De kinderzegelontwerper Aart van Dobbenburgh van de kinderzegelemissie 1934 heeft nog aan twee andere postzegelseries meegewerkt: 300 jaar Curaçao onder Nederlands bewind (nvph 267) en Bijzondere vluchten (LP 14).
Er bestaan opvallende stijlverschillen tussen de Curaçao-postzegel en de kinderzegels 1934. De laatste emissie komt qua stijl geheel overeen met de kinderzegelaffiche, die de bevolking destijds attendeerde op de kinderzegelemissie 1941.
Gerelateerde artikelen
1) Kinderzegelaffiche 1941
De kracht van Aart van Dobbenburgh vind je in zijn litho’s, waarin hij op meesterlijke wijze weet te spelen met alle tinten tussen het helderste sneeuwwitte wit en het diepste fluwelige zwart. Van Dobbenburghs omschrijving: “Het zwart streelt het oog niet en wekt geen zinnelijk genot. Het vertegenwoordigt de geest beter dan de schoonste kleuren van het palet. De litho-weergave geeft wonderen van verfijning”
Met deze rijke schakering én intensiteit aan grijze toonwaarden suggereert hij hoe licht of donker een kleur echt in werkelijkheid kan zijn. Blauw bijvoorbeeld wordt diepzwart, terwijl oker en geel een hogere en een lagere intensiteit van de kleur grijs bezitten.
Aart van Dobbenburgh past zijn grote vakmanschap toe in grijsnuances met de geleidelijke overgangen in welvingen van portret- en handafbeeldingen. Met de lichtval op delen van het gezicht of hand geeft de schilder het ruimtelijke of driedimensionale ervan realistisch en werkelijkheidsgetrouw weer.: Aart van Dobbenburgh: “Rimpels spreken een heel leven uit.”
Goddelijke verbeelding
1) De kinderzegelaffiche 1941, ontworpen door Aart van Dobbebburgh, met daarop een afbeelding van een 12-jarig Joods meisje met haarvlecht en kroeshaar wordt als volgt gekarakteriseerd: “Er is maar één gebaar dat het geheele beeld beheerscht, dat van de uitgestoken Heilandhanden. Dit ééne gebaar van de uitnodigende liefde beheerscht als enige actie de voorstelling en richt zich daarmee als vanzelf de aandacht van den beschouwer op het voorwerp van deze liefde op het kind, want “der zulken is het hemelrijk.”
2) De ogen van het meisje zijn met eerbied gericht op de Heiland, die zijn handen als verlosser / redder uitnodigend naar haar uitgestrekt.
3) Op de kinderzegelaffiche 1941 zijn gezicht en hand beide terug te vinden. Aart van Dobbenburgh heeft over deze lichaamsdelen veelzeggende en inhoudsvolle uitspraken gedaan:
- “Portret teken ik het liefst.”
- “Wanneer ik een portret teken, teken ik niet de buitenkant, maar ‘t innerlijk van de persoon, de ziel. – Ik teken ook graag handen. Het is voor mij net een portret. Handen verraden de psyché van de mens. Volgens schilder Charley Toorop kunnen ogen liegen, maar handen nimmer.”
In het artikel ‘Zes-jarig kinderzegelmeisje’ (24 oktober 2021) blijkt Aart van Dobbenburgh zijn dochter Ans voor de zegelafbeelding te hebben gebruikt. De ontwerpstijl van de kinderzegel 1934 en die van de kinderzegelaffiche 1941 komen door de diffuse kleurovergangen in grijzen met elkaar overeen. Er wordt verondersteld dat het meisje op de affiche ook Ans Dobbenburgh is.
2) Herdenkingsemissie 300 jaar Curaçao
Aardolie uit Venezuela wordt vanaf 1918 op het 80 km verder liggende eiland Curaçao geraffineerd. De instabiele politiek van Venezuela heeft (in tegenstelling tot die van Curaçao) veroorzaakt dat er voor het eiland is gekozen.
Curaçao bezit als aantrekkelijkheid over een door de natuur ontstane diepe komvormige binnenhaven het Schottegat. De raffinaderij is op het redelijk grote schiereiland Isla met zijn landtongen in de Schottegat-baai terechtgekomen.
In het 390 bladzijden tellende ‘Gedenkboek Nederland – Curaçao 1634 – 1934’ staat bijgaande panoramische luchtfoto van de Curaçaose Petroleum Industrie Maatschappij, waarmee Aart van Dobbenburgh voor de postzegel ‘Nederland – Curaçao 1634 – 1934’ (nvph 267) zich heeft laten inspireren.
Met grijzen gevulde lijntekening
Opvallend in deze getekende interpretatie van het industriële landschap van de Koninklijke Shell op het Antilliaanse eiland Curaçao is de dominerende aanwezigheid van de contourlijn in de tekening van de postzegel. Een realistische wijze van afbeelden behoorde bij de opdracht.
De door lijnen omgeven vlakken en vlakjes van gebouwen, schoorstenen, kraakinstallaties, olie-opslagtanks, kaden, schepen / olietankers en het heuvelrijke landschap zijn gevuld met een varianten aan licht- naar donkergrijze tinten. De rook uit de schoorstenen is als uitzondering niet met contourlijnen afgebakend!
3) Stijlverschillen met & zonder grenslijnen
Tussen de afbeeldingen van kinderzegelaffiche en de Curaçao-postzegel is van stijl verschil sprake.
Op de affiche heeft Aart van Dobbenburgh met een grote variatie aan grijstinten met diffuse overgangen van grijzen gewerkt. Lijnen komen sporadisch in het ontwerp voor.
Door een gevoelige en betrokken doorleefde benadering heeft Aart van Dobbenburgh deze affiche ontworpen, die ook in de kinderzegels 1934 aanwezig is. Deze kenmerken van gevoel is middels de kleurtransitie in bijna al zijn werk te vinden.
De Curaçao-postzegel daarentegen is op een afstandelijke en weinig persoonlijk betrokken wijze met behulp van een zwart-wit luchtfoto meer met verstand dan met gevoel tot stand gekomen. Aart van Dobbenburgh heeft een lijntekening gemaakt, die hij later met grijstinten heeft ingevuld. Grijze kleurvarianten zijn door lijnen begrensd. Rook afkomstig uit de drie schoorstenen bezit grijze kleurovergangen zonder omtreklijnen.
Christiaan de Moor stelt in “Postzegelkunst’: “André van der Vossen is er in geslaagd de decoratieve eenheid van zijn ontwerp hoger op te voeren dan Van Dobbenburgh.”
Van der Vossen heeft met het 17e-eeuwse oorlogsschip voor de Pundakade (Willemstadsdeel Punda) in combinatie met een rij topgevels in oud-Nederlandse stijl (m.b.v. oude etsen van schip & huizen) op de achtergrond een postzegel ontworpen, die elkaar in historisch perspectief in hoge mate ondersteunen.
Beide ontwerpers hebben met de Curaçao-postzegels (nvph 267/68) tijdgebonden het heden en verleden van het eiland inzichtelijk belicht met historische en moderne reproductietechnieken (ets & foto).
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)