De vrijwel altijd nors kijkende George Patton werd op 11 november 1885 geboren in San Gabriël bij Los Angeles in de staat Californië. Hij ging al op jonge leeftijd naar de militaire school van West Point. Hij diende als kapitein bij de pantsertroepen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Patton was toegevoegd aan het Britse Tankcorps en maakte daarmee zijn eerste overwinning mee in de Slag bij Cambrai in Noord-Frankrijk waarbij tanks als belangrijkste wapen gebruikt werden. De slag duurde van 20 november tot 7 december 1917. Vlak na de Eerste Wereldoorlog pleitte hij bij het Ministerie van Defensie van de Verenigde Staten voor de oprichting van een pantserdivisie maar zonder succes. Kort na de ‘Blitzkrieg’ van Duitsland in 1939 en 1940 in West-Europa werd, gezien het succes van de Duitse troepen met tanks, een pantserbrigade opgericht. Patton werd brigadegeneraal van deze pantserbrigade die al snel uitgroeide tot de 2de Amerikaanse Pantserdivisie. Patton werd bevelhebber van deze divisie en bevorderd tot generaal-majoor.

In 1942 leidde hij de Amerikaanse ‘Western Task Force’ die aan de kust van Marokko aan land was gegaan om het door de Duitse generaal Erwin Rommel verslagen 2de Amerikaanse Legerkorps over te nemen als bevelhebber. Hij werd bevorderd tot luitenant-generaal. Op de postzegel is het slagveld afgebeeld bij het Tunesische Mareth waar het Britse Achtste Leger onder opperbevel van Montgomery in maart 1943 slag leverde met de Duitse troepen van het Afrikakorps. Aan deze slag nam Patton geen deel maar leerde wel de Britse generaal Bernhard Montgomery kennen waarmee hij samen de invasie uitvoerde op Sicilië. Ze kregen het vaak met elkaar aan de stok waardoor een race ontstond naar de laatste te veroveren stad op het eiland, Messina, die door Patton werd gewonnen. Patton was inmiddels gepromoveerd tot bevelhebber van het Amerikaanse 7de Leger. Door enkele incidenten werd Patton uit zijn functie ontheven waardoor hij niet met zijn troepen kon deelnemen aan de verovering van Italië, de bondgenoot van nazi Duitsland.

© Library of Congress Prints and Photographs Division

Op de foto is Patton afgebeeld als luitenant-generaal. De foto werd met een Leica camera genomen op 30 maart 1943 in opdracht van het Amerikaanse ‘Army Signal Corps’ en bevindt zich in het archief van de ‘Library of Congress Prints and Photographs Division’ in Washington DC. Deze foto is vele malen gebruikt in persberichten en boeken over Patton en de Tweede Wereldoorlog. Patton heeft zelf honderden foto’s gemaakt als amateur fotograaf gedurende zijn campagnes in de Tweede Wereldoorlog. Tientallen daarvan bevinden zich in de Library.

Hetzelfde portret van Patton werd, maar dan in spiegelbeeld, opgenomen op een Amerikaans (bank)biljet uitgegeven in de serie beroemde personen uit de Tweede Wereldoorlog. Bovenstaand afgebeeld herdenkingsbiljet werd verkrijgbaar gesteld in 2003 en heeft een ‘waarde’ van een miljoen dollar. Bovenaan is een tekst opgenomen: ‘Never forget those who fought for our freedom’. Op de keerzijde van het biljet zijn links en rechts Franklin D. Roosevelt en Harry S. Truman afgebeeld. Roosevelt was president van de Verenigde Staten tot 12 april 1945 toen hij werd opgevolgd door Truman. In het midden is een zware bommenwerper boven Europa afgebeeld, geen toestel uit de Tweede Wereldoorlog, maar een type B-52 Stratofortress dat voor het eerst vloog in juni 1954.

Patton verbleef enige tijd noodgedwongen op Sicilië terwijl zijn troepen onder bevel van luitenant-generaal Clark Italië binnenvielen. Later ging hij naar Egypte en vandaar uit naar Engeland. Hier gaf hij openbare lezingen als bevelhebber van de 1ste Amerikaanse Legergroep die de Franse kust bij Calais moest aanvallen, dit als onderdeel van de geallieerde campagne met de naam ‘Operatie Fortitude’. Om de aandacht van de Duitsers af te leiden van de werkelijke landingen in Europa werd George Patton benoemd als opperbevelhebber van deze verzonnen legereenheid, gestationeerd rond Dover. Zo lieten de geallieerden de Duitsers geloven dat de invasie zou plaatsvinden op ‘Pas de Calais’, in Noord-Frankrijk. De misleiding was een groot succes, want direct na de landingen in Normandië bleven veel troepen van het Duitse Vijftiende Leger in Noord-Frankrijk, omdat ze daar de werkelijke invasie hadden verwacht. Hier was de afstand tussen Engeland en het Europese vasteland het kleinst.

