Postzegel
PostNL geeft op 15 augustus 2016 drie velletjes over de relatie tussen Nederland en Australië uit, met elk zes postzegels per velletje. De postzegels uit in de serie Grenzeloos Nederland staan in het teken van de rol van Nederland bij de ontdekking van Australië, de emigratie uit ons land daarnaartoe en de kennisuitwisseling tussen beide landen. Zo wordt aandacht besteed aan de Amsterdamse ontdekkingsreiziger Dirck Hartogh die dit jaar 400 jaar geleden voet op Australische bodem zette, aan het vertrek en aankomst van Nederlands emigranten in de jaren vijftig van de vorige eeuw en aan twee recente projecten met Nederlandse technologie in Australië: een waterzuiveringsinstallatie en antennes voor een radiotelescoop. Op de postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een wereldwijde bestemming.
Over de hele wereld verspreid zijn er landen waarmee Nederland al eeuwenlang historische banden onderhoudt. Deze bijzondere relaties vormen sinds 2008 het onderwerp van de serie Grenzeloos Nederland van PostNL, met achtereenvolgens de Nederlandse Antillen en Aruba (2008), Brazilië (2009), Suriname (2010), Zuid-Afrika (2011), Indonesië (2012), België (2013), Japan (2014) en de Verenigde Staten (2015). Op de negende uitgifte in de serie Grenzeloos Nederland komen dit jaar de betrekkingen tussen Nederland en de Australië aan bod. De uitgiftedatum is 15 augustus 2016. De drie velletjes Grenzeloos Nederland-Australië staan in het teken van de rol van Nederland bij de ontdekking van Australië, de emigratie uit ons land daarnaartoe en de kennisuitwisseling tussen beide landen. De velletjes bevatten dezelfde zes postzegels met de waardeaanduiding Internationaal 1, alleen de positie op het vel en de inhoud van de velrand verschillen.
Ontwerp
Er zijn drie postzegelvelletjes Grenzeloos Nederland-Australië uitgebracht, elk met een eigen thema: ontdekkingsreizen, emigratie en kennisuitwisseling. Ieder velletje bevat dezelfde zes postzegels met de waardeaanduiding Internationaal 1, twee per thema. De positie van de postzegels en de inhoud van de velrand verschillen per vel.
Op de postzegels over ontdekkingsreizen staan twee afbeeldingen: de door een Nederlandse cartograaf gemaakte zeekaart uit 1753 van de Australische westkust met Dirk Hartog Island en een foto van een replica van het VOC-schip Duyfken, het eerste Europese schip dat de noordkust van Australië in kaart bracht.
Voor de postzegels over emigratie zijn twee foto’s uit de jaren vijftig gebruikt. Op de een vaart een Nederlands emigrantenschip de haven van Sydney binnen, op de ander staat de verhuiskist van de 100.000e emigrantenfamilie op de kade in Amsterdam.
De postzegels over kennisuitwisseling bevatten foto’s van twee recente projecten met Nederlandse technologie in Australië: een waterzuiveringsinstallatie en antennes voor een radiotelescoop.
De afbeeldingen op elk velletje zijn met elkaar verbonden via een transparante kleurige laag, opgebouwd uit delen van cirkels. Binnen deze laag loopt een zeventiende-eeuwse tekst over de ontdekking van Australië van de ene naar de andere postzegel, parallel aan de omtrek van de cirkels. Links en rechts van de beelden op de postzegels staan de sorteerhaak en de aanduidingen Internationaal 1 en Nederland 2016. Op de tabs naast de postzegels is het Priority-logo aangebracht, met daarnaast een korte tekst over wat er op de zes postzegels te zien is.
Op de velrand bovenaan staat de titel van het velletje Grenzeloos Nederland-Australië. De tekst op de velrand onderaan geeft een toelichting op het thema, met daaronder een uitsnede van een van de postzegelbeelden. Voor de typografie is gebruikgemaakt van de Fugue (2008, Radim Peško), een lettertype geïnspireerd op het werk van de Duitse letterontwerper Paul Renner.
