Heraldiek ‘s-Graveland

Het wapen is officieel verleend op 26 juni 1816 en gewijzigd op 20 juli 1967. Het wapen van ‘s-Graveland dateert uit 1641. Op 12 juli van dat jaar verleenden de Staten van Holland en Westfriesland aan de schout van ‘s-Graveland het recht om een wapen te voeren met daarop een gekroonde vogel. In de tekst wordt echter niet vermeld welke vogel hier afgebeeld is.

Het wapen van 1816.

In latere documenten wordt steeds gesproken over een trapgans. Dit is een andere naam voor de Grote Trap. Deze vogel, die inmiddels niet meer in de gemeente voorkomt, was in de 17e eeuw vrij talrijk. Het is niet onwaarschijnlijk dat deze karakteristieke vogel opgenomen werd in het nieuwe wapen. De trap is echter al in de 17e eeuw verkeerd afgebeeld, namelijk meer als een gewone gans. Ook in de wapentekeningen van ‘s-Graveland wordt meer een verband gelegd met het ‘gans’ gedeelte van de naam in plaats van op het ’trap’ gedeelte.

Na de samenvoeging van ‘s-Graveland met Ankeveen en Kortenhoef moest er een nieuw wapen komen. De beschrijving van het eerste ontwerp luidde als volgt: Gevierendeeld: I van keel beladen met een trapgans van zilver, dragende een gouden kroon met 3 bladeren; II van goud, beladen met een met een zilveren hoefijzer beslagen paardehoef van sabel; III van zilver beladen met een reiger van azuur; IV van keel beladen met een pelikaan met gespreide vleugels zittende op een nest met 5 jongen, alles van zilver.

Het wapen van 1967.

In dit ontwerp zijn de wapens van de verschillende gemeenten samengevoegd. Het wapen van Kortenhoef was echter nooit officieel bevestigd en ook meer een familiewapen. De Hoge Raad van adel ging daarom niet akkoord. Voor Kortenhoef is daarom in het nieuwe wapen een snoek opgenomen als symbool.

Geschiedenis ‘s-Graveland

‘s-Graveland was van origine onderdeel van Het Gooi. Het dorp ontwikkelde zich snel in de 16de en vooral 17de eeuw. In 1625 wilden enkele rijke Amsterdammers er een concessie opzetten voor het ontginnen van ongeveer 500 hectare grond, die hen werd verleend door de Staten van Holland op voorwaarde dat ze hiervoor een regeling zouden treffen met de erfgooiers, de gebruikers van de grond. Deze waren het echter niet eens met dit voorstel, daar de reglementen voorschreven dat zowel de eigenaar (de Staten) als de gebruikers (de erfgooiers) hiervoor toestemming moesten geven. Dit leidde tot een conflict, waarop de Staten een aantal compagnieën soldaten naar het gebied stuurden om de erfgooiers te dwingen akkoord te gaan.

In 1634 beloofden de Staten nooit weer zonder toestemming van de erfgooiers grond te zullen verkopen, maar de erfgooiers besloten dat jaar dat het gebied vanwege de ongeoorloofde verkoop niet meer tot Het Gooi behoorde en het geldende schaarrecht van het gebied kwam te vervallen: inwoners uit het gebied mochten daardoor geen vee meer houden op de gemene gronden van Het Gooi. In 1644 werd de eerste schipper benoemd om een regelmatige veer- en trekschuitendienst op Amsterdam te onderhouden. In 1648 kwam er een school en werd een schoolmeester aangesteld. In 1649 werd de eerste jaarlijkse paardenmarkt gehouden. In 1657 werd de hervormde kerk gebouwd door de Amsterdamse stadsarchitect Daniël Stalpaert. In deze kruiskerk hangt een Hemony-klok uit 1655. In 1824 werd er een Bätz-orgel geplaatst.

‘s-Graveland Groeten uit 1935 De 2 Laantjes in het Spaanderswoud Huize Trompenburg Ned. Herv. Kerk Muziektent met Postkantoor Hilversum.

De basis van het stratenplan bestaat uit twee oude straten, het Noorder- en het Zuidereinde. Waar die bij elkaar komen is het kruispunt ‘Smidsbrug’. Vandaar gaan de Leeuwenlaan naar Hilversum en de Kerklaan naar Kortenhoef.

