James Joyce werd geboren op 2 februari 1882 in Dublin waar hij aan het University College literatuur ging studeren. In 1902 was zijn studie afgerond en hij besloot zelf schrijver te worden. In 1904 verhuisde hij naar Triëst samen met Nora Barnacle met wie hij trouwde en waar zij tien jaar woonden. Hier werd zijn zoon George of op zijn Italiaans Giorgio geboren. Hij doceerde Engels aan de Berlitz Language School. Door vele tegenslagen en ruzies raakte Joyce aan de drank en gefrustreerd. In 1907 werd hun dochter Lucia Anna geboren.

In al die jaren had hij verschillende korte verhalen geschreven en uitgegeven, zonder veel succes. Ondanks dat hij het grootste deel van zijn leven in het buitenland woonde, waren zijn verhalen vooral gebaseerd op Dublin. Het boek ‘Dubliners’ is een verzameling van vijftien korte verhalen uitgegeven in 1914. Ze zijn geschreven in een naturalistische vorm en zijn een weergave van het leven van de Ierse middenklasse in Dublin en omgeving in het begin van de twintigste eeuw. De bovenstaand afgebeelde foto bevindt zich in de collectie van de National Portrait Gallery en werd in 1928 vervaardigd door Berenice Abbott.

Zijn meest bekende boek is uitgegeven in 1922 met de titel ‘Ulysses’. Het idee om dit boek te gaan schrijven ontstond in 1906 toen hij werkte aan de ‘Dubliners’. De naam van de hoofdpersoon stond toen al in juni 1904 vast: Leopold Bloom zoals genoemd in zijn notities. Lang liet hij zijn eerste aantekeningen voor het boek liggen tot hij de draad in 1914 weer opnam. De tekst van het boek kwam gereed in oktober 1921 en na diverse proefdrukken werd het uitgegeven op 2 februari 1922, de veertigste verjaardag van James Joyce. Het boek beschrijft in 18 hoofdstukken het leven in Dublin van uur tot uur op één dag: 16 juni. Hij plaatste de hoofdpersonen in de vorm van figuren uit de Odyssee van Homerus, zoals Odysseus, Penelope en Telemachus die respectievelijk Leopold Bloom, zijn echtgenote Molly Bloom en Stephan Dedalus voorstellen. Het boek werd uitgegeven in Parijs.

In het boek beschrijft hij de verschillende delen van Dublin met de daarin levende kenmerkende bevolking, de armoede, ellende en eentonigheid. Daarnaast beschrijft Joyce zeer gedetailleerd de stad zelf. Hij beweerde dat als de stad volledig zou worden vernietigd, de stad steen voor steen herbouwd kon worden aan de hand van zijn nauwkeurige omschrijvingen. Op 16 juni ontmoette James Joyce voor het eerst Nora Barnacle. Omdat Joyce ook enkele jaren in Parijs doorbracht werden hier in 1929 voor het eerst zijn boek ‘Ulysses’ en zijn naam herdacht. Dat werd later ‘Bloomsday’. Sinds 1977 wordt in Spokane, Washington, USA, jaarlijks de ‘Lilac Bloomsday Run’ gehouden. Dit jaar zou dat in mei zijn geweest maar is verschoven naar 20 september. Of deze twaalf kilometer lange run dit jaar doorgaat is de vraag.

Pas in 1954 werd ‘Bloomsday’ voor het eerst gevierd in Dublin en later ook in andere steden in de wereld, vooral met Ierse inwoners. Op het omslag van het postzegelboekje, uitgegeven op 11 april 1991, is James Joyce afgebeeld met op de achtergrond luchtfoto’s van Dublin. De stad was in 1991 culturele hoofdstad van Europa. Het portret is een detail van een schilderij in 1934 vervaardigd door Jacques-Emile Blanche dat zich bevindt in de National Gallery of Ireland.

Omdat Joyce in zijn boek veelvuldig refereerde naar seks was het boek lange tijd verboden in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Ierland zelf. Het verbod om het boek in Groot-Brittannië uit te geven werd opgeheven in 1936. Het boek wordt nu gezien als een van de belangrijkste exponenten van de modernistische literatuur die vanaf het eind van de 19e eeuw opkwam als reactie op het estheticisme en realisme in de toenmalige kunst. De foto afgebeeld op bovenstaande postzegel werd in 1904 vervaardigd door Constantine Peter Curran, advocaat en schrijver, vriend van James Joyce.

Joyce werd naast een groot aantal portretten ook vereeuwigd als karikatuur zoals te zien is op bovenstaande postzegel uitgegeven ter gelegenheid van ‘Bloomsday’. De karikatuur werd in 1987 vervaardigd door Tullio Pericoli, een Italiaanse kunstschilder en illustrator. De twee postzegels werden uitgegeven op 16 juni 2004, honderd jaar na zijn verhuizing naar Triëst en de introductie van Leopold Bloom. De postzegels zijn gewijd aan 100 jaar ‘Bloomsday’.

Een schetsportret van James Joyce werd in 1929 vervaardigd door de Roemeense beeldhouwer Constantin Brancusi in opdracht van de ‘Black Sun Press’ in Parijs. Brancusie maakte acht tekeningen voor de tentoonstelling over het werk van James Joyce en zijn verhalenbundel ‘Tales Told of Shem and Shaun’. De postzegel werd op 16 juni 1982 uitgegeven.

In de National Portrait Gallery in Londen bevindt zich een portret van James Joyce in 1935 vervaardigd door Jacques-Emile Blanche. Dit portret werd onder andere gebruikt op de stofomslag van het boek ‘The Value of James Joyce’ geschreven door Margot Norris.

Zijn portret werd ook gebruikt op een Iers bankbiljet van £10 uitgegeven vanaf september 1993. Op de achterzijde van het bankbiljet is een deel van de handgeschreven tekst opgenomen van de roman van James Joyce ‘Finnegans Wake’. Het portret van James Joyce werd gegraveerd door Robert Ballagh.

Vanzelfsprekend kreeg James Joyce ook enkele standbeelden, zoals een is afgebeeld op bovenstaande prentkaart uit Dublin. Het beeld staat opgesteld tegenover het hoofdpostkantoor en is levensgroot in brons gegoten. Het is een van de stadsiconen geworden. Sommigen verafschuwen de grote kin die Joyce heeft gekregen die hij ‘hooghartig’ in de lucht steekt. Daarom heeft dit standbeeld, in 1990 ontworpen door beeldhouwster Majorie Fitzgibbon, een bijnaam gekregen ‘The prick with the stick’, vrij vertaald, de schobbejak met de stok.

James Joyce verbleef vanaf augustus 1926 in België in de steden Oostende tot medio september in Hotel de l’Océan, Gent en Antwerpen. In deze stad was hij van 17 tot 20 september. In Antwerpen maakte hij vele notities voor zijn roman ‘Finnigan’s Wake’. In zijn boek kwam Antwerpen voor onder de naam ‘Gnantwerp’ omdat hij hier veel last had van muggen, gnats. Hij verbleef in Brussel van 20 tot 29 september en vertrok daarna naar Frankrijk. De Belgische Post heeft een postzegel aan hem gewijd uitgegeven op 18 november 2000 in een velletje samen met 19 andere postzegels van bekende persoonlijkheden. Tussen 21 mei en 20 juni 1927 verbleef James Joyce in Nederland. Tot 7 juni in Den Haag en Scheveningen en daarna in Amsterdam. Op 14 juni keerde hij terug naar Den Haag waarna hij weer naar Frankrijk vertrok. Hij overleed op 13 januari 1941 in Zürich waar hij ligt begraven op het kerkhof ‘Friedhof Fluntern’. Bij zijn graf is een standbeeld geplaatst in 1966 ontworpen door de Amerikaanse kunstenaar Milton Hebald. Nora overleed tien jaar later en is naast James begraven. Later is ook hun zoon Giorgio na zijn overlijden in 1976 in het graf bijgezet. In oktober 2019 werd een voorstel om de overblijfselen over te brengen van Zürich naar een begraafplaats in Dublin afgewezen omdat het idee te controversieel werd beschouwd. James Joyce had in het verleden het katholieke geloof afgezworen. Ongeveer 92% van de Ierse bevolking is katholiek, vandaar?

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • België • Groot Brittannië • Nederland • Auteurs • Boeken • Religie • Schilderkunst

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(14 stemmen, gemiddeld: 3,86 uit 5)

Laden...