Ontwerper
Ivo van Kessel en Martijn van Overbruggen van WIM Ontwerpers hebben zich grondig in de relatie Nederland-Australië verdiept toen zij van PostNL de opdracht kregen om de nieuwste postzegelvellen uit de serie Grenzeloos Nederland te ontwerpen. “Dit jaar is het 400 jaar geleden dat de Amsterdamse ontdekkingsreiziger Dirck Hartogh voet op Australische bodem zette”, zegt Ivo van Kessel. “Dat wordt op initiatief van de Nederlandse ambassade in Australië uitgebreid gevierd. Het thema ontdekkingsreizen stond daarom vanaf het begin vast. Ook de emigratiegolf uit de jaren vijftig van de vorige eeuw lag voor de hand. Voor het derde thema wilden we water gebruiken – het element dat beide landen scheidt en verbindt. Kennisuitwisseling op watergebied is er volop, zoals bij het afgebeelde waterzuiveringsproject in Queensland. Maar dat levert zelden goed beeldmateriaal op. Het gaat bijvoorbeeld vaak over overlegstructuren tussen alle partijen die betrokken zijn bij de waterhuishouding in een land. Via ons wetenschappelijke netwerk kwamen we in aanraking met twee andere projecten in Australië met een Nederlandse oorsprong: de waterzuiveringsinstallatie met een technologie van onder meer de TU Delft en Royal HaskoningDHV en de radiotelescoopantennes van ASTRON. Mateloos interessant en goed te verbeelden.”
De keuze van het beeldmateriaal kostte wel wat hoofdbrekens. “Van Dirck Hartogh is er nauwelijks iets overgeleverd”, zegt Martijn van Overbruggen. “Er zijn geen portretten bijvoorbeeld. Wel heeft hij in 1616 een tinnen schotel met inscriptie in Australië achtergelaten. Die schotel ligt inmiddels in het Rijksmuseum. Een prachtig historisch object, maar absoluut niet fotogeniek. We hebben het op allerlei manieren getest, maar dat leverde in esthetisch opzicht te weinig op. Vandaar dat er is gekozen voor de eerste kaart van de Australische kust waarop Dirk Hartog Island staat afgebeeld. Tijdens onze research kwamen we een andere Nederlander tegen die de Australische kust had verkend. We wilden graag een zeventiende-eeuws schip laten zien. Dat werd de Duyfken van Willem Janszoon die tien jaar eerder de noordkust van Australië in kaart bracht. Van de oorspronkelijke Duyfken is weer geen betrouwbare afbeelding te vinden, maar wel een foto van een replica die de Australiërs hebben gebouwd. Voor het beeldmateriaal over de emigratie konden we juist uit een overvloed kiezen. Er is heel veel prachtig materiaal bewaard gebleven. Van schepen, tentenkampen en mooie filmpjes die een rooskleurig beeld schetsen. De keuze om beide kanten van het water te laten zien – het vertrek en de aankomst – is mooi symbolisch.”
De twee ontwerpers wilden voor het kennisthema graag zo actueel mogelijke projecten kiezen. Met de waterzuivering en de radiotelescoop zijn ze daarin geslaagd. “De keerzijde was wel”, aldus Ivo van Kessel, “dat nog niet alles klaar was toen wij aan het ontwerpen waren. Bovendien moesten we de fotografie op afstand briefen en aansturen. Normaal ga je zelf naar een fotoshoot, maar Australië is nogal ver weg. Het heeft heel wat heen en weer mailen gekost voordat we de juiste beelden te pakken hadden.”
Voor de oudere beelden was het soms lastig om het materiaal te verifiëren. “Van wie is het beeld, staat er wel op wat we denken dat er op staat, mogen we het gebruiken?”, vervolgt Ivo van Kessel. “Intensief én fascinerend. We hebben met zoveel mensen gesproken, vanuit alle hoeken van de wereld. En iedereen – echt iedereen – wordt enthousiast zodra je zegt dat het om een postzegel gaat. We hebben zó veel hulp gekregen.”
