De schildvormige postzegels doen denken aan die van de schilden van middeleeuwse toernooiridders.
De schilden waren geen vechtwapens, maar herkenningstekens van ridders met een uniek kleurig familiewapen dat de trots en identiteit van de geharnaste ridder symboliseerde. ‘t Zijn postzegels met romantische afbeeldingen uit lang vervlogen eeuwen met geïdealiseerde wonderen.

Emissiegegevens: ontwerper Sander de Bruijn (manager Ontwerp & Beleving van de Efteling), verschijningsvorm vel met 20 Decemberzegel in 10 verschillende ontwerpen met speciaal decembertarief 1,21 euro, oplage 2.850.000 vellen, drukkerij Joh. Enschedé B.V., Haarlem.

1) Sprookjespostzegels nader bekeken

1) Doornroosje is een prinses die door een boze fee wordt vervloekt om zich op haar 16e verjaardag te prikken aan een spinnewiel en daardoor 100 jaar in slaap te vallen. Het koninkrijk valt tegelijk met haar ook in slaap. Een dichte doornstruik groeit om het kasteel heen. Na 100 jaar doorbreekt een prins de haag en kust de prinses wakker, waardoor ze daarop trouwen.

2) Reis van de gelukwens. Dit sprookje is speciaal voor de Decemberzegels bedacht en ontworpen met een muisje en eekhoorn in de hoofdrol. Samen bladeren en lezen ze in een sprookjesboek met daarin de tien sprookjesverhalen, die op deze Decemberzegels zijn afgebeeld.

* Op twee postzegels (Doornroosje & Kleinduimpje) zijn enveloppen als deelfragment in de afbeelding opgenomen. Op de Hans en Grietje-postzegel draagt Hans een stapel kerst-paketten. Deze drie PostNL-attributen past ontwerper De Bruijn subtiel en afgewogen toe. Hulde!
* Vermeldenswaardig is het feit dat kopers van twee Decemberzegel-vellen dit unieke boekje met achtergrondverhalen (het PostNL-persbericht trekt er geen ruimte vooruit!!) en illustraties gratis krijgen. In plaats van de bijna traditioneel geworden kerstornamenten (van het Nederlands-Chinese bedrijf Vondels) zal het rijkelijk informatieve boekje vooral door postzegelverzamelaars ‘gekocht’ worden à 24,20 euro!
* Over het sprookje op zich kan ik je uiteraard niet nader informeren. Wie van de bloglezers is in staat (en bereid) deze info in korte bewoordingen een reactie voor minder financieel draag-krachtigen te plaatsen? Bij voorbaat dank voor je medewerking.

3) Hans en Grietje vinden in het bos een huisje dat gemaakt is van snoepgoed, maar dreigen daarbij opgegeten te worden door een heks. Grietje bedenkt een list en doet alsof ze niet weet hoe een oven aangestoken moet worden. Als de heks het voordoet, wordt ze door Grietje de oven in geduwd. Grietje bevrijdt Hans en gaan samen het huis binnen, waar ze kisten vol parels en edelstenen vinden, die ze meenemen naar huis.

4) De zes dienaren die over bijzondere krachten beschikken, helpen een prins een koningsdochter te vinden en uit de handen van de strenge en gemene koningin-moeder te bevrijden: [1] Langnek strekt zijn nek uit en ziet alles. Hij ontdekt haar aan de andere kant van het land. [2] Putoor kan extreem goed horen. Hij hoort haar huilen. [3] Koukleum verdraagt hoge temperaturen. Hij trapt het vuur uit om de weg naar haar huis mogelijk te maken. [4] Heuvelbuik kan enorm veel drinken. In één teug drinkt hij al het water van een meer op. De weg naar haar huis heeft weer een belemmering minder. [5] Kogeloog kan met zijn blik een steen verpulveren. Een naar huis belemmerende rotswand op weg naar huis valt door zijn blik tot stof uit elkaar. [6] Springkuit kan met één wip de koningsdochter thuisbrengen. Alle voorgaande personen lukten het niet de dochter thuis te brengen in tegenstelling tot de prins met zijn helpers. Toen de prins de koningsdochter voor het eerst zag, ging de koningin-moeder door kwaadheid in rook op. Alle belemmeringen waren overwonnen. Niet lang daarna trouwden ze. De dienaren waren als eregasten op de bruiloft. Ze leefden nog lang en gelukkig.

* Langnek is met andere sprookjesfiguren in 2002 op de 50-jarige Efteling-emissie terecht gekomen. Op het Efteling-park laat hij zich constant horen met de kreet: “Papier hier!”

5) Wolf en zeven geitjes. Moeder geit woont met haar zeven geitjes in een huisje in het bos. Moeder gaat naar de markt voor boodschappen, maar een vos ligt op de loer. Na enkele pogingen om in het huisje te komen, lukt het vos toch en eet alle geitjes op behalve de jongste. Als moeder thuis komt, ontdekt ze dat de geitjes zijn verdwenen. De jongste die uit de klok komt, vertelt het drama. Met een schaar knipt moeder de buik open van de slapende vos en de geitjes springen er meteen uit. Daarna wordt buik gevuld met stenen. Met naald en draad wordt de buik dichtgenaaid. Toen de wolf wakker werd, kreeg hij dorst en wankelde naar de put om zijn dorst te lessen, maar werd topzwaar door de stenen en valt in de put en verdrinkt.

6) Roodkapje heeft een rood mutsje van grootmoeder gekregen. Als dank moet ze daarvoor van haar moeder haar zieke oma, die in bos woont iets lekkers brengen. Onderweg plukt ze bloemen en ontmoet daar de boze wolf, die haar vertelt dat verderop nog mooiere bloemen staan. Ondertussen gaat de wolf naar het huisje en vertelt de grootmoeder dat hij roodkapje is en meteen daarop eet hij haar op. Als roodkapje met bloemen bij oma komt, slokt hij ook haar op. De jager die het huisje passeert, hoort de vos snurken in het bed van grootmoeder. Hij snijdt de buik open en roodkapje en oma springen eruit. De buik wordt volgestopt met stenen en dicht genaaid. De dorstige vos wordt wakker en gaat naar de put. Als de vos voorover buigt, rollen de stenen naar voren. De vos verliest zijn evenwicht en valt in de put en verdrinkt.

* Kinderpostzegel 1964 en 1997 in combinatie met de Beleef de Natuur-postzegel 2019 (nvph 3713) hebben met dit sprookje te maken. Niet de jager, maar schilder-fotograaf-ontwerper Teun Hocks zelf staat naast bed met daarin de luid snurkende vos met een bolle buik, waarin grootmoeder en Rood Kapje terecht zijn gekomen. Het rode mutsje hangt aan de stoel.

7) Prinses op de erwt. Een prins hoopt eens te trouwen met een echte prinses. Als een prinses uit een ver land op een regenachtige dag bij het paleis aanklopt, moet ze de erwtenproef afleggen. Er wordt een erwt onder een grote stapel matrassen verstopt. Alleen een echte prinses zou zo gevoelig moeten zijn dat ze de erwt zou moeten voelen en daardoor helemaal niet kan slapen. De volgende ochtend klaagt de prinses inderdaad: “Er ligt iets hards onder het matras. Ik heb de hele nacht niet kunnen slapen.” De koning en koningin zijn overtuigd dat ze een echte prinses is en de prins trouwt met haar en daarna leven ze nog lang en gelukkig.

8) Kikkerkoning. Een verwend prinsesje laat haar gouden speelbal in een diepe vijver vallen. De bal wordt opgeduikeld door een kikker. Als dank belooft de prinses dat de kikker van haar gouden bord mag eten en in haar bed mag slapen. De prinses weigert aan de belofte te voldoen. De koning dwingt haar dat zij zich aan haar woord moet houden. Met tegenzin eten ze beiden van het bord, maar hem als vies en nat dier in haar bed te hebben, weigert ze te doen. Ze smijt het dier hard tegen de muur. Daarop verandert de kikker, die door een heks blijkt te zijn betovert, in een aantrekkelijke prins. Een dag later gaat ze per koets naar zijn rijk, waar ze tenslotte trouwen.

9) Klein Duimpje is een klein mannetje dat ondanks zijn gestalte zijn familie helpt door slimheid en moed. Wanneer zijn ouders hem en zijn broers uit armoede in het bos achterlaten, vindt hij met stenen die hij achterlaat, de weg naar huis terug. Bij een tweede poging om de kinderen kwijt te raken, komen ze bij een reus terecht. Op een handige manier weet klein duimpje de laarzen van de reus te bemachtigen. Hiermee kan hij met zijn broers gemakkelijk naar huis terugkeren en neemt schatten van de reus mee naar huis, waardoor zijn familie nooit meer honger hoeft te hebben.

* Klein Duimpje is al eens eerder op de kinderpostzegels van 1968 en 1997 terechtgekomen. Niet Klein Duimpje, maar schilder-ontwerper-fotograaf Teun Hocks zelf markeert met broden (i.p.v. kruimeltjes} de weg naar huis. In zijn eentje (zonder kinderen) loopt hij blootvoets (i.p.v. de zeven-mijls- laarzen) op een vlakte (i.p.v. het bos) met goud en geld gevulde tas op zijn rug naar huis.

10) Raponsje, de naam van een meisje, is door een heks in een hoge toren zonder ramen en deuren opgesloten. De heks kan naar boven en beneden komen door langs een gevlochten vlecht naar boven te klimmen en voorzichtig naar beneden te glijden. Uiteindelijk weet na verschillende pogingen een prins haar toch te bevrijden.
* Een kinderpostzegels uit 1968 toont een afbeelding van een heks

2) Analyse bijzonderheden sprookjespostzegels

1) Met een beperkt stemmig, warm en romantisch kleurgebruik op dit postzegelvel ontstaat een sfeer met een sterke zeggingskracht. Ontwerper De Bruijn is daarbij van de basiskleuren in vergrijsde uitvoering van het typische Pieck-rood, Pieck-geel en Pieck-groenblauw uitgegaan om daarvan luchtige kleuren af te leiden. Je gaat hiermee een grens over en je komt aldus in een ander soort wereld terecht, een wereld vol wonderen, sprookjes en verhalen.
2) De illustraties van de sprookjes-postzegels komen overeen met het karakter en de uitstraling van middeleeuwse miniaturen, die het verleden romantisch-idealiserend verheerlijken met aan de heraldiek ontleende wapenschilden in ovale, afgeronde en strijkijzer vormen.
3) Rondom alle illustraties is een goudkleurig kader aangebracht geheel in overeenstemming met de middeleeuwse sierrijkdom van miniaturen, maar ook bijzonder goed passen bij de kerstattributen in de gemiddelde kerstboom.
4)Verschillende beeldelementen als sneeuw, sterren, hulsttakjes en bostaferelen zijn traditioneel op de meeste postzegels terug te vinden, soms uitgesproken en andere keer heel subtiel.

3) Vluchtgedrag met illusie en hoop?

Is het opzet of puur toeval dat de Decemberzegels 2025 van illustraties zijn voorzien uit de sprookjeswereld? Niet voor niets stel ik deze vraag gezien
* onzekere en onvoorspelbare politieke omstandigheden met oorlog,
* onvoorstelbare klimatologisch veranderende omstandigheden.
* onoverzichtelijke en al maar wisselende economische omstandigheden.
* weinig standvastige mentale gezondheid van de bevolking.

Iedere dag staan pers en televisie uitgebreid stil in tekst en beeld bij deze problematische onderwerpen. Niet voor niets is men bang en bevreesd voor wat de toekomst nog eens zal brengen. Een irreële oplossing om hieraan te ontkomen, is niet alleen ‘ont-zorgen’, maar ook een vlucht in een schijnwereld, namelijk in die van de sprookjeswereld, waar alles positief eindigt.

Kabouters spelen in heel veel sprookjes een belangrijke rol, zoals op de kinderzegel 1968 en op de kabouterzegels 2008. Op de Decemberzegels 2025 is geen plaatsje voor kabouters ingeruimd.

Klik hier om het postzegelvel “Decemberzegels 2025” bij PostBeeld te bestellen.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?