Bij het Auschwitz-monument in het Wertheimpark in Amsterdam is vorige week zondag 26 januari (een dag voor de bevrijding van het vernietigingskamp door de Russen) gewaarschuwd voor oplevend antisemitisme.
Gerelateerde artikelen
Rabbijn Menno ten Brink: “We hoeven het woord genocide maar te gebruiken of je hoort: “Ja maar, in Gaza.” Daar gaat het vandaag niet om. Het gaat om wat hier is gebeurd. De meer dan 100.000 Nederlandse Joden die zijn vermoord!”
Links staan Duitse soldaten en rechts, geordend in een rij opgesteld, gearresteerde Joodse bewoners van Amsterdam.
Een Duitse soldaat liet bij een Amsterdamse fotograaf het door hem gemaakte filmpje ontwikkelen. De winkelier bewaarde er stiekem enkele afbeeldingen van, omdat hij meteen besefte historisch fotomateriaal in zijn bezit te hebben.
Ontwerper Jan van Toorn heeft er een uitsnede van gebruikt, waarin overduidelijk de essentie van een razzia is overbleven. Een getekende, omhoog geheven hand dwars door de foto heen, drukt ‘HALT’ uit. De groot opgevoerde zwarte letter ‘R’ met daarin de cijfers 41 en 91, verwijst naar RACISME.
Joodse razzia
Op zaterdag 22 en zondag 23 februari dreven gewapende leden van de Ordnungspolizei tijdens een massale razzia Joodse mannen bij elkaar. Bijna 400 werden opgepakt en gedeporteerd naar Duitsland. Reden? Vechtpartijen tussen joden, antisemitische knokploegen en de Duitse politie. Wrang en stuitend is het geweest dat de razzia juist op zaterdag is gestart, de wekelijkse rustdag in het jodendom. De sjabbat-viering begint op vrijdagavond met zonsondergang en eindigt na 25 uren zaterdagavond met zonsondergang.
2a) Grafisch ontwerper Jan Bons: Verzