We zijn weer in de maanden april en mei beland waar de oranjegekte toeslaat. En als er een groot sporttoernooi wordt georganiseerd zoals de Olympische Spelen, EK of WK Voetbal, Davis Cup dan zijn we ook massaal in het oranje gekleed. Vergeet de commercie niet die direct reageert met oranjeartikelen, T-shirts, vlaggetjes en natuurlijk de oranje tompoucen. Heeft u oranjekleding aan tijdens Koningsdag en Bevrijdingsdag? Weet u waarom we kiezen voor de kleur oranje en niet de kleur blauw of rood?
Gerelateerde artikelen
Orange (prinsdom)
Het vorstendom Orange (Frans: principauté d’Orange, Nederlands vaak ook prinsdom), is een klein voormalig vorstendom van het Heilige Roomse Rijk, thans gelegen in de Provence, een streek in het zuidoosten van Frankrijk. In het Nederlands werd het historisch als Oranghien aangeduid en later verder vernederlandst tot Oranje. Het was aanvankelijk een graafschap en na 1163 een vorstendom dat tot 1713 zelfstandig bleef. In het westen werd het door de rivier de Rhône gescheiden van Frankrijk; aan alle andere zijden werd het omsloten door het Comtat Venaissin. Bij de Vrede van Utrecht in 1713 werd het officieel tot Frans grondgebied verklaard. Vanaf 1731 behoorde het tot de Franse provincie Dauphiné, tot deze in 1789 werd opgeheven.
Het prinsdom Orange in 1601. Bron: Wikipedia.
Het prinsdom is vernoemd naar de plaats Orange, een stadje in de Vaucluse, op de linkeroever van de Rhône, twintig kilometer ten noorden van Avignon. Het grondgebied van het prinsdom mat ongeveer 19,31 bij 14,48 km, oftewel 279,71 km². Het was daarmee vrijwel even groot als het eiland Bonaire, oftewel goed anderhalf keer de omvang van het eiland Texel. De huidige gemeente Orange beslaat ongeveer een kwart van dit gebied
Willem van Nassau / Willem de Zwijger / Willem van Oranje
De link tussen Nederland en oranje heeft te maken met ons koningshuis. Daarvoor moeten we terug naar 1533. Toen werd in Duitsland Willem van Nassau geboren. Nu ook wel bekend als prins Willem van Oranje-Nassau, Willem van Oranje, Willem de Zwijger en Vader des Vaderlands. Maar bij zijn geboorte dus nog zonder ‘Oranje’ in zijn naam. Op zijn 11e, erft hij van zijn neef René van Chalon het Zuid-Franse prinsdom ‘Orange’. Omdat deze plaats een prinsdom was, kreeg hij de titel prins. En omdat ‘orange’ in het Nederlands oranje betekent, kreeg hij de naam: prins Willem van Oranje-Nassau.
In de 16e eeuw is Nederland nog in handen van de Spaanse koning en Willem van Oranje ontpopt zich als leider van de Opstand. De vlag die zijn aanhangers gebruiken is oranje-wit-blauw: de kleuren van Willems uniform en zijn naam. Rond de 17e eeuw werd het oranje geleidelijk vervangen door rood. Het verhaal gaat dat het oranje op zee minder goed zichtbaar was.
De kleuren van de vlag: oranje / rood / wit / blauw.
Toen Willem Frederik van Oranje-Nassau in 1815 gekroond werd tot koning van Nederland, is ook het wapen van Nederland vastgesteld. Dit werd het familiewapen van Oranje-Nassau: de leeuw. Hierdoor is niet alleen de kleur oranje verbonden aan de Nederlandse monarchie, maar ook de leeuw.
Oranje keert in tijden van buitenlandse overheersing terug als kleur van het verzet. Zo sprak koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog onder andere de mensen toe op Radio Oranje.
Links: Radio Oranje (Jetty Bantzinger-Paerl). Rechts: architect Jan Kuijt, listener (illegaal luisteren naar de radio).
De afgelopen decennia kleuren Nederlandse toeschouwers van grote sportevenementen compleet oranje. Welke sport je ook kijkt, je pikt de Nederlanders er meteen uit door de feloranje outfits. Wat voetbal betreft neemt het oranjegevoel in 1974 serieuze vormen aan als we in de finale staan van het WK. Helaas verloor Nederland. Maar in 1988 wint het Nederlands elftal het EK en keert de complete oranjegekte terug.
Nederland (2014): 10x Oranje en Leeuwen op het WK Voetbal (voor WK 2014).