Direct na de invasie van Normandië door de geallieerde troepen op 6 juni 1944 vanuit Zuid-Engeland kreeg Patton het opperbevel over het 3de Amerikaanse Leger. Hij vormde met zijn na de invasie aan land gebrachte grondtroepen de uiterst rechtse flank tijdens de opmars door Frankrijk. Hij veroverde Avranches en stootte direct door naar het zuiden en oosten van Frankrijk, waarbij hij enkele honderdduizenden Duitse soldaten krijgsgevangen nam. Hij kopieerde met zijn aanval de ‘Blitzkrieg’ die de Duitsers in het begin van de oorlog hadden toegepast. In twee weken tijd had zijn leger bijna 1.000 kilometer afgelegd totdat bevoorradingsproblemen hem dwongen te stoppen.

Het offensief van het 3de Amerikaanse Leger kwam op 1 september 1944 aan de oevers van de Maas vlak bij Metz onder andere door gebrek aan brandstof tot stilstand. De Duitse troepen profiteerden daarvan door versterkingen aan te voeren en stellingen te bezetten om de stad te verdedigen. Het 3de Leger raakte in oktober en november 1944 in hevige gevechten gewikkeld met de Duitse troepen waarbij aan beide zijden zware verliezen werden geleden. De stad Metz viel op 23 november 1944 in Amerikaanse handen.

Op het blokje van vier postzegels is Patton afgebeeld als generaal met vier sterren. Op de velrand van het blokje is een zogenoemd plaatnummer opgenomen. Deze postzegel werd gedrukt met gebruikmaking van zes verschillende drukplaten genummerd van 24875 tot en met 24880. Vooral verzamelaars van Amerikaanse postzegels zoeken deze plaatnummers in blokjes van vier stuks. De plaatnummers komen zowel links als rechts op de velranden voor. Kleurverschillen komen bij deze postzegel ook voor. Het blokje met plaatnummer 24878 is veel donkerder dan het blokje met plaatnummer 24880. In een volgende blog ga ik dieper in op plaatnummers op Amerikaanse postzegelvellen.

Voor de postzegel van België, uitgegeven op 28 oktober 1957, werd dezelfde afbeelding gekozen naar een foto van Patton als viersterren generaal zoals op de Amerikaanse postzegel uitgebracht op 11 november 1953.

© U.S. Army

De originele foto werd in 1944 genomen door een militaire fotograaf van het Amerikaanse leger. Op die foto is hij te zien als luitenant-generaal met drie sterren op zijn baret, kraag en epauletten. Naast hem staat generaal-majoor Hugh Joseph Gaffey met twee sterren waarvan alleen de schouder is te zien.

© U.S. Army

De originele foto is gemaakt op 7 juli 1944 in het dorpje Néhou ten zuiden van Cherbourg in Frankrijk. Hierop is Gaffey, Chef Staf van het 3de Amerikaanse Leger, helemaal afgebeeld. Na het overlijden van George Patton werd hetzelfde fotofragment gemanipuleerd door het toevoegen van een ster waardoor Patton werd ‘bevorderd’ tot viersterren generaal. De foto’s zijn afkomstig uit het archief van het Amerikaanse leger.

Op 16 december 1944 ontketende het Duitse leger een offensief tegen de oprukkende geallieerde legers door een massale aanval uit te voeren op België, Luxemburg en Noord-Frankrijk onder de codenaam: ‘Operatie Wacht am Rhein’, beter bekend als het Ardennenoffensief. De Duitsers profiteerden van het slechte weer omdat de geallieerde luchtmacht aan de grond moest blijven vanwege het zeer beperkte zicht. Daardoor kon het 6de Pantserleger van de Duitsers door de zwak verdedigde linie in de noordelijke Ardennen zo’n 30 kilometer oprukken. Maar de Amerikanen hielden stand op de heuvelrug van Elsenborn vlak bij Malmedy waardoor de opmars tot stilstand kwam. In het zuidelijke deel van de Ardennen had het 5de Pantserleger meer succes en kon een week lang langzaam oprukken bijna tot aan de Maas bij Dinant. De Amerikaanse 101ste Luchtlandingsdivisie was inmiddels teruggezakt naar de omgeving van Bastogne (Bastenaken) en had het stadje zwaar versterkt met antitankgeschut en kanonnen. Het stadje werd door de Duitsers omsingeld en zij vielen met tanks en kanonnen aan. Op de postzegel zijn twee Sherman tanks afgebeeld tijdens de tankslag bij Assenois, een dorp vlak bij Bastogne. De drie bovenin de postzegel afgebeelde Renault FT tanks zijn uit de Eerste Wereldoorlog die zijn ingezet tijdens de Slag bij Saint-Mihiel in Frankrijk aan de Maas bij Lotharingen. De slag duurde van 12 tot en met 15 september 1918. Toen nog kolonel George Patton had een belangrijk aandeel in die slag.