Geschiedenis Ankeveen

De eerste vermelding van de naam Ankeveen dateert uit het jaar 953. De parochie Ankeveen behoort dan onder de moederkerk, de “matrix Ekklèsia”, van het Aartsbisdom Utrecht. Het was Otto I koning van Duitsland die in 953 de uitgebreide moerasgebieden ter ontginning aan bisschop Balderik (917/8-975) gaf. In de naamgeving van de hoofdstraat, Stichts End en Hollands End, is terug te zien dat het dorp op de grens lag van Utrecht en Holland. Het zuidelijk deel Stichts End lag tot 1 oktober 1819 in de provincie Utrecht (voorheen geheten Sticht Utrecht, waarin sticht de betekenis heeft van bisdom). Het noordelijk deel, Hollands End lag in het Gewest Holland, later de provincie Noord-Holland, als deel van de gemeente Weesperkarspel. Beide delen stonden ook wel bekend als Stichts Ankeveen en Hollands Ankeveen.

De gemeente Stichts Ankeveen werd op 1 januari 1812 bij de gemeente Nederhorst den Berg gevoegd om daarvan op 1 januari 1818 weer te worden afgesplitst. Op 1 oktober 1819 werd Stichts Ankeveen samengevoegd met de gemeente Hollands Ankeveen en ging daarbij over van de provincie Utrecht naar de provincie Noord-Holland. Van 1819 tot 1966 vormden beide delen samen de zelfstandige gemeente Ankeveen in de provincie Noord-Holland. Het raadhuis, het oude ‘Rechthuis’, staat op de hoek van het Stichts End en de Stichtse Kade, op de voormalige gemeentegrens. Op 1 augustus 1966 ging de gemeente Ankeveen op in de gemeente ‘s-Graveland, die op haar beurt in 2002 op ging in de nieuw gevormde gemeente Wijdemeren.

Buitenplaatsen

‘s-Graveland was vanaf de zeventiende eeuw in trek bij rijke Amsterdammers, die daar landgoederen en buitenplaatsen bouwden, erfden of kochten, zoals:

• Bantam, van de Vereniging Natuurmonumenten;
• Boekesteyn, van Natuurmonumenten; hier woonde de familie Dedel en later de familie Hooft Graafland;
• Gooilust, van Natuurmonumenten; heeft een mooi sterrenbos
• Hilverbeek aan de Leeuwenlaan;
• Land en Bosch
• Jagtlust
• Schaep en Burgh, thans het hoofdkwartier van Natuurmonumenten;
• Schoonoord, van Natuurmonumenten;
• Spanderswoud
• Sperwershof
• Spiegelrust
• Swaenenburgh
• Trompenburgh, gebouwd door Cornelis Tromp, eigendom en kantoor van de Stichting Monumentenbezit.

Nederland (2012): Mooi Nederland – Buitenplaats Trompenburg (‘s-Graveland).

De ‘s-Gravelandsevaart, waaraan de meeste huizen staan, was vroeger een belangrijke verbindingsroute tussen Amsterdam en Hilversum. Vervoer per schip werd vaak verkozen boven vervoer per rijtuig, omdat de weg bijna nergens verhard was. Tegenwoordig heet dit de Noordereind en Zuidereind. In het rampjaar 1672 werd veel schade door de Fransen aangericht. Huizen werden verwoest, bewoners vermoord. In 1673 vertrokken de Fransen en werd veel herbouwd. Nieuwe tuinen in Franse stijl werden aangelegd.

Met dank aan Peter Janssen voor de frankeermachinestempels. Zie voor info www.frankeerstempel.nl

Meer info:

400 jaar ‘s-Gravenland:

https://www.sgraveland400jaar.nl/

https://www.natuurmonumenten.nl/400-jaar-s-graveland

https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/s-gravelandse-buitenplaatsen

Wandeling ‘s-Gravenland, pagina 36 – 40:

https://issuu.com/natuurmonumenten/docs/puur_natuur_lente_2025?fr=xKAE9_zU1NQ

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Heraldiek

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(6 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Aan het laden...