Om de zwart-witfoto’s en het kleurenmateriaal beter op elkaar af te stemmen, werden ze bewerkt tot duotoonbeelden. “Zo ontstond meer eenheid”, aldus Martijn van Overbruggen, “maar mis je frisheid. Daarvoor is de transparante laag aangebracht. De ronde vormen daarvan zijn bepaald door onze vele experimenten met de tinnen schotel van Dirck Hartogh. Die staat er dus niet letterlijk op, maar wel zijn contouren. Zelf heb ik de associatie met de bekende kaart van een wereldbol die plat is geslagen. Door kleurverloop in de cirkels aan te brengen en door ze op te breken en te verschuiven, is er meer spanning in het beeld gebracht. In de grafische laag staat ook de tekst die door Dirck op de tinnen schotel is gegraveerd. Hét bewijs dat hij er echt was geweest.”
Voor de typografie kozen Ivo en Martijn met de Fugue een sobere letter. Martijn: “Op ieder velletje staat veel informatie, met veel beeld en veel verschillende elementen. De gebruikte Fugue is een geometrische letter die heel goed bruikbaar is op zo’n klein formaat als je veel informatie wilt geven. Het is een uitgesproken letter, met een eigenzinnige 1 voor de waardeaanduiding, met vreemde details soms. En met een volmaakt ronde o. Net zo rond als de tinnen schotel van Dirck Hartogh.”
Over de ontwerpers
WIM Ontwerpers is een Haags bureau voor visuele communicatie. Het bureau staat onder leiding van Ivo van Kessel (1973) en Martijn van Overbruggen (1972). Ivo van Kessel studeerde in 1999 als grafisch ontwerper af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Na een korte periode bij Studio Tint in Den Haag werkte hij bijna zes jaar voor Studio Bau Winkel. Martijn van Overbruggen studeerde in 1995 als grafisch ontwerper af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en vertrok daarna naar Londen om werkervaring op te doen. Na zijn terugkomst ging hij aan de slag bij Studio Bau Winkel in Den Haag, waar hij Ivo van Kessel leerde kennen. De twee richtten samen in 2006 hun eigen bureau op onder de naam WIM Ontwerpers. Het bureau richt zich met name op opdrachtgevers uit de wereld van de educatie, musea en wetenschap. Tot hun recente opdrachtgevers behoren organisaties als het Benelux Office for Intellectual Property, het Educatiebureau, het Museum voor Communicatie, Museum de Fundatie, het Noordbrabants Museum, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Vereniging Hogescholen en Zorgonderzoek Nederland Medische Wetenschappen (ZonMw).
Verkoop/geldigheid
De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, onder meer verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, PostNL Collect Club en via collectclub.nl. De geldigheidstermijn is onbepaald.
WAARDE
Op de postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een wereldwijde bestemming.
TECHNISCHE
GEGEVENS
AFBEELDINGEN
Zegelformaat : 36 x 25 mm
Velindeling : 108 x 150 mm
Tanding : 14 ½ : 14 ½
Papier : normaal met fosforopdruk
Gomming : synthetisch
Druktechniek : offset
Oplaag : A: 128.000 velletjes
B en C: 16.000 velletjes
Drukkerij : Cartor Security Printing, Frankrijk
Artikelnummer : 360962
Soort postzegel : drie velletjes met elk 6 verschillende postzegels
Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan en zwart
Verantwoording beeldmateriaal
Zeekaart kust West-Australië, 1753, Johannes van Keulen, Nederlands Scheepvaartmuseum (Amsterdam).
Foto replica VOC-schip Duyfken, 1999-2001, Robert Garvey (Perth).
Foto emigrantenschip Zuiderkruis, 1960, Maritime Studios (Sydney).
Foto kade Amsterdam, 1958, ANP (Den Haag).
Impressie SKA-antennes, 2015, ASTRON (Leiden).
Foto waterzuiveringsinstallatie, 2015, Royal HaskoningDHV (Rotterdam).
