Geschiedenis

Een van de voorgangers van de moderne gitaar was de kithara (gitara), een instrument dat gebruikt werd bij de oude Grieken. Hoe dat instrument later in Spanje bekend is geworden, is niet duidelijk. Mogelijk is een luit uit Mesopotamië naar dit land gebracht door de Moren, of een Romeinse citer, waar men dan een hals zou op hebben aangebracht. Het was nog geen gitaar zoals we ze nu kennen, maar ze had er al wel zeer veel van weg.

Het succes van zowel de Spaanse Vihuela da mano, zeskorig (zes dubbele snaren), als de Italiaanse renaissancegitaar, vierkorig (vier dubbele snaren), heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van de guitarra española. Deze rijkelijk versierde en met vijf dubbele snaren bespannen barokgitaar in Spanje is ontstaan rond het einde van de 16e eeuw.

 

 

 

 

 

 

 

Rond 1780 werd er nog een zesde paar snaren toegevoegd aan de guitarra española. De meeste zeskorige gitaren in Spanje werden gebouwd in Cádiz. Bijna gelijktijdig werden de zes koren ontdubbeld, eerst in Frankrijk en Italië, Spanje volgde pas veel later. Ook de snaarspanning werd verhoogd. Dit werd dan de zessnarige ‘romantische gitaar’ genoemd, met haar typische snorvormige kam.

In de 19e eeuw werden er mechanische stemschroeven aan toegevoegd. Rond 1884 bouwde Antonio de Torres Jurado de eerste gitaar die qua vorm en bouwprincipes maar weinig meer verschilde van de ‘klassieke gitaar’ zoals wij die vandaag kennen.

Niet alleen in Spanje maar ook in de meeste andere West-Europese landen werd dit instrument bespeeld in aristocratische kringen, waar het overigens meer gewaardeerd werd dan in Spanje zelf. Gitaristen zoals Robert de Visée en Francesco Corbetta waren vast verbonden aan het hof van Lodewijk XIV. Hun muziekbundels werden opgedragen aan de koning die, evenals zijn dochters, ook zelf een fervent gitaarspeler was.

 

 

 

 

 

 

In de 18e eeuw waren Wenen en Parijs de belangrijkste gitaarcentra waar gitaarvirtuozen zoals Mauro Giuliani en Fernando Sor actief waren. De hedendaagse gitaartechnieken zijn volledig gebaseerd op het werk van gitaristen zoals Francisco Tárrega en Emilio Pujol.

 

 

 

 

In de 20e eeuw hebben in Spanje de (klassiek geschoolde) gitaristen Andrés Segovia en Narciso Yepes – gevolgd door Alexandre Lagoya en Ida Presti in Parijs en Julian Bream en John Williams in Engeland – voor de grote doorbraak gezorgd. Ook het Concierto de Aranjuez van de componist Joaquín Rodrigo is bij een groot publiek bekend.

 

 

 

 

 

 

 

 

Heeft u dit schilderij van Johannes Vermeer – de gitaarspeelster (ca 1670 – 1672) gezien tijdens de expo van het Rijksmuseum?

Beroemde gitaristen

Jimi Hendrix (1942 – 1970)

Of je nu op zoek bent naar emotie of techniek, Jimi Hendrix wordt vandaag beschouwd als de onbetwiste meester van de gitaar. Een autodidactisch genie, experimentator, ongelooflijke solist en melodist, hij heeft de wereld van rock en blues vrijwel uitgevonden en opnieuw uitgevonden, nog steeds inspirerend voor zowel grote namen als beginnende gitaristen, die allemaal op een bepaald moment ‘Voodoo Child’ hebben gecoverd.

USA (2014): Jimi Hendrix – Forever stamp.

Hij opende ook de deuren voor linkshandige gitaristen door hen te laten zien dat ook zij een muziekinstrument kunnen beheersen en er iets onvergetelijks van kunnen maken. Op dezelfde manier als een ‘southpaw’ bokser als Manny Pacquiao ongelooflijke dingen in de ring bereikte, duwde de begaafde linkshandige gitarist Jimi Hendrix het gitaarspel naar het hoogste niveau.

USA (2014): Jimi Hendrix – Forever stamp – complete sheet (#16).

Wat hem echt speciaal maakte, was dat, in tegenstelling tot andere gitaristen van zijn tijd die vasthielden aan één speelstijl, Jimi stijlen combineerde en tokkelde naast licks en andere toevoegingen om een ​​voller en meer organisch geluid te creëren. Verbazingwekkend was dat hij ook zijn duim gebruikte om een ​​bewegende baseline te doen terwijl hij akkoorden speelde – hij wilde doen wat geen andere gitaristen deden of konden doen, en hij slaagde.

Montserrat (1997): Jimi Hendrix

De manier waarop hij zijn akkoorden met zoveel verschillende geluiden en ritmes aankleedde, laat alleen maar zien hoe natuurlijk Jimi Hendrix was. Zijn gitaar was als een verlengstuk van zijn lichaam, een deel van zijn linkerhand dat geen grenzen had. Hij maakte deel uit van de iconische Club27-groep muzikanten die allemaal op 27-jarige leeftijd stierven, waaronder Kurt Cobain, Amy Winehouse, Jim Morrison, Janis Joplin en Brian Jones.

Eric Clapton (1945 – heden)

Eric Clapton, door fans bekend als ‘God’, is een van de beroemdste rock- en bluesgitaristen die nog steeds bijna 50 jaar actief is. Deze Brit-rocker verlegde de grenzen van rock en blues. Hij is een geweldige solist en iconische melodist die simpelweg weet hoe hij alles moet spelen. Hij wordt ook wel ‘Slow Hand’ genoemd en is een echte virtuoos. Grote hits als ‘Cocaine’ of ‘I Shot the Sheriff’ brachten hem het wereldwijde succes dat hem een ​​definitieve plaats in de canon van gitaarhelden bezorgde.

Zijn talent komt tot uiting in solo’s (we denken aan het MTV-album ‘Unplugged’) evenals door samenwerkingen met artiesten zoals Phil Collins of Mick Jones en optredens in groepen zoals The Yardbirds en The Cream. Hij is ook het idool van talloze studenten die gitaarles volgen. Een van de meest opvallende talenten van Eric Clapton als gitarist is zijn vloeibaarheid. Een zanger en een gitarist, de ster hoort de nummers die hij speelt vanuit beide perspectieven, maar weeft ze heel soepel samen te voegen. Dit is een kunstenaar die het vuur heeft en de hitte kan laten toenemen wanneer hij dat wenst.

Nu op zijn zeventigste staat Clapton nog steeds op het podium en vertoont hij weinig tekenen van vertraging of verminderen van het niveau dat hij voor zichzelf tijdens zijn vroege solocarrière heeft gelegd, samen met zijn band Cream. Of je nu alleen speelt of met een groep, iedereen is het erover eens dat het de gitaar is die centraal staat. Hij slaagt erin om dit buitengewone, maar toch gecontroleerde geluid te creëren dat op slimme wijze vervorming, vingervibrato en spontaan akkoordenspel omvat die allemaal samenkomen om magie te creëren.

Eric Clapton – Tears In Heaven (1992).

Het feit dat zijn gitaarspel tegenwoordig zo relevant is en nog steeds geliefd is bij generaties (zelfs degenen die niet eens op het hoogtepunt van zijn succes zijn geboren!) is het bewijs dat Eric Clapton een gitaarheld is in de ogen van veel mensen. Wie kan hem vergeten, met alleen zijn gitaar, terwijl hij zingt over zijn overleden zoon in ‘Tears In Heaven‘. Puur kippenvel. Ontdek enkele van de sexy nummers van Slowhand voor de gitaar, zoals Layla of Wonderful Tonight.

 

 

 

 

 

 

 

 

George Harrison (1943 – 2001) plaatste een Hare Krishna postzegel op de kop van de beroemde gitaar van Eric Clapton – de rode Gibson ES-335 die hij zijn hele carrière bespeelde totdat hij hem voor het goede doel veilde ten voordele van zijn Crossroads Centre in Antigua, een woonzorgcentrum dat zich toelegt op de behandeling van drugs- en alcoholverslaving en verslaving. ‘Ik denk dat dit de ster van de show is’, zei Clapton voorafgaand aan de Crossroads Guitar Auction in 2004 bij Christie’s, waar het verkocht werd voor $ 847.500. Hoewel de gitaar 40 jaar oud was toen Clapton hem verkocht, was hij in opmerkelijk goede staat. Zelfs de Hare Krishna postzegel die George Harrison op de achterkant van de kop had aangebracht, was nog in goede staat. ‘Er is heel hard voor gewerkt’, zei Clapton. ‘Het stond op veel albums, ging overal heen en werd door de jaren heen regelmatig gespeeld, maar het werd nooit oud of versleten of verloor iets. Het is verbazingwekkend dat het in deze staat bewaard is gebleven. Ik zou het vandaag nog steeds spelen. Gibson produceerde een heruitgave van de gitaar – een exacte replica nummering 250 – compleet met de Hare Krishna postzegel.

Robert Johnson (1911 – 1938)

In minder dan 29 nummers heeft dit blues-gitaargenie een grote impact op dit muzikale genre en op rockgitaar gehad. De legende gaat dat hij zijn ziel aan de duivel zelf zou hebben verkocht om talent voor gitaarspelen te verwerven: veel bluesspelers bespotten zijn incompetentie met gitaarspelen voordat hij verdween en terugkwam met een enorm talent.

De oorspronkelijke foto voor de zegel staat ernaast. Valt u iets op? US Postal Service (USPS) heeft de moeite genomen om de sigaret uit de foto te airbrushen.

Zijn dood was even mysterieus, en verhoogde de legende rond deze atypische man. Maar één ding is duidelijk, ook al is er weinig over hem geschreven, de jonge Robert Johnson alias ‘The Genius’ bracht een revolutie teweeg in de wereld van de blues en verdiende wereldwijde erkenning.

Hank Williams (1923 – 1953)

Hiram King (Hank) Williams sr. (1923 – 1953) was een Amerikaans countryzanger en singer-songwriter. Hij is, ondanks zijn korte levensloop, een van de meest succesvolle artiesten. Op 29-jarige leeftijd overleed hij aan een overdosis morfine en alcohol. Williams kreeg via Fred Rose een platencontract bij MGM Records en de eerste release Move it on over werd een hit in de country- en popcharts. De mix van hillbilly, boogiewoogie en blues, met de inbreng van sessiemuzikanten met een jazzachtergrond, bleek commercieel succesvol. In de tweede helft van de jaren veertig werd Williams steeds beroemder. Zijn gospelhit ‘I saw the light’ uit 1948 zou later door veel collega-artiesten worden gecoverd. Williams’ gedrag bracht echter problemen met zich mee. Hij had een drankverslaving en kwam regelmatig niet of te laat opdagen voor concerten. Audrey Mae Shephard vroeg echtscheiding aan en ook Fred Rose trok zijn handen van hem af. Het succes van zijn singles werd ook wat minder. Rond 1949 probeerde Williams zijn leven weer op de rails te krijgen. De relatie met Shephard trok bij, en ook met Rose werd weer samengewerkt. Hij raakte ondertussen echter verslaafd aan morfine. In datzelfde jaar werd ‘Lovesick Blues’ uitgebracht, wat Williams’ grote doorbraak en de eerste van twaalf Amerikaanse nummer 1-hits betekende. Het nummer bleef vier maanden op één in de Amerikaanse hitlijst. Ook internationaal had hij succes en hij toerde kort door Europa en Japan.

Woody Guthrie (1912 – 1967)

Woodrow Wilson (Woody) Guthrie (1912 – 1967) was een productief en invloedrijk Amerikaans folkzanger, gitarist, banjo- en harmonicaspeler, die een schat aan onder meer liederen, volksgedichten en artikelen naliet, vele van politieke aard. In een van zijn liederen noemt hij zichzelf ‘The Great Historical Bum’, (vert. De Grote Historische Zwerver) maar hij was ook daadwerkelijk een directe waarnemer, commentator én overlevende van de politieke, economische en ecologische rampspoeden die de zogenoemde Dust Bowl in de staten van de Great Plains veroorzaakte tijdens de Grote Depressie.

Rock and Roll

De eerste rock-‘n-rollnummers werden opgenomen door Afro-Amerikaanse artiesten zoals Chuck Berry (1926 – 2017). Hij is een van de pioniers van rock’n’roll. Hij was tegelijkertijd gitarist, zanger en songwriter en een ware inspiratiebron voor andere iconische artiesten zoals Elvis ‘The King’ Presley. Hij bracht een revolutie teweeg in de muziek door twee verschillende gitaarstijlen te combineren die klonken als een mix van blues en country. Het was hierdoor dat Berry in staat was om zijn stijl over te brengen waar iedereen naar luisterde.

 

 

 

 

 

 

Helaas, hoewel zijn teksten en uitvoeringen positief werden ontvangen, was de artiest zelf niet zo makkelijk. Er werd gezegd dat hij vrij moeilijk was om mee om te gaan, maar dat hield zijn band niet tegen. Een teken van volledig vertrouwen in wat ze samen bereikten.

En zo werd rock geboren; het enige dat je hoeft te doen is luisteren naar zijn beroemde lied ‘Johnny B. Goode’. Hij is de pionier van muziek zoals we die vandaag kennen en als zodanig verdient hij absoluut zijn plaats in onze top 10 beste gitaristen ter wereld.

Elvis Presley (1935 – 1977)

Presleys eerste single That’s All Right kwam uit in juli 1954. Daarna kwam in januari 1956 Heartbreak Hotel uit, een Amerikaanse nummer 1-hit. Na een reeks van succesvolle televisieoptredens en platen die de top van de verkooplijsten bereikten, werd hij gezien als de meest vooraanstaande figuur van de rock-‘n-roll. Zijn energieke interpretaties van liedjes en seksueel provocerende podiumoptredens, in combinatie met een opmerkelijk aansprekende versmelting van multi-etnische invloeden die samenviel met de opkomst van de burgerrechtenbeweging, maakten hem tegelijk enorm populair en controversieel. Het Amerika van net na de Tweede Wereldoorlog kende een grote economische groei, waarbij de jeugd meer te besteden kreeg. De individuele ontplooiing werd geleidelijk belangrijker en zo ontstond een jeugdcultuur met verschillende subculturen die zich afzette tegen de oudere generatie. Presley was hiervan de belichaming en werd zo het eerste popidool.

Zweden (2004): Elvis Presley

In november 1956 debuteerde hij als acteur in de film Love Me Tender. In 1958 werd hij opgeroepen voor militaire dienst. Twee jaar later hernam hij zijn platencarrière en produceerde een deel van zijn commercieel succesvolste werk, voordat hij het grootste deel van de jaren 1960 wijdde aan het maken van films en de bijbehorende soundtrackalbums, waarvan de meeste door critici werden gekraakt. Na zeven jaar geen liveoptredens te hebben gegeven, keerde hij in 1968 terug op het podium in de televisie-comebackspecial Elvis, die resulteerde in een lange reeks concerten in Las Vegas en een serie van zeer winstgevende tournees. In 1973 trad Presley aan in het eerste via een satelliet wereldwijd uitgezonden concert, Aloha from Hawaii. Langdurig medicijnmisbruik ruïneerde zijn gezondheid en hij overleed op 16 augustus 1977 op 42-jarige leeftijd. Op 18 augustus 1977, twee dagen na zijn dood, werd hij begraven.

B.B. King (1925 – 2015)

Riley Ben King (1925 – 2015), beter bekend als B.B. King, was een Amerikaanse bluesgitarist en singer-songwriter. Op 15 december 2006 ontving B.B. King de hoogste burgeronderscheiding, de Presidential Medal of Freedom. B.B King wordt gezien als een van de grootste bluesartiesten aller tijden. Het muziekblad Rolling Stone plaatste King op de derde plaats in een lijst van de honderd beste gitaristen. Zijn bekendste hit is zijn cover van ‘The Thrill Is Gone’ uit 1970.

Togo (2020): 95 jaar B.B. King

BB (voor Blues Boys) King is de meester van blues in New Orleans. Hij is een ware legende uit de gitaargeschiedenis. Hoewel zeker minder technisch dan Stevie Ray Vaughan, schreef hij talloze klassiekers van het genre (‘Sweet Little Angel’, ‘Sweet Sixteen’), waarmee hij zijn liedjes voltooide met een rijke stem vol emoties en zijn karakteristieke vibrato. Dankzij zijn onnavolgbare stijl die een echte persoonlijkheid aan de gitaar geeft, heeft BB King de gitaargrootten zoals Clapton en Hendrix beïnvloed. Met één enkele opmerking kan hij een verhaal vertellen dat de diepste diepten van de menselijke ziel raakt.

