Vormgeving Multatuli-postzegel (nvph 1370)

Eduard Douwes Dekker (1820 – 1887, pseudoniem Multatuli) bekritiseert in de autobiografische roman Max Havelaar de misstanden in Nederlandsch-Oost-Indië. Typografisch ontwerper Rudo Hartman ontwierp de Multatuli-postzegel.

• Op de Multatuli-postzegel staat het door rood omgeven litho-portret van Multatuli. Het hartstochtelijke en opstandige rood verwijst naar Multatuli’s kritiek.
• Op de prent (met vleugje geel) staat het sociëteitsgebouw De Harmonie (als typisch westers achtergronddecor in de Oost) in Batavia, waar Dekker zijn vrienden ontmoette. Op de voorgrond ontmoeten enkele Javanen elkaar. Ze worden op afstand gadegeslagen door Europeanen (verheven zittend op een paard). De letterlijke afstandelijkheid geeft op een indrukwekkende wijze in letterlijke en figuurlijke zin de ongevoelige en hautaine houding van de Nederlanders tegenover de Javaanse bevolking weer.
• De cursieve typografie van de tekst ‘De roeping van de mens is mens te zijn’ (afkomstig van zijn grafmonument) verwijst naar de dynamiek en de radicale verandering, die in de visie van Multatuli in Indië doorgevoerd dient te worden.

Op een onverwarmd zolderkamertje schreef Dekker in 1859 in minder dan drie weken de kladversie van de Max Havelaar. Van der Meulen vermeldt dat Dekker de inkt met water moest verdunnen. Aan zijn vrouw schrijft Dekker: “Mijn boek is af. Het zal als een donderslag in het land vallen.” De tekst van het postzegelvel Grenzeloos Nederland – België (nvph V3089-3094c) verwijst met tekst en foto naar Multatuli. België schenkt in februari 2010 met het postzegelvel ‘Literaire wandeling door Brussel’ aandacht aan Multatuli.

Zie ook postzegelblogartikel ‘Romanfiguur Max Havelaar 150 jaar geleden ‘geboren’ van 7 maart 2010.

Romanfiguur Max Havelaar 150 jaar geleden ‘geboren

• De grijsblauw gekleurde ondergrond verbeeldt de zakelijke, gevoel- en gewetenloze geld-makende Droogstoppel (met z’n brave christelijke deugdzaamheid met de mond belijdend) als tegenhanger van de hoofdpersoon Max Havelaar.
• De woorden ‘Nederland’, ‘cent’ & ’75’ zijn in diepzwart uitgevoerd. De kleur verwijst naar het bestaan van de zwarte bladzijde met uitbuiting van de inheemse Javaanse bevolking, corruptie, machtsmisbruik en wanprestaties van ambtenaren van het Nederlands-Indisch koloniale bewind, waarvoor Multatuli zich schaamt. Zijn kritiek werd hem noodlottig en dwong hem te vertrekken.

Op de Max Havelaar-postzegel (nvph 2428) in sepia-kleur (gevoelsmatig weinig levende achtergrondkleur verbeeldt de historische romanfiguur) staat in hoofdletters met schreef (schreefletters verwijzen naar het verleden) ‘Ik groet u alleen zeer’. Deze bewoording gebruikte Dekker nadat hij benoemd was tot assistent-resident van Lebak (zuidwestelijk van Djakarta) door de Lebakse inlandse regeringshoofden.

Tussen twee culturen

Vijf allochtoonse schrijvers zijn in hun jeugdjaren met hun landstaal in het buitenland opgegroeid. Ze zijn na een omzwervingen tenslotte in Nederland terecht gekomen en hebben zich hier volledig geassimileerd met ons land én de Nederlandse taal. Ze kunnen zich in het Nederlands emotioneel aanmerkelijk beter uitdrukken dan in de taal uit hun geboorteland. Deze postzegeleditie sluit aan bij het Boekenweek-programma in 2001 ‘Het land van herkomst: schrijven tussen twee culturen’.

Vijf literatuur-postzegels

a) Multiculturele literatuur

Na de Nederlandse keuken met geuren, kleuren en kruiden wordt ook onze literatuur multicultureel. De opgenomen citaten zijn van Edgar du Perron, Hafid Bouazza, Adriaan van Dis, Kader Abdolah en Ellen Ombre.

b) Gekleurde vlakken

De gekleurde vlakken onder de tekst accentueren de multiculturele en veelkleurige afkomst van de schrijvers, maar kunnen ook tegelijkertijd als schematische bladzijden van een opengeslagen boek worden gezien.

c) Citaten

De citaten zijn links en rechts van aanhalingstekens in verschillende uitvoeringen voorzien:

1. De testhaak.
2. Meervoudig aanhalingsteken.
3. Punthaak of Frans aanhalingsteken (guillemets).
4. Eenvoudig of Engels aanhalingsteken.
5. Rond haakje.

Hiermee is een interpretatie verscheidenheid per cultuur in Europa aan te wijzen.

Literatuur-maximumkaarten

De maximumkaarten verbeelden door de achtergrondkleuren de multiculturele verscheidenheid in ons land en in de literatuur. In de kleuren is een overgang van gedempte naar kleuren aanwezig. Het is een verbeelding van de jeugdige buitenlandse culturele achtergrond, die naderhand in ons land tot uitbundige bloei komt. De kleurovergang loopt schuin. Deze tegenstelling heeft te maken met de lees- en schrijfrichting in andere culturen. De postzegel bevindt zich in de heldere kleursfeer van dit moment.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland • Nederland • Boeken

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 3,29 uit 5)

Laden...