© 2016 Koninklijke PostNL BV
Postzegel
PostNL geeft op 15 augustus 2016 drie velletjes over de relatie tussen Nederland en Australië uit, met elk zes postzegels per velletje. De postzegels uit in de serie Grenzeloos Nederland staan in het teken van de rol van Nederland bij de ontdekking van Australië, de emigratie uit ons land daarnaartoe en de kennisuitwisseling tussen beide landen. Zo wordt aandacht besteed aan de Amsterdamse ontdekkingsreiziger Dirck Hartogh die dit jaar 400 jaar geleden voet op Australische bodem zette, aan het vertrek en aankomst van Nederlands emigranten in de jaren vijftig van de vorige eeuw en aan twee recente projecten met Nederlandse technologie in Australië: een waterzuiveringsinstallatie en antennes voor een radiotelescoop. Op de postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een wereldwijde bestemming.
Over de hele wereld verspreid zijn er landen waarmee Nederland al eeuwenlang historische banden onderhoudt. Deze bijzondere relaties vormen sinds 2008 het onderwerp van de serie Grenzeloos Nederland van PostNL, met achtereenvolgens de Nederlandse Antillen en Aruba (2008), Brazilië (2009), Suriname (2010), Zuid-Afrika (2011), Indonesië (2012), België (2013), Japan (2014) en de Verenigde Staten (2015). Op de negende uitgifte in de serie Grenzeloos Nederland komen dit jaar de betrekkingen tussen Nederland en de Australië aan bod. De uitgiftedatum is 15 augustus 2016. De drie velletjes Grenzeloos Nederland-Australië staan in het teken van de rol van Nederland bij de ontdekking van Australië, de emigratie uit ons land daarnaartoe en de kennisuitwisseling tussen beide landen. De velletjes bevatten dezelfde zes postzegels met de waardeaanduiding Internationaal 1, alleen de positie op het vel en de inhoud van de velrand verschillen.
Ontwerp
Er zijn drie postzegelvelletjes Grenzeloos Nederland-Australië uitgebracht, elk met een eigen thema: ontdekkingsreizen, emigratie en kennisuitwisseling. Ieder velletje bevat dezelfde zes postzegels met de waardeaanduiding Internationaal 1, twee per thema. De positie van de postzegels en de inhoud van de velrand verschillen per vel.
Op de postzegels over ontdekkingsreizen staan twee afbeeldingen: de door een Nederlandse cartograaf gemaakte zeekaart uit 1753 van de Australische westkust met Dirk Hartog Island en een foto van een replica van het VOC-schip Duyfken, het eerste Europese schip dat de noordkust van Australië in kaart bracht.
Voor de postzegels over emigratie zijn twee foto’s uit de jaren vijftig gebruikt. Op de een vaart een Nederlands emigrantenschip de haven van Sydney binnen, op de ander staat de verhuiskist van de 100.000e emigrantenfamilie op de kade in Amsterdam.
De postzegels over kennisuitwisseling bevatten foto’s van twee recente projecten met Nederlandse technologie in Australië: een waterzuiveringsinstallatie en antennes voor een radiotelescoop.
De afbeeldingen op elk velletje zijn met elkaar verbonden via een transparante kleurige laag, opgebouwd uit delen van cirkels. Binnen deze laag loopt een zeventiende-eeuwse tekst over de ontdekking van Australië van de ene naar de andere postzegel, parallel aan de omtrek van de cirkels. Links en rechts van de beelden op de postzegels staan de sorteerhaak en de aanduidingen Internationaal 1 en Nederland 2016. Op de tabs naast de postzegels is het Priority-logo aangebracht, met daarnaast een korte tekst over wat er op de zes postzegels te zien is.
Op de velrand bovenaan staat de titel van het velletje Grenzeloos Nederland-Australië. De tekst op de velrand onderaan geeft een toelichting op het thema, met daaronder een uitsnede van een van de postzegelbeelden. Voor de typografie is gebruikgemaakt van de Fugue (2008, Radim Peško), een lettertype geïnspireerd op het werk van de Duitse letterontwerper Paul Renner.