Bastogne werd verdedigd door artillerietroepen van de 101ste Luchtlandingsdivisie van brigadegeneraal Anthony McAuliffe die op 22 december een ultimatum van de Duitse commandant Heinrich Freiherr von Lüttwitz om zich over te geven had afgeslagen met het op papier gestelde legendarisch geworden woordje ‘NUTS!’. De Duitsers, majoor Wagner van het 47ste Panzer Korps en luitenant Helmut Henke van de Panzer Lehr Division begrepen niet wat daarmee werd bedoeld en vroegen kolonel Joseph Harper, die samen met een verpleger die als tolk optrad, het bericht had overgebracht, of de eis tot overgave bevestigend was of negatief. De tolk, Ernest Premetz, vertaalde de Duitse woorden. Het antwoord van Harper was daarop heel duidelijk: ‘Loop naar de hel’, door Premetz vertaald in het Duits: ‘Du kannst zum Teufel gehen’. De omsingelde Amerikanen hadden goede hoop op een snelle doorbraak van de troepen van Patton, maar de opmars van diens leger ging bijzonder traag door de slechte weersomstandigheden.

Dank zij de 130 kanonnen en het antitankgeschut waarover de Amerikanen in Bastogne beschikten konden zij een doorbraak van de Duitsers verhinderen. Maar de voorraden voedsel en munitie slonken snel en de situatie werd steeds nijpender. Tot het weer opklaarde waardoor de C-47 Dakota transportvliegtuigen en aangekoppelde Waco CG-4A zweefvliegtuigen van de Amerikanen munitie en voedsel konden droppen. In de ochtend van 26 december 1944 naderden de tanks van het 3de leger onder bevel van Patton het stadje Bastogne op acht kilometer afstand en bereikten zij het stadje om tien voor vijf in de middag. Voor zijn moedige tegenstand ontving McAuliffe de op een na hoogste Amerikaanse onderscheiding, het ‘Distinguished Service Cross’ uitgereikt op 30 december 1944 door Patton zoals te zien is op de Belgische postzegel.

Als eerbetoon aan McAuliffe werd het Marktplein in Bastogne omgedoopt in ‘Place McAuliffe’ en een borstbeeld van hem opgesteld naast een Amerikaanse Sherman M4A3 tank. Deze tank behoorde tot Compagnie B van het 41ste tankbataljon onderdeel van de 11de Armoured ‘Thunderbolt’ Divisie onder bevel van McAullife. De tank met de naam ‘Barracuda’ werd op 30 december 1944 uitgeschakeld in de buurt van het gehucht Renuâmont bij Bastogne. Een gat in de zijkant van de tank laat zien waar een 75 mm granaat afgeschoten door een Duitse Panzerkampfwagen IV tank de pantserbeplating doorboorde. De Amerikaanse tank was vastgelopen in een met sneeuw bedekt vennetje en zo een gemakkelijk doelwit voor de Duitse tank. Met een ‘Panzerfaust’ werd de achterzijde van de tank doorboord. Tankcommandant Wallace Alexander was zwaar gewond en overleed enkele dagen later. Kanonnier Cecil Peterman en kanonlader Dage Herbert waren ook gewond en werden krijgsgevangen genomen. Chauffeur Andrew Urda en .50 machinegeweerschutter Ivan Goldstein waren ongedeerd en werden eveneens krijgsgevangen genomen. Vrijwel alle kapot geschoten tanks van de Duitsers en Amerikanen werden na de oorlog gesloopt door schroothandelaren, maar de tank van commandant Alexander werd gered door het Belgische leger en staat sinds 1947, gerestaureerd, op het plein in Bastogne.

