Fourth of July (4 juli) is in de VS een nationale feestdag, want dan wordt Independence Day (Onafhankelijkheidsdag) gevierd. Op 4 juli 1776 werd de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring aangenomen, waarin de onafhankelijkheid van de Britse monarchie werd bevestigd. Heeft Leiden daaraan bijgedragen?
Gerelateerde artikelen
Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
Tussen 1775 en 1783 was de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog aan de gang in de dertien koloniën aan de oostkust van Amerika. De oorlog werd gevoerd tussen de Amerikaanse inwoners van deze koloniën en de toen nog heersende Britten. De reden voor de oorlog was de wil van de Amerikanen om onafhankelijk te worden. Hiervoor werd er een Onafhankelijkheidsverklaring (Declaration of Independence) opgesteld die op 4 juli 1776 aangenomen. We zien dit op de vier postzegels van july 4, 1776. De verklaring hield de onafhankelijkheid van de Britse monarchie in.
Echter, pas in 1783 erkende Groot-Brittannië de onafhankelijkheid van Amerika. De eerste president van Amerika werd toen George Washington. Hij werd beëdigd in 1789. Hij was president tot 1797.
Opstellers Onafhankelijkheidsverklaring
De Onafhankelijkheidsverklaring van 1776 werd opgesteld door vijf personen: Thomas Jefferson, John Adams, Benjamin Franklin, Roger Sherman en Robert Livingston. We gaan deze vijf nader bekijken.
Thomas Jefferson
Thomas Jefferson (1743 – 1826) was een Amerikaans staatsman. Het ontwerp van de Onafhankelijkheidsverklaring van 1776 was grotendeels zijn verdienste. Ook de in 1786 aangenomen Virginia Statute for Religious Freedom, die godsdienstvrijheid instelde, was van zijn hand. Jefferson wordt daarom beschouwd als de geestelijke vader van de Verenigde Staten. Hij was de derde president van de Verenigde Staten van 1801 tot 1809. Op de twee postzegels staat hij ook afgebeeld.
Benjamin Franklin
Benjamin Franklin (1705 – 1790) was een van de Founding Fathers (grondleggers) van de Verenigde Staten. Tevens was hij een Amerikaans politicus, wetenschapper en moralist. Hij was iemand die ‘deugde’ en een voorbeeld van nijverheid en eerlijkheid.
Roger Sherman
Roger Sherman (1721 – 1793) was een Amerikaans politicus. Over hem is niet zoveel bekend. Hij was de eerste burgemeester van New Haven (Connecticut), één van de opstellers van de Onafhankelijkheidsverklaring en ondertekenaar van de Amerikaanse grondwet.
Robert Livingston
Robert R. Livingston (1746 – 1813) was een Amerikaanse advocaat, politicus en diplomaat en één van de Founding Fathers van het land. Ook hij was lid van de Raad van vijf die de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring hebben opgesteld. In 1789 nam hij George Washington de eed af toen deze de eerste president van de Verenigde Staten werd.
John Adams
Persoonlijk vind ik John Adams (1735-1826) de meest interessante van de vijf opstellers van de Onafhankelijkheidsverklaring. Als Amerikaans gezant vestigde hij zich met zijn gezin in 1780 in Amsterdam. Voor zijn twee zoons John Quincy en Charles zocht hij een goede universiteit en dat werd Leiden. Eind 1780 werden deze twee zoons daar ingeschreven en betrokken zij een studentenwoning aan de Langebrug 45 in Leiden. Vader John ontmoette in Leiden Johan Luzac, de hoofdredacteur van de ‘Gazette de Leyde’, een krant die om zijn betrouwbare berichtgeving over internationale zaken gelezen werd in heel Europa en zelfs in Noord-Amerika. De Gazette de Leyde werd in die tijd gezien als de meest betrouwbare en prestigieuze krant van Europa, die twee maal per week verscheen.
Op onderstaande afbeelding ziet U ‘de kop’ op pagina 1 van de Gazette de Leyde van 29-08-1786.
Deze krant werd dus in Leiden gedrukt en in de Franse taal uitgegeven.
