Prachtige winkels en leuke adresjes voor een lekker hapje, om weer naar huis te gaan met een zakje échte bonbons. In de loop der jaren kwamen er nieuwe zaken bij en andere verdwenen, zoals overal het geval is. Slechts enkele oude namen vind je er nog terug.

De Nederlandse dichter Gerrit Achterberg (1905-1962) schreef er het volgende gedichtje over:

Passage

Den Haag, stad, boordevol Bordewijk
en van Couperus overal een vleug
op Scheveningen aan, de villawijk
die kwijnt en zich Eline Vere heugt.

Maar in de binnenstad staan ze te kijk,
deurwaardershuizen met de harde deugd
van Katadreuffe die zijn doel bereikt.
Ik drink twee werelden, in ene teug.

Den Haag, je tikt er tegen en het zingt.
In de passage krijgt de klank een hoog
weergalmen en omlaag een fluistering
tussen de voeten over het graniet;
rode hartkamer die in elleboog
met drie uitmondingen de stad geniet.

De Haagse schrijver Ferdinand Bordewijk (1884-1965) werd bekend met de drie korte werken ‘Blokken’, ‘Knorrende beesten’ en ‘Bint’, maar vooral door zijn roman ‘Karakter’ (1938) welke laatste in 1997 door Mike van Diem werd verfilmd. De titel verwijst naar de sterke karakters van de drie hoofdpersonen: de grotendeels afwezige vader: de meedogenloze deurwaarder Dreverhaven, zijn onwettige, introverte zoon Jacob Katadreuffe, door Dreverhaven verwekt bij zijn achttienjarig dienstmeisje Joba Katadreuffe en Joba zelf. Zij voedt Jacob Katadreuffe in armoede op en vertelt hem niets over zijn vader. Jacob Katadreuffe werkt hard aan het opbouwen van een carrière. Hij is een echte doorzetter, maar wordt keer op keer door zijn nietsontziende vader op allerlei manieren tegengewerkt.

Het bewuste gedichtje op een boekenlegger van de firma Verwijs, een grote boekhandel die jarenlang was gevestigd in een drie verdieping-en tellend pand dat stond op de rotonde in de Passage. Het sonnet van Gerrit Achterberg siert de gevel van deze rotonde. In de maand december staat hier een reusachtige kerstboom. De verwijzing naar Couperus behoeft eigenlijk geen uitleg. De Hagenaar Louis Couperus (1863-1923) was één van de grootste Nederlandse schrijvers. Vooral zijn psychologische romans werden veel gelezen. Hij staat met zes van zijn werken in de Canon van de Nederlandse letterkunde: ‘Eline Vere’ (1889), ‘De stille Kracht’(1900), ‘De boeken der kleine zielen’ (1901), ‘De berg van Licht’ (1906), ‘Van oude menschen, de dingen die voorbijgaan’ (1906) en ‘Iskander’(1920).

Vaste thema’s in de werken van Couperus zijn het tragische voorgevoel, het noodlot en het verval, zo ook in de roman ‘Eline Vere’. Het verhaal speelt zich af in de kringen van de gegoede burgerij van Den Haag. Eline is een nerveus en overgevoelig meisje dat worstelt met haar gevoelens en zich eenzaam en ongelukkig voelt.

Aan het Lange Voorhout in den Haag staat een beeld van Louis Couperus gemaakt door de onlangs overleden beeldhouwer Kees Verkade. Aan zijn voeten staat de bekende uitspraak van Couperus: ‘Zoo ik iéts ben, ben ik een Hagenaar’.

Helemaal bovenaan en onderaan een gedeelte (rood) van de eerste editie van ‘Eline Vere’. (Jaar van het boek 2016).

De boekbanden voor Couperus’ werk werden vaak ontworpen in art nouveau-stijl door Jan Toorop (vaak oneerbiedig de ‘slaolie-stijl’ genoemd). Maar ook Hendrik Petrus Berlage, de invloedrijke architect en stedenbouwkundige, ontwierp boekbanden voor hem, zoals in 1896 voor de novelle ‘Hooge Troeven’. Couperus vaste uitgever was L.J. Veen.

In 2002 kwam drogisterij het Kruidvat op een briljant idee. Naast het uitgeven van cd’s van Bach en Beethoven was nu de literatuur aan zet. Er werd begonnen met het uitgeven van Louis Couperus’ verzamelde werken. Tussen de tandpasta en de pleisters stond daar ineens een prachtige cassette voor 50 euro die 13 romans bevatte, met omslagen die in kleur opliepen van lila naar paars. Mooi gebonden, voorzien van een fraaie stofomslag én een chique leeslint. Er brak een ware rel uit: er kwam veel kritiek. Tekstuele missers, ruzie om copyright enzovoort. De uitgever was Brilliant Books. Zeker briljant, maar hierna heeft het Kruidvat besloten zijn belofte om meer literatuur uit te geven te laten varen. Er zaten kennelijk te veel haken en ogen aan.

Eline Vere in de Kruidvat-uitgave

Eline Vere kwam ook graag op Scheveningen en mengde zich in het mondaine leven van die tijd. Ze bezocht met enige regelmaat met vrienden en bekenden het Kurhaus dat geopend werd in 1883.

Zo heeft het, toevallig gevonden, gedichtje iets te vertellen over Den Haag. Met dank aan Gerrit Achterberg.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Boeken • Films

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(6 stemmen, gemiddeld: 4,50 uit 5)

Laden...