostNL en B. Hylkema

Gratis online postzegelcatalogus

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Nederland



Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

Kijk dan bij Collect Club.

Beoordeel met 1 sterBeoordeel met 2 sterrenBeoordeel met 3 sterrenBeoordeel met 4 sterrenBeoordeel met 5 sterren (5 stemmen, gemiddeld: 4,00 uit 5)
Laden...
PrintSchrijf een reactie

Bate Hylkema schrijft vanaf 1980 artikelen over filatelie en woont in het Friese Beetsterzwaag.

Reacties (0)

Schrijf een reactie

(registratie is niet nodig)