Adams raakte bevriend met Luzac. Amerika had natuurlijk wel een Onafhankelijksheidverklaring in 1776 aangenomen, maar van internationale erkenning was nog geen sprake. Daar moest verandering in komn. Luzac plaatste in de Gazette de Leyde diverse artikelen hierover, die hij wel vooraf toetste op objectiviteit. In 1781 verbleef vader John Adams zes weken in de studentenwoning van zijn twee zoons in Leiden. Hij bereidde hier een pleitnota voor ten behoeve van de Staten Generaal van Holland. Hij wilde de Staten Generaal achter de ‘Declaration of Independance’ krijgen. Dat was een moeizaam proces. In 1788 keerde Adams terug naar Amerika. Zijn twee zonen waren eind 1781 al terug gegaan. Ze hadden toen al wel leren schaatsen op de Leidse grachten. John Adams werd de tweede president van de Verenigde Staten van 1797 tot 1801. Zijn zoon John Quincy Adams (die in Leiden gestudeerd had) was de zesde president van de Verenigde Staten van 1825 tot 1829. Dit was de enige vader-zooncombinatie tot George H.W. Bush en zijn zoon George W. Bush beiden tot president werden gekozen. Het studentenhuis uit 1781 aan de Langebrug 45 in Leiden is nog steeds een studentenhuis.
Niet onvermeld mag blijven de rol van de vrouw van Adams (en de moeder van John Quincy), Abigail Adams. Zij schreef vele brieven aan haar man. Deze brieven zijn van waarde gebleken voor de kijk op de Amerikaanse Onafhankelijkheids-oorlog. John zocht vaak raad bij zijn vrouw en hun brieven staan vol intellectuele discussies over de regering en politiek. Maar een verzoek van Abigail aan haar man om in de grondwet van de Verenigde Staten een plaats in te ruimen voor de rechten van vrouwen, vond bij haar echtgenoot weinig begrip. Ook van haar is een postzegel uitgegeven door de VS.
Leidse bijdrage
Op het voormalige woonhuis van de hoofdredacteur van de Gazette de Leyde, Johan Luzac, aan het Rapenburg 112 in Leiden werd in 1909 een plaquette aan de muur bevestigd met de (uit het Engels vertaalde) tekst:
In dankbare herinnering aan
1746 JEAN LUZAC 1807
Vriend van Washington, Adams en Jefferson
Kampioen van waarheid en gerechtigheid
En voor de zaak van de Verenigde Staten van Amerika
In de Leyden Gazette 1772 – 1785
Opgesteld door de Nederlandse Sociëty van
Phyladelphia Ad 1909
Hieronder een foto van mij van deze gedenkplaquette. Heel bijzonder dat Leidenaar Johan Luzac hierop een vriend wordt genoemd van de eerste drie Amerikaanse presidenten: George Washington, John Adams en Thomas Jefferson, waarvan de laatste twee ook de belangrijkste opstellers waren van de Onafhankelijkheidsverklaring van 1776. Hoofdredacteur Luzac heeft middels de Gazette de Leyde bijgedragen aan de onafhankelijkheid van de VS.
Johan Luzac
Johan (of Jean) Luzac (1746 – 1807) was redacteur, uitgever en journalist. Daarnaast vanaf 1785 hoogleraar vaderlandse geschiedenis en Grieks. Onder zijn leiding werd de Gazette de Leyde-krant in heel Europa en Noord-Amerika vermaard om zijn betrouwbare berichtgeving over internationale zaken. Tot de lezers behoorden Lodewijk XVI, Voltaire en Thomas Jefferson. Luzac werd in 1794 benoemd tot rector magnificus van de universiteit van Leiden. Wegens zijn geringe enthousiasme voor het nieuwe bewind werd hij 21 februari 1795 uit zijn ambt gezet. In 1797 volgde eerherstel. Bij de Leidse buskruitramp op 12 januari 1807 werd Luzac door de zuiging van de lucht meegevoerd en kwam tragisch aan zijn einde in het water aan het Rapenburg. In de Pieterskerkvan Leiden werd door zijn vrienden een gedenkteken voor hem opgericht.
Reacties (1)
Quite interesting reading stuff….Wel bedankt Willem !
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)