Keith Richards (1943 – heden)

Een van de toonaangevende leden van de beroemde The Rolling Stones, samen met Mick Jagger, is nog steeds een van de meest getalenteerde rockgitaristen vandaag de dag. Hij wordt The Human Riff genoemd en staat bekend om zijn extreme eenvoud. Voor hem heeft het de voorkeur om ’twee noten te hebben die goed klinken in plaats van virtuositeit’ en de muziek die hij speelde, moest mensen ‘doden’. Richards was beroemd vanwege het brengen van donkere en sinistere geluiden in hun liedjes die hen hun identiteit gaven.

Zijn obsessie met geluid en zijn persoonlijke speeltechniek (dankzij zijn 5-snarige gitaar met open tuning in G) rangschikt hem als een van de beste ritmische gitaristen aller tijden. Hoewel het niet noodzakelijk een van de technische groten is, brengt zijn akkoordenspel zoveel emotie over dat het lijkt alsof de gitaar de noten zingt. Hij heeft rockklassiekers geschreven en gecomponeerd zoals ‘Jumpin Jack Flash’, ‘Satisfaction’ en ‘Paint it black’.

Denemarken (2013): Rock music – electronic guitar.

Meer info:

Guitar: The Shape of Sound (100 Iconic Designs):

https://www.phaidon.com/store/design/guitar-the-shape-of-sound-100-iconic-designs-9781838665586/

Boek in de media:

Trouw, Tijdgeest, 18 maart 2023:

https://www.trouw.nl/nieuws/een-gitaar-voor-het-leven-en-soms-langer-als-een-gitaar-niet-lekker-ruikt-speel-ik-er-niet-op~b49a31e7/?

Khalid en Sophie, 24 maart 2023:

https://www.bnnvara.nl/khalidensophie/artikelen/we-vieren-de-gitaar

Tenslotte het beste nummer?

While My Guitar Gently Weeps is een nummer geschreven door George Harrison (1943 – 2001) van The Beatles. Het verscheen op de dubbel-lp The Beatles (ook wel The White Album genoemd). Het nummer staat op de 135ste positie op 500 Greatest Songs of All Time van Rolling Stone en op de zevende plek op hun lijst van 100 Greatest Guitar Songs of All Time.

Engeland (2007): The Beatles (Guitar, Lunchbox, Single, Tray)

Harrison werd tot het schrijven van dit nummer geïnspireerd toen hij de ‘I Ching’ las. Dit boek was, volgens Harrison, gebaseerd op het Oosterse concept dat alles overal van afhankelijk is (‘seemed to me to be based on the Eastern concept that everything is relative to everything else’) in tegenstelling tot de Westerse opvatting dat alles slechts toevallig is (‘…opposed to the Western view that things are merely coincidental’). Met dit relativistische idee ging hij naar het huis van zijn ouders in het noorden van Engeland. Daar besloot hij een liedje te schrijven op basis van de eerste woorden die hij zou lezen zodra hij een willekeurig boek open zou slaan. Deze woorden waren ‘gently weeps’ en hij begon meteen met het schrijven van het nummer.

Cover of the Apple Publishing sheet music. Bron: Wikipedia.

The Beatles namen het nummer meerdere keren op, waaronder een versie met een achterwaartse gitaarsolo (op dezelfde manier als in I’m Only Sleeping op het album Revolver uit 1966). Harrison was over deze versie echter niet tevreden. Op 6 september 1968, tijdens een rit van Surrey naar Londen, vroeg Harrison aan Eric Clapton of hij een gitaarsolo wilde toevoegen aan het nummer. Aanvankelijk wilde Clapton niet: ‘Nobody ever plays on the Beatles’ records’. Harrison wist hem toch te overtuigen en diezelfde avond werd de solo opgenomen. Later heeft Harrison verteld dat de aanwezigheid van Clapton een stimulerend effect had op de band: ‘It made them all try a bit harder; they were all on their best behaviour.’

Videoclip The Beatles – While My Guitar Gently Weeps (1968):

https://www.youtube.com/watch?v=rp7dMLeSTT0

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Antigua & Barbuda • Denemarken • Frankrijk • Griekenland • Groot Brittannië • Spanje • Togo • Verenigde staten • Zweden • Elvis Presley

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(9 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...