Beatrix verjaardagscadeau

Een koningsgezinde PTT-medewerker kwam begin 1987 op het lumineuze idee koningin Beatrix met een verjaardagspostzegel te verrassen. Op 31 januari 1988 zou de koningin haar 50e verjaardag vieren. Anderen worden door een Sarah verrast, de koningin dus niet. Het is echter niet gebruikelijk vooraf bij de jubilaris het cadeau bekend te maken. De koningin is vooraf wel geïnformeerd. Reden?

Koningin Beatrix laat moderne kunst in het Stedelijk Museum op zich inwerken.

De vorstin is kunsthistorisch behoorlijk goed onderlegd met de ins en outs daarvan. Ze weet met reden omkleed het kunstzinnige van een werk uitstekend te verwoorden. Met andere woorden het cadeau moet wel bij haar in de smaak vallen.

In een voorontwerp heeft Peter Struycken aan het puntjes-ontwerp van koningin Beatrix een kroon-aanduiding gegeven. Beatrix stelde uiterlijk vertoon niet op prijs. Gevolg? Beatrix staat kroonloos op de permanente frankeerzegel.

Geen persoonsverheerlijking

Typografisch ontwerpster Mary Schoonheyt mocht het ontwerp maken, omdat zij in hetzelfde jaar als Beatrix in 1938 is geboren. Zij was graag bereid deze postzegel te ontwerpen op de voorwaarden die gesteld werden. Er mocht geen portret van de koningin op staan. Het moest een feestelijke postzegel worden. Zij maakte een aantal schetsmatige ontwerpen. Na een voorlopige goedkeuring van de PTT-bedrijfsleiding gingen de voorontwerpen via de minister van Verkeer en Waterstaat naar de koningin.

Bij het zien van haar ontwerp vroeg Beatrix om meer keuzemateriaal middels een meervoudige opdracht. Marte Röling en Christine Baart werden uitgenodigd om ontwerpen te maken, maar die werden door de vorstin geweigerd.

Op het feestelijk ingepakte cadeau met een tekstueel kaartje en krullende linten staat toch een afbeelding van de koningin, wat ze niet op prijs stelt!

Zij vond een verjaardagspostzegel al met al toch te veel gericht op haar persoon en suggereerde ter gelegenheid van haar verjaardag enkele postzegels uit te geven, die gewijd zouden zijn aan de hedendaagse kunst en vormgeving.

Typografisch ontwerper Anton Beeke ontving vervolgens de opdracht. Hij koos voor een algemene benadering, waarin het schrijven (de literatuur), het gehoor (de muziek & toneel), het zien (beeldende kunst) en de hand (vormgeving) aan de orde kwamen. Een korte begeleidende tekst zou daarbij het thema van de postzegel nader verduidelijken. De ontwerpen waren al voor een groot deel gereed, kwam een wending in de benadering van het thema. De minister van Verkeer en Waterstaat wilde de schilder Karel Appel bij deze emissie betrekken.

COBRA-schildersgroep

De Nederlandse bijdrage aan de experimenteel-expressionistische Cobra-schildersgroep (schilders uit Copenhage [Denemarken], BRussel [België] en Amsterdam) met Appel, Corneille en Constant dienden op de postzegels (nvph 1408/10) geplaatst te worden. Om meer ruimte voor de kunstwerken te creëren en bovendien een extra feestelijk karakter te geven, heeft ontwerper Jan Bons een tweede zegel als aanhangsel (tab) aan de hoofdzegel gekoppeld. Hierop staan de COBRA-tekens (iedere schilder heeft een eigen individueel teken in de vorm van een slang), handtekeningen van iedere kunstenaar en info over de kunstwerken. De keuze voor deze emissie hing ook samen met het 40-jarige bestaan van COBRA, dat bij hoge uitzondering aldus is bezegeld.

55 cent: olieverfschilderij ‘COBRA-kat’ [1950] van Karel Appel.
65 cent: gouache ‘Le cerf-volant’ [1948] van Corneille.
75 cent: olieverfschilderij ‘Gevallen paard’ [1950] van Constant.

Deze avantgardistische kunstenaarsgroep verwierf direct na de Tweede Wereldoorlog internationale bekendheid door het felle kleurgebruik, sterke vereenvoudigde afbeeldingen van mens/dier (deformatie) en grote vlakken. Andere COBRA-leden zijn Pierre Alechinsky, Asger Jorn & Carl-Henning Pedersen.

Het Cobra-postzegel-verjaardagscadeau voor Beatrix is pas op 5 juli 1988 uitgegeven, terwijl Beatrix op 31 januari 1988 haar 50-jarige verjaardag heeft gevierd.

Prins Claus op postzegels

Prins Claus (1926 – 2002) is zeven keer met anderen op postzegels afgebeeld, maar nooit alleen. In 1991 verscheen Claus met Beatrix ter gelegenheid van hun 25-jarig huwelijksfeest voor het eerst op postzegels (nvph 1466/67). Naderhand verscheen hij in familieverband op postzegels (nvph 2233): verloving, geboorte van Wil-lem-Alexander, jonge gezin, op dansvloer & gezin met volwassen kinderen.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 4,33 uit 5)

Laden...