Denkend aan Zwitserland: Matterhorn en Rheinquelle

01 december 2023, 18:16 uur - Randy Koo

Op Amsterdam Centraal start de treinreis van Janny van der Heijden (met hond Nhaan) en André van Duin door Zwitserland. Hun eerste stop is in de wintersportplaats Zermatt, waar ze de bekende Matterhorn bewonderen, hét symbool van Zwitserland. Een berggids neemt het duo mee op klimexpeditie. De volgende dag slingert de trein richting de bron van de Rijn. Hier staat ‘de hoogste’ vuurtoren ter wereld. De eerste aflevering werd uitgezonden op 26 november 2023.

Post Views: 716

Zwitserland (openbaar vervoer)

Het openbaar vervoer in Zwitserland is een bont geheel van grote en kleine vervoersondernemingen. Allereerst zijn er de Zwitserse spoorwegen (SBB/CFF/FFS) die over de hoofdrailnet rijden. Daarnaast zijn er tal van particuliere treinmaatschappijen, die – vaak over smalspoor – de bergen in gaan, waaronder de beroemde panoramatreinen. Daar waar geen spoorlijn ligt, wordt de postauto ingezet en aan de oevers van de grote meren liggen schepen gereed. Wat uw bestemming ook is, u komt er altijd met openbaar vervoer, want al die maatschappijen werken samen binnen het Swiss Travel System (STS). Voor buitenlandse reizigers zijn speciale OV-kaarten gecreëerd, die op het hele net geldig zijn en het reizen bovendien voordeliger maken. En wellicht de twee belangrijkste kenmerken: het OV rijdt op tijd en diverse maatschappijen sluiten naadloos op elkaar aan. De stationsklokken zijn van de firma Mondaine en zijn als horloge en klokken ook te koop voor particulieren.

Toen op 9 augustus 1847 de eerste spoorlijn in Zwitserland tussen Zürich en Baden in gebruik werd genomen, markeerde dit het begin van een schitterende ontwikkeling voor ons land. De speciale postzegel uitgegeven ter gelegenheid van het 175-jarig jubileum onderstreept deze dynamiek in 2022.

Belangrijke beeldmerken van Zwitserland

Goede wandelschoenen hebben Janny van der Heijden en André van Duin zeker nodig bij de beklimmingen. Natuurlijk mogen de elementen van de Zwitserse keuken niet ontbreken tijdens de reis naar het Alpenland: chocolade, kaasfondue en kaas.

Bergen, natuur en folklore – een clichématiger beeld van Zwitserland kun je niet krijgen. Maar het heeft geen zin om dingen in tweeën te doen: op de postzegel staat de Matterhorn afgebeeld, een symbool van Zwitserland en een van de bekendste bergen ter wereld. Dan is er edelweiss, de beroemdste bergbloem van allemaal. En ten slotte de alpenhoorn en de herder die erop speelt.

Ondertussen realiseren veel mensen zich misschien niet…

…dat de Matterhorn een stuk Afrikaanse rots is. Het is eigenlijk een overblijfsel van een enorme rotsmassa die tijdens de vorming van de Alpen over het Europese continent is geduwd.
…dat edelweiss afkomstig is uit de Himalaya en Siberië en pas in de ijstijd Europa bereikte. Het hoogste punt waarop het in dit land is gevonden, ligt 3.140 meter boven zeeniveau, op een plek onder de Matterhorn.
…dat de alpenhoorn tot de koperblazers behoort, ongeveer 3,5 meter lang is, slechts 16 natuurlijke tonen kan spelen en tot op 10 kilometer afstand te horen is.

Zermatt

Zermatt is een bekende wintersportplaats met skigebied en een populaire toeristische bestemming. Tot halverwege de 19e eeuw was het voornamelijk een landbouwgemeenschap. De namen Zermatt en Matterhorn verwijzen naar de alpenweiden of matten in de vallei. Zermatt werd toen “ontdekt” door Britse bergbeklimmers. De daaropvolgende strijd om als eerste de top van de Matterhorn te bereiken bracht het dorp grote bekendheid. Sindsdien is Zermatt een gewilde toeristenplaats geworden. De 124 hotels en vakantiewoningen bieden in het hoogseizoen plaats aan meer dan 17.500 gasten. In 2017 werd in de omgeving de Charles Kuonen Hängebrücke geopend. Deze voetgangersbrug is de op twee na langste hangbrug voor voetgangers ter wereld.

Het dorp is sinds 1961 autovrij. Het vervoer binnen Zermatt vindt plaats met elektrische voertuigen of paard en wagen. Bezoekers laten hun auto achter in een grote parkeergarage (Matterhorn Terminal) in het op 5 kilometer naar het noorden gelegen Täsch en leggen het laatste stuk af per trein van de MGB-spoorlijn Brig – Zermatt. Voor deze reizigers rijden per uur drie pendeltreinen tussen Täsch en Zermatt. Ook in Brig of Visp, onderaan de vallei, kan de auto worden achtergelaten. Hier kan de reguliere uurdienst naar Zermatt worden genomen. Via deze lijn verbindt enkele malen per dag de Glacier Express (de “traagste sneltrein ter wereld”) Zermatt met St. Moritz.