Oranje groeit uit tot de kleur van Nederland. Ook bedrijven spelen hier slim op in: oranje hoeden, juichpakken, schmink, wuppies, haarverf, sjaals en vuvuzela’s. Deze oranje outfits en gadgets maken je onderdeel van het ‘Oranje-legioen’ en hierdoor voelen we verbondenheid en saamhorigheid. Dat saamhorigheidsgevoel stamt al uit de oertijd. Vergeet de oranje tompoucen niet! Bij de geboorte van Beatrix was het normaal om beschuit met muisjes te eten, bij de geboorte van Willem-Alexander was het veranderd in oranje tompoucen.
Bevrijdingsrok
Bevrijdingsrok, levensrok, oranjerok; het zijn allemaal benamingen voor de speciale rok die na de Tweede Wereldoorlog opdook in de garderobe van menig Nederlandse vrouw. Officieel werd het kleurrijke kledingstuk de Nationale Feestrok gedoopt, naar een idee van de Amsterdamse verzetsheldin en feministe Adrienne Minette (Mies) Boissevain – Van Lennep (1896 – 1965). Zij riep na de bevrijding alle vrouwen in Nederland op om een rok te maken van oude lapjes en restjes stof uit de oorlog, en daarin persoonlijke herinneringen te verwerken. De Nationale Feestrok moest het symbool worden van naoorlogse saamhorigheid, wederopbouw en vernieuwing; verschillende lapjes die samen een nieuw geheel vormden. Volgens Boissevain representeerde de rok ‘eenheid in veelheid, nieuw uit oud, opbouw uit afbraak en één dracht maak eendracht’. Voor de vervaardiging golden specifieke maakvoorschriften. Zo moest de zoom bestaan uit effen punten, die stonden voor ‘de hoogtepunten van ons volksbestaan’, zoals bevrijdingsdag. In de punten werden de data geborduurd waarop de rok was gedragen, zo was het idee.
Bevrijdingsrok. Foto: Fries Verzetsmuseum.
De inspiratie voor de rok deed Boissevain op de gevangenis, waar ze een dasje kreeg toegestuurd, gemaakt van lapjes waarin ze de kledingstukken van familie en vrienden herkende. Het verhaal dat bij elk stukje stof hoorde, vertelde ze door aan haar medegevangenen, waarna ook zij hun verhalen begonnen te delen. Dit versterkte de saamhorigheid onder de vrouwen. Boissevain overleefde de kampen Vught en Ravensbrück, waar ze bekend stond als ‘zuster Mammie’. Haar man overleed in Buchenwald. Twee van hun drie zoons werden in 1943 gefusilleerd. Boissevains oproep om de bevrijding te vieren met een feestrok viel in vruchtbare aarde. Ze pleitte ervoor de rok te dragen op nationale hoogtijdagen en bij belangrijke privéaangelegenheden. In totaal zijn in Nederland mogelijk achtduizend rokken gemaakt. Vierduizend staan geregistreerd in een officieel Feestrokkenregister. Ook is er een feestroklied gemaakt en werden er aparte rokkenbals georganiseerd. Het zogeheten Nationale Rokkencomité organiseerde op 2 september 1948 een groot defilé van vrouwen in feestrok, ter ere van het gouden jubileum van koningin Wilhelmina en de aanstaande inhuldiging van koningin Juliana. Deze tijd geldt als het absolute hoogtepunt van de feestrok, die daarna stilaan uit beeld verdween.
Bron: https://www.friesverzetsmuseum.nl/bevrijdingsrok
Meer info:
Het geheime leven van kleuren, Kassia St Clair
Een prachtig full colour boek over de geschiedenis van kleuren – een must voor iedere kunstliefhebber
In Het geheime leven van kleuren heeft Kassia St Clair haar levenslange obsessie met kleuren gegoten in een uniek boek, waarin ze betoverende verhalen vertelt over de 75 bekendste tinten en kleurschakeringen. Waarom wordt de maagd Maria in de Renaissance bijna altijd in het blauw afgebeeld? Waarom zijn worteltjes oranje? En waarom zie je groen van jaloezie? Het geheime leven van kleuren gaat over mode en politiek, kunst en oorlog, over het geel van Van Goghs zonnebloemen, over Picasso’s blauwe periode, over het rood in de grottekeningen van Lascaux en over de fluorescerende kleuren van punk. Het geheime leven van kleuren is een levendige geschiedenis van kleuren en de onvergetelijke verhalen die erachter schuilgaan. Het geeft een geheel nieuwe blik op onze geschiedenis en cultuur; na het lezen van dit boek zal kijken naar kleur nooit meer hetzelfde zijn.
Gerelateerde artikelen
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Voetbal
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij PostBeeld
(6 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Aan het laden...
Reacties (1)
Oranjegekte tijdens Bevrijdingsdag is mij eigenlijk nooit opgevallen/
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)