Een maand lang vinden er tijdens het Leids Strip Festival op diverse plekken in de stad tal van activiteiten plaats. Van een expositie en teken- en cartoonworkshops in de bibliotheek, tot een stripverhalen pub quiz in Scheltema en van films over strips in Trianon en het Kijkhuis, tot een grote meerdaagse stripbeurs in de Hooglandse Kerk. Hoogtepunt wordt het 1e Leids Strip Festival op 11 en 12 juli 2025 in de Hooglandse Kerk. Komt allen en maak kennis met een stripbeurs met zo’n 40 stripmakers, 8 tot 10 boekpresentaties, meer dan 150 meter aan stripmarkt, uitgevers, verenigingen en handelaren. Ook nog podium programma, lezingen, discussies en stripveiling. En een kinderplein met workshops en stripteken ruimte.
Gerelateerde artikelen
Leids Stripfestival organisatie
Organisator van het festival is Berny Boer. Hij is van jongst af aan liefhebber is van stripverhalen. “Het begon met de strips van Kuifje, Thorgal, Rik Ringers en Robin Hood.” Nog altijd is hij een groot liefhebber van beeldverhalen. Ook professioneel is Boer actief in de wereld van de strips. “Ik heb acht jaar lang een stripboekwinkel gehad. Inmiddels ben ik werkzaam als consultant, maar daarnaast ben ik uitgever van stripverhalen.” Boer merkt dat in Nederland, in tegenstelling tot bijvoorbeeld België, de aandacht voor strips achterblijft. “Voor mij een van de redenen om dit stripfestival te organiseren.” De stripwereld heeft het al jaren zwaar. Veel stripwinkels sluiten de deuren en het publiek veroudert. Om die reden organiseer ik het Leids Strip Festival.
Bron: Sleutelstad.
Leids Stripfestival 11 en 12 juli 2025
Grote stripbeurs op vrijdag 11 juli van 13:00 – 21:00 uur en zaterdag 12 juli van 10:00 – 17:00 uur. In en rondom de Hooglandse Kerk Leiden.
Hooglandse Kerk in de Atlas de Wit, ca. 1698. Bron: KB / Wikipedia
Stripbeurs met: zo’n 40 stripmakers, 8 tot 10 boekpresentaties, meer dan 150 meter aan stripmarkt; uitgevers, verenigingen en handelaren.
Aanwezig zijn o.a. John Heijink (De Fatale Vonk), Daan Jippes (Donald Duck), Hanco Kolk (S1NGLE), Irene Berbee (Jan, Jans en de kinderen) en Barthel Brussee (Dada in Leiden).
Podium programma; lezingen, discussies en stripveiling. En een kinderplein met workshops en stripteken ruimte.
Leidse Strip: De Fatale Vonk
Vanwege het Leids Strip Festival zullen acht nieuwe stripalbums verschijnen. Een daarvan, met de titel ‘De Fatale Vonk’, gaat over de ramp met het kruitschip op het Steenschuur, die in 1807 aan 151 personen het leven kostte. “Het is getekend door John Heijink op basis van een door Berny Boer geschreven scenario. Een aantal plaatjes uit het album, maar dan op groot formaat, is nu te zien in de bibliotheek.
John Heijink – De Fatale Vonk (2025)
De explosie van het kruitschip in Leiden (1807)
Iedereen kent de vuurwerkramp Enschede (2000), Jan van Speijk kanonneerboot ontploffing Antwerpen (1831) en de buskruitramp Delft (1654), Maar de Leidenaren kennen de historie van de explosie van het kruitschip op 12 januari 1807 om kwart over vier ’s middags, ten tijde van de Franse bezetting. Leiden was in dat jaar het toonbeeld van een stad in verval. Leiden telde in 1675 nog ruim 65.000 inwoners en een bloeiende textielindustrie. In 1807 was nog maar weinig van over. Het inwonertal was meer dan gehalveerd en tijdens de Franse bezetting had de nijverheid de doodsteek gekregen.
Het Rapenburg te Leiden drie dagen na de ontploffing van het kruitschip op 12 januari 1807 van Johannes Jelgerhuis. Bron: Rijksmuseum.
Een schip met een lading van 37.000 Hollandse ponden (= 17.760 kg) aan buskruit aan boord was die ochtend vanuit Ouderkerk aan de Amstel de stad binnengekomen en had aan het Rapenburg afgemeerd. De oudste vorm is zwart buskruit, dat bestaat uit een poeder van zwavel (10%), salpeter (75%) en houtskool (15%).
Persoonlijke zegel 200 jaar buskruitramp Leiden (1807 – 2007).
Het schip ontplofte midden in Leiden in het Steenschuur, een gracht in het verlengde van het Rapenburg. Bij de ramp vielen 151 doden en ruim 2000 gewonden. Direct na de ramp kwam de hulpverlening op gang. Doden en gewonden geborgen, muren gestut. Er werd een flinke premie van tien dukaten uitgeloofd voor iedereen die een overlevende onder het puin vandaan wist te halen. Circa 220 woningen werden compleet verwoest of werden onbewoonbaar verklaard. Zelfs in de verste wijken in Leiden waren ramen kapot en werden dakpannen van het dak afgeblazen. De knal werd in Den Haag gehoord. De oorzaak van de ramp is onbekend. Er wordt beweerd dat een en ander te wijten was aan onvoorzichtigheid van een bemanningslid bij het koken. Een passant zag kort voor de ontploffing dat er aardappelschillen overboord werden gegooid.
Volgens de Leidse kronieken: ‘Er was een hel en schitterend licht, dan een witte wolk zichtbaar boven de huizen van het Rapenburg, die zich met rukken uitbreidde, daarna werd een doffe slag gehoord met sterke dreuning en tegelijk wankelden de huizen, spleten de muren en stortten inéén, Leidens schoonste stadwijk omscheppend in één reusachtigen, ontzettenden puinhoop, ijselijk graf van een aantal harer burgers’.
Ajman, Tsjaad, Mozambique, Nederland: Lodewijk Napoleon.
Koning Lodewijk Napoleon was na vijf uur al op de plaats van de ramp; hij bleef hier ruim een dag. Hij wilde Leiden helpen en stelde duizenden soldaten aan om Leiden op te bouwen. Deze soldaten waren eigenlijk bedoeld om te waken op het strand voor een Engelse invasie. Uit zijn privévermogen stelde de koning 30.000 gulden beschikbaar voor het door hem opgerichte rampenfonds, een aanzienlijk bedrag voor die tijd. Leiden werd hierbij ook vrijgesteld van belasting voor de komende tien jaar (t/m 1817). Hij gaf bakkers in Delft opdracht broden voor de getroffen inwoners van Leiden te bakken, en stuurde zijn hofchirurg naar Leiden.
Lodewijk Napoleon bezoekt de slachtoffers van de kruitramp in Leiden (1807) van Carel Lodewijk Hansen. Bron: Rijksmuseum.
Ook liet hij Paleis Huis ten Bosch tot een noodhospitaal maken. Overal in Holland werd Lodewijk de Goede geroepen.
Nederland (1981): Paleis Huis ten Bosch (schetsontwerp). Bron: geheugen.delpher.nl
Daarnaast werd een nationale collecte gehouden. Ondanks de beroerde economische situatie bracht deze – inclusief de giften – in natura bijna twee miljoen gulden op. Van de collecte is een nauwkeurige boekhouding bewaard gebleven. Hierdoor weten we dat er mensen waren die meer dan 5000 gulden konden missen, hetgeen in die tijd een fortuin was.
Tekening van Lodewijk Napoleon in Leiden. Bron: Wijpedia.
Zo voortvarend er gewerkt werd om alles op te ruimen, zo traag en ondoorzichtig verliep de afhandeling en wederopbouw. Er deden geruchten de ronde dat er veel aan de strijkstok bleef hangen en dat sommige slachtoffers hun schadeclaims wel erg hoog opschroefden. Pas in 1833 dus 26 jaar na de ramp werd door het gemeentebestuur de rekening en de verantwoording afgelegd.
Gedenksteen in de kade van het Steenschuur (Leiden). Foto: Wikipedia.
Er zou een gedenknaald komen en in november 1807 was het ontwerp klaar: een obelisk van 70 voet hoog op graniet met een vergulde inscriptie in het Hollandsch en Latijn. Helaas werd het monument niet gerealiseerd. Aan het Steenschuur is nog een gedenkteken voor koning Lodewijk te vinden. Door de ontploffing was de in de straat gelegen katholieke schuilkerk deels verwoest. De kerk is in opdracht van koning Lodewijk hersteld en gewijd aan Lodewijks schutspatroon Lodewijk de Heilige.
Wat zijn de parallellen van de ramp met het kruitschip uit 1807 en de vernielingen van de Primera winkel in Den Bosch in 2021?
- Koning Lodewijk Napoleon bezocht de plek van de ramp. Premier Rutte belde mevrouw Maaike Neufeglise van de Primera op dezelfde avond van de vernieling. Koning Willem-Alexander bezocht de dag erna Den Bosch en sprak met mevrouw Maaike Neufeglise (Primera) in haar winkel.
- Er werd direct geld ingezameld vroeger via een nationale collecte en nu via tikkies en via GeenStijl.
- Gemeente Leiden stond garant voor de schade. Nu is het een zaak van verzekeringsmaatschappijen en het Openbaar Ministerie die de schade zal verhalen op de relschoppers.
Animatie van de Kruitramp Leiden:
https://www.youtube.com/watch?v=9JA40lcVuH8&feature=youtu.be
NB. De explosie van het kruitschip in Leiden (1807) is eerder gepubliceerd als onderdeel van een andere themablog.
Leids Peipie
Leids Peipie een icoon van de Leidse biergeschiedenis. In de jaren negentig werden diverse edities uitgebracht ter gelegenheid van de Leidse stripdag. Steeds met een ander etiket, getekend door aankomende en (daarna) beroemde striptekenaars. En Leids Peipie hoort daar natuurlijk ook bij, gebrouwen in Leidsche brouwketels! Het bier, zowel op tap als op fles, door de hele stad verkrijgbaar zijn. Leids Peipie is een heerlijk zomers bier (wel zo fruitig als een IPA, maar niet zo bitter als een IPA). Proost!
Leids Peipie met etiket 2025 editie. Bron: Leids Strip festival. Met Droste effect.
Meer info:
Leids Strip Festival, 11 en 12 juli 2025: https://leids-strip-festival.nl/
Expo De Fatale Vonk, Centrale Bibliotheek Leiden, t/m 25 augustus 2025:
https://www.bplusc.nl/activiteiten/agenda/expositie-de-fatale-vonk.html
Gerelateerde artikelen
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)