Tegenover het MGB-station vertrekt de Gornergratbahn (GGB), een tandradspoorweg naar de op 3100 m hoogte gelegen Gornergrat-bergkam. Deze lijn is, na de Jungfraubahn, de op een na hoogste bergspoorweg in Europa.

Matterhorn

De Matterhorn (Italiaans: Cervino; Frans: Cervin) is een berg gelegen in de Walliser Alpen, op de grens van Zwitserland (Wallis) en Italië (Valle d’Aosta). De top ligt op 4478 m hoogte. De foto rechts is genomen ten noordoosten van de Matterhorn, vanuit Zermatt aan het eind van het Mattertal in Zwitserland. Deze kant van de berg is het bekendst: het is een symbool voor Zwitserland geworden. Aan de Italiaanse kant ligt het eveneens toeristische Breuil-Cervinia. In 1581 werd de Matterhorn de eerste keer onder de naam Mont Cervin genoemd, later kwamen ook nog Monte Silvio en Monte Servino voor. In 1682 werd de naam Matterhorn de eerste keer in een oorkonde vermeld.

Van de kant van Zermatt heeft de Matterhorn een piramidevorm, het is bijna een toren. Dat maakt hem meteen moeilijk te beklimmen. Gezien vanuit het westen, vanuit de bergen in Wallis heeft de Matterhorn de vorm van een kathedraal, met een lange horizontale graat naar het zuiden. De berg is een veel beklommen vierduizender in Europa. Bij deze beklimmingen zijn al meer dan 500 mensen omgekomen. Veel van deze slachtoffers liggen begraven op de begraafplaats bij de kerk in Zermatt.

De piramidevormige Matterhorn, het herkenningspunt van Zermatt, bestaat grotendeels uit rotsen van Afrikaanse oorsprong. De voet van de berg bestaat uit sedimentair gesteente (krijt, kalksteen, schalie) en oceaan-curstal rotsen uit de bodem van de oorspronkelijke “Tethys” Zee. De top, vanaf ongeveer 3.400 meter hoogte, bestaat uit gemetamorfoseerde granieten en gneis van de Apulische plaat, een deel van de Afrikaanse continentale plaat.

Ongeveer 45 miljoen jaar geleden botsten de Afrikaanse plaat en de Europese plaat en de rand van de Europese plaat duwde onder de Afrikaanse plaat. Toen de Alpen zich vormden, raakten het sediment en het vulkanische gesteente van de voormalige Tethyszee, die tussen Afrika en Europa had bestaan, gevangen onder de Afrikaanse plaat. Deze rots veranderde in graniet en gneis. Deze rotsen werden verder naar het noorden geduwd en kwamen in het bovenste gedeelte van de berg terecht, bovenop veel jongere rotsen aan de basis.

De afbeelding op de postzegel combineert het profiel van de Matterhorn met de vorm van het Afrikaanse continent in een opmerkelijke ‘verborgen’ kaart. Een indicatie voor de aard van de postzegel is de “two-way” inscriptie op de postzegel met “Helvetia” en 85 ondersteboven ten opzichte van elkaar.

Rheinquelle

De bron van de Rijn is het Tomameer in het kanton Graubünden , waarvan de uitstroom na enkele kilometers stijgt als Rein da Tuma in de Vorderrhein (Reto-Romaans Rein Anteriur ). De loop van het water is niet erg representatief, aangezien al het water meestal na een kleine twee kilometer uit een stroomgebied wordt gehaald en naar het Curnera- reservoir wordt gevoerd . Dit water ziet pas bij het hoofdkwartier van Tavanasa de nabijheid van de Rijnbedding weer en komt bij Ilanz weer de Rijn binnen. Bij Chur , meer bepaald vanaf de kruising van de Achterrijn en de Vorderrhein bij Reichenau , wordt de rivier uitsluitend Rijn genoemd.

De enige vuurtoren in de Alpen staat aan de bron van de Rijn, op 2.046 meter hoogte, midden in de Zwitserse bergen. Maar wat doet hij daar? Het was oorspronkelijk ontworpen als toeristische attractie, samen met een echt schip. Het schip is nog niet gekomen. Dus nu staat de vuurtoren daar en wacht. Op een dag komt er een schip uit Rotterdam. De vuurtoren komt ook uit Rotterdam. Zijn origineel bevindt zich in het Maritiem Museum. Stond ooit in Hoek van Holland aan de monding van de Rijn in zee. De vuurtoren op de Oberalppas ligt aan de bron van de Rijn.