Ontwerper
Ivo van Kessel en Martijn van Overbruggen van WIM Ontwerpers hebben zich grondig in de relatie Nederland-Australië verdiept toen zij van PostNL de opdracht kregen om de nieuwste postzegelvellen uit de serie Grenzeloos Nederland te ontwerpen. “Dit jaar is het 400 jaar geleden dat de Amsterdamse ontdekkingsreiziger Dirck Hartogh voet op Australische bodem zette”, zegt Ivo van Kessel. “Dat wordt op initiatief van de Nederlandse ambassade in Australië uitgebreid gevierd. Het thema ontdekkingsreizen stond daarom vanaf het begin vast. Ook de emigratiegolf uit de jaren vijftig van de vorige eeuw lag voor de hand. Voor het derde thema wilden we water gebruiken – het element dat beide landen scheidt en verbindt. Kennisuitwisseling op watergebied is er volop, zoals bij het afgebeelde waterzuiveringsproject in Queensland. Maar dat levert zelden goed beeldmateriaal op. Het gaat bijvoorbeeld vaak over overlegstructuren tussen alle partijen die betrokken zijn bij de waterhuishouding in een land. Via ons wetenschappelijke netwerk kwamen we in aanraking met twee andere projecten in Australië met een Nederlandse oorsprong: de waterzuiveringsinstallatie met een technologie van onder meer de TU Delft en Royal HaskoningDHV en de radiotelescoopantennes van ASTRON. Mateloos interessant en goed te verbeelden.”
De keuze van het beeldmateriaal kostte wel wat hoofdbrekens. “Van Dirck Hartogh is er nauwelijks iets overgeleverd”, zegt Martijn van Overbruggen. “Er zijn geen portretten bijvoorbeeld. Wel heeft hij in 1616 een tinnen schotel met inscriptie in Australië achtergelaten. Die schotel ligt inmiddels in het Rijksmuseum. Een prachtig historisch object, maar absoluut niet fotogeniek. We hebben het op allerlei manieren getest, maar dat leverde in esthetisch opzicht te weinig op. Vandaar dat er is gekozen voor de eerste kaart van de Australische kust waarop Dirk Hartog Island staat afgebeeld. Tijdens onze research kwamen we een andere Nederlander tegen die de Australische kust had verkend. We wilden graag een zeventiende-eeuws schip laten zien. Dat werd de Duyfken van Willem Janszoon die tien jaar eerder de noordkust van Australië in kaart bracht. Van de oorspronkelijke Duyfken is weer geen betrouwbare afbeelding te vinden, maar wel een foto van een replica die de Australiërs hebben gebouwd. Voor het beeldmateriaal over de emigratie konden we juist uit een overvloed kiezen. Er is heel veel prachtig materiaal bewaard gebleven. Van schepen, tentenkampen en mooie filmpjes die een rooskleurig beeld schetsen. De keuze om beide kanten van het water te laten zien – het vertrek en de aankomst – is mooi symbolisch.”
De twee ontwerpers wilden voor het kennisthema graag zo actueel mogelijke projecten kiezen. Met de waterzuivering en de radiotelescoop zijn ze daarin geslaagd. “De keerzijde was wel”, aldus Ivo van Kessel, “dat nog niet alles klaar was toen wij aan het ontwerpen waren. Bovendien moesten we de fotografie op afstand briefen en aansturen. Normaal ga je zelf naar een fotoshoot, maar Australië is nogal ver weg. Het heeft heel wat heen en weer mailen gekost voordat we de juiste beelden te pakken hadden.”
Voor de oudere beelden was het soms lastig om het materiaal te verifiëren. “Van wie is het beeld, staat er wel op wat we denken dat er op staat, mogen we het gebruiken?”, vervolgt Ivo van Kessel. “Intensief én fascinerend. We hebben met zoveel mensen gesproken, vanuit alle hoeken van de wereld. En iedereen – echt iedereen – wordt enthousiast zodra je zegt dat het om een postzegel gaat. We hebben zó veel hulp gekregen.”
