Medische ontdekkingen - Postzegelblog

Medische ontdekkingen

1

Toen ik voor het eerst de Europazegels van Royal Mail, uitgegeven op 27 september 1994 te zien kreeg, moest ik toch even nadenken wat de afbeeldingen moesten voorstelden. Maar de bijsluiter van de eerstedag envelop gaf meteen de oplossing: het thema voor 1994 was ‘Medische ontdekkingen’. De postzegels werden gedrukt door Joh. Enschedé Security Print in Haarlem en waren ontworpen door de Belg Pierre Vermeir, medeoprichter van ‘Halpin Grey Vermeir’, later HGV.

De eerste uitvinding die op de postzegel is weergegeven betreft de ultrasone beeldvorming, ook wel echografie of echoscopie genoemd. Het is een techniek die gebruik maakt van geluidsgolven waardoor een beeld ontstaat op een beeldscherm die de grensvlakken vormen van harde en zachte delen in het lichaam. Daarmee kunnen organen in beeld gebracht worden maar ook de contouren van een baby in de baarmoeder. Het geluid dat wordt gebruikt heeft een zo hoge frequentie dat het niet hoorbaar is voor mensen.

Een van de eerste toepassingen van echografie in Groot-Brittannië vond plaats in het  Glasgow Royal Maternity Hospital door professor Ian Donald bij de verloskunde. Hij zag dat bij stoomketelfabrikant Babcock and Wilcox gebruik werd gemaakt van apparatuur die geluidsgolven produceerden om scheuren in de ketelwanden en lasnaden op te sporen. Door in 1956 te experimenteren met het apparaat op botten en vlees van dieren ontwikkelde hij samen met enkele collega’s de echograaf zoals deze in principe nog steeds wordt gebruikt.

De Duitse natuurkundige Ernst August Friedrich Ruska was de eerste die, samen met zijn collega elektronicus Max Knoll er in slaagde in 1931 een elektronenmicroscoop te bouwen. Ruska ontving hiervoor in 1986 de Nobelprijs voor Natuurkunde. De eerste elektronenmicroscoop had een vergroting van 400 maal. Door verbeteringen en verder ontwikkeling werd in 1939 het eerste exemplaar gebouwd dat door ziekenhuizen kon worden gebruikt. In Nederland ontwikkelde de Delftse student Jan Bart Le Poole tussen 1939 en 1941 een verbeterde versie van de elektronenmicroscoop die door Philips in productie werd genomen.

Op de Roemeense postzegel uit 1978 is een I.O.R. elektronenmicroscoop type MC6 afgebeeld voor gebruik bij onderzoeken op allerlei gebied waarbij sterke vergroting noodzakelijk is. De afbeelding op de postzegel van Royal Mail is een resultaat vervaardigd door een zogenoemde ‘Scanning Elektronen Microscoop’ een SEM, die beelden van een monster produceert door het oppervlak te scannen met een gerichte elektronenstraal.

Op bovenstaande postzegel is een term opgenomen die vrijwel iedereen kent: Magnetic Resonance Imgaging, ofwel een MRI scan. Velen hebben in de ‘donut’ gelegen die heel veel lawaai maakt om een beeld te maken van een deel van het lichaam. In de geneeskunde wordt de techniek ‘kernspintomografie’ gebruikt. Het is een beeldvormingtechniek voor het in kaart brengen van het lichaam. Daarbij wordt een sterk magneetveld gecreëerd en via radiogolven een deel van het innerlijke lichaam, zoals organen of hersenen, zichtbaar gemaakt.

In 1823 werd door een Engelse chirurg, Thomas Wakley, een tijdschrift in het leven geroepen met de naam ‘The Lancet’, waarin artikelen werden opgenomen met medische onderzoeksresultaten en ontwikkelingen op medisch gebied werden gepubliceerd. Het is het meest prestigieuze en bekendste algemene medisch tijdschrift geworden. Sinds 1991 is ‘The Lancet’ in eigendom van Elsevier.

Op de laatste postzegel is computertomografie in beeld gebracht, meestal aangeduid als CT-scan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van röntgenstraling. Vanuit een groot aantal hoeken wordt een dunne plak in het lichaam door de röntgenstralen bestraald en de gegevens door een computer omgezet in tweedimensionale beelden. Groot nadeel van deze onderzoeksmethode is dat er een sterke stralingsbelasting ontstaat. Een röntgen CT-scan staat ongeveer gelijk aan 200 röntgenfoto’s.

Wat ver gezocht is om deze postzegel te voorzien van een afdruk van een stempel eerste dag van uitgifte met een afbeelding van Florence Nightingale. Zij is overal ter wereld het symbool van de verpleegkundige en grondlegster van de moderne verpleegkunde. Florence werd op 12 mei 1820 in het Italiaanse Florence geboren als dochter van een welgestelde Engelse familie en groeide op in Engeland in Matlock in Derbyshire. Later kreeg zij de beschikking over enkele kamers in Claydon House in Buckinghamshire, eigendom van Sir Harry Verney, om boeken te schrijven over verpleegkunde. Het huis is nu in beheer van de National Trust en kan worden bezocht.

Op een andere eerstedag envelop komt een bijzonder stempel voor van de ‘British Medical Association’, de BMA. Deze vereniging is de vakbond voor artsen in het Verenigd Koninkrijk en werd op19 juli 1932 opgericht door Sir Charles Hastings als ‘Provincial Mediacal and Surgical Association’ in de directiekamer van de ‘Worcester Infirmary’. Dit is nu de City Campus van de Universiteit van Worcester.

Het logo van de BMA bevat een gestileerde versie van de staf van Asclepius, de Griekse god van genezing, de esculaap. De vereniging gaf een eigen envelop uit waarbij in het stempel werd opgenomen dat deze al meer dan 100.000 leden had.

Enkele stempels die voor de eerstedag van uitgifte voor de serie postzegels werden gebruikt zijn afkomstig uit enkele dorpen in het Peak District in Derbyshire en Staffordshire. In en nabij die dorpen werden opnamen gemaakt voor een Britse dramaserie over een huisartsenpraktijk in het fictieve stadje Cardale. Het stadje dat de naam kreeg van Cardale was Crich, met het National Tramway Museum, later het stadje Longnor ten westen van Buxton. Verder werden opnamen gemaakt in Fritchley zoals weergegeven in bovenstaande stempelafdruk met daarin opgenomen de karakteristieke dokterstas met stethoscoop.

Een ander dorpje is Whatstandwell waarin het heuvellandschap van Derbyshire is te zien met een stenen muurtje, de ‘drystone wall’ dat zo typerend is voor de Britse landelijke gebieden. Andere dorpen die als decor dienden voor de opnamen waren Ashover, Belper en Matlock. De serie ‘Peak Practise’ werd voor televisie vervaardigd en uitgezonden via ITV van 10 mei 1993 tot 30 januari 2002. De serie werd plotseling afgebroken met een laatste deel waarbij de twee hoofdpersonen van een klif stortten en dood werden aangetroffen. Geen ‘happy and’, maar letterlijk een ‘cliffhanger’.

Gratis online postzegelcatalogus

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Historisch België Groot Brittannië Nederland Boeken Europa CEPT Nobelprijswinnaars



Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

Kijk dan bij Collect Club.

Beoordeel met 1 sterBeoordeel met 2 sterrenBeoordeel met 3 sterrenBeoordeel met 4 sterrenBeoordeel met 5 sterren (5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
PrintSchrijf een reactie

Reacties (1)

Schrijf een reactie

(registratie is niet nodig)