De bevrijding van het Groothertogdom Luxemburg was op 9 september 1944 begonnen met de inname van het dorpje Pétange aan het drielandenpunt met België en Frankrijk. Op 10 september werd de stad Luxemburg bevrijd waarbij de Duitse troepen zich zonder gevechten terugtrokken achter de rivier de Moezel. Bijna het gehele Groothertogdom was bevrijd toen de Duitsers het Ardennenoffensief begonnen waardoor het noordelijke deel van Luxemburg weer werd bezet. De Amerikanen moesten opnieuw beginnen met het verdrijven van de Duitse troepen en tanks. Patton had op 25 december 1944 de stad Ettelbruck in Luxemburg bevrijd door de inzet van het Amerikaanse 3de Leger. Daarmee kwam een definitief einde aan de Duitse bezetting. George Patton wordt beschouwd als de bevrijder van Luxemburg en in Ettelbruck werd een monument ter herinnering aan deze generaal opgericht.

Op de Luxemburgse postzegel is George Patton afgebeeld als viersterren generaal. De zegel werd uitgegeven op 24 oktober 1947 in een serie van vier stuks met twee verschillende afbeeldingen. Het portret is getekend naar een foto die deel uitmaakt van de ‘Everett Collection’ in Newark, Verenigde Staten.

Op een tweede herinneringsbiljet van een miljoen is Patton eveneens afgebeeld als luitenant-generaal. De originele foto werd in 1945 vlak voor zijn overlijden door een noodlottig ongeval genomen door Margaret Bourke-White voor Life Magazine. Op 8 december 1945 was Patton op weg naar Speyer in Duitsland om deel te nemen aan een jachtpartij samen met generaal-majoor Hobart Gay. Hun auto botste op een langzaam rijdende Amerikaanse legertruck voor hen. Patton sloeg met zijn hoofd tegen de achterruit die versplinterde waardoor hij een diepe wond opliep. Met spoed werd hij naar het ziekenhuis in Heidelberg vervoerd waar na onderzoek bleek dat hij zijn nek had gebroken en zijn ruggengraat had beschadigd waardoor hij verlamd was geworden. Op 21 december 1945 overleed hij in het ziekenhuis.

De wens van George Patton was om begraven te worden tussen zijn gesneuvelde soldaten op het oorlogskerkhof van Hamm in Luxemburg. Op dit Amerikaanse militaire kerkhof liggen de graven van 5.070 omgekomen soldaten. Velen daarvan verloren het leven in de Slag om de Ardennen en de belegering en bevrijding van Bastogne. Op de Belgische postzegel is niet het huidige kruis te zien dat op het graf van Patton staat.

Het oorspronkelijke kruis had een tekst in twee regels op de dwarsbalk zoals te zien is op de postzegel van Luxemburg. Oorspronkelijk was onder de naam Geo. S. Patton Jr vermeld: General O-2605 3th Army, zijn militaire dienstnummer. Het houten kruis is in 1950 vervangen door een stenen exemplaar vervaardigd van wit Lasa marmer. Daarop is zijn voornaam voluit geschreven: George S. Patton Jr. Op de tweede regel staat: General Third Army en op de derde regel: California Dec 21 1945.

Het Amerikaanse oorlogskerkhof ligt in een bosgebied aan het einde van de start- en landingsbaan van het vliegveld Luxemburg. Met de aanleg van dit kerkhof werd op 29 december 1944 begonnen en het graf van George Smith Patton Jr. wordt jaarlijks bezocht door honderden belangstellenden.

Ongeveer 1½ kilometer hiervandaan ligt het Duitse oorlogskerkhof van Sandweiler. Hier liggen bijna 11.000 soldaten begraven die tijdens het Ardennenoffensief en de opmars van de Amerikanen naar de Rijn zijn omgekomen. Het is een somber kerkhof met grauwgrijze natuurstenen kruisen die vaak voorzien zijn van twee of drie namen van gesneuvelden. Er bevindt zich ook een massagraf. Deze begraafplaats werd ingewijd op 5 juni 1955. Op de prentkaart is het kerkhof afgebeeld zoals dat eruit zag eind jaren ’50. Het kerkhof is daarna opnieuw ingericht. De prentkaart werd uitgegeven door Victor Hoffmann in Sandweiler. Twee kerkhoven waar meer dan 16.000 soldaten, onderofficieren en officieren hun laatste rustplaats vonden. Twee plekken om bij stil te staan en de waanzin van oorlogen met de vele slachtoffers te overdenken.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(6 stemmen, gemiddeld: 4,67 uit 5)

Laden...