Om de zwart-witfoto’s en het kleurenmateriaal beter op elkaar af te stemmen, werden ze bewerkt tot duotoonbeelden. “Zo ontstond meer eenheid”, aldus Martijn van Overbruggen, “maar mis je frisheid. Daarvoor is de transparante laag aangebracht. De ronde vormen daarvan zijn bepaald door onze vele experimenten met de tinnen schotel van Dirck Hartogh. Die staat er dus niet letterlijk op, maar wel zijn contouren. Zelf heb ik de associatie met de bekende kaart van een wereldbol die plat is geslagen. Door kleurverloop in de cirkels aan te brengen en door ze op te breken en te verschuiven, is er meer spanning in het beeld gebracht. In de grafische laag staat ook de tekst die door Dirck op de tinnen schotel is gegraveerd. Hét bewijs dat hij er echt was geweest.”
Voor de typografie kozen Ivo en Martijn met de Fugue een sobere letter. Martijn: “Op ieder velletje staat veel informatie, met veel beeld en veel verschillende elementen. De gebruikte Fugue is een geometrische letter die heel goed bruikbaar is op zo’n klein formaat als je veel informatie wilt geven. Het is een uitgesproken letter, met een eigenzinnige 1 voor de waardeaanduiding, met vreemde details soms. En met een volmaakt ronde o. Net zo rond als de tinnen schotel van Dirck Hartogh.”
Over de ontwerpers
WIM Ontwerpers is een Haags bureau voor visuele communicatie. Het bureau staat onder leiding van Ivo van Kessel (1973) en Martijn van Overbruggen (1972). Ivo van Kessel studeerde in 1999 als grafisch ontwerper af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Na een korte periode bij Studio Tint in Den Haag werkte hij bijna zes jaar voor Studio Bau Winkel. Martijn van Overbruggen studeerde in 1995 als grafisch ontwerper af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en vertrok daarna naar Londen om werkervaring op te doen. Na zijn terugkomst ging hij aan de slag bij Studio Bau Winkel in Den Haag, waar hij Ivo van Kessel leerde kennen. De twee richtten samen in 2006 hun eigen bureau op onder de naam WIM Ontwerpers. Het bureau richt zich met name op opdrachtgevers uit de wereld van de educatie, musea en wetenschap. Tot hun recente opdrachtgevers behoren organisaties als het Benelux Office for Intellectual Property, het Educatiebureau, het Museum voor Communicatie, Museum de Fundatie, het Noordbrabants Museum, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Vereniging Hogescholen en Zorgonderzoek Nederland Medische Wetenschappen (ZonMw).
Verkoop/geldigheid
De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, onder meer verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, PostNL Collect Club en via collectclub.nl. De geldigheidstermijn is onbepaald.
WAARDE
Op de postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een wereldwijde bestemming.
TECHNISCHE
GEGEVENS
AFBEELDINGEN
Zegelformaat : 36 x 25 mm
Velindeling : 108 x 150 mm
Tanding : 14 ½ : 14 ½
Papier : normaal met fosforopdruk
Gomming : synthetisch
Druktechniek : offset
Oplaag : A: 128.000 velletjes
B en C: 16.000 velletjes
Drukkerij : Cartor Security Printing, Frankrijk
Artikelnummer : 360962
Soort postzegel : drie velletjes met elk 6 verschillende postzegels
Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan en zwart
Verantwoording beeldmateriaal
Zeekaart kust West-Australië, 1753, Johannes van Keulen, Nederlands Scheepvaartmuseum (Amsterdam).
Foto replica VOC-schip Duyfken, 1999-2001, Robert Garvey (Perth).
Foto emigrantenschip Zuiderkruis, 1960, Maritime Studios (Sydney).
Foto kade Amsterdam, 1958, ANP (Den Haag).
Impressie SKA-antennes, 2015, ASTRON (Leiden).
Foto waterzuiveringsinstallatie, 2015, Royal HaskoningDHV (Rotterdam).
© 2016 Koninklijke PostNL BV
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(Breng als eerste je stem uit.)
Laden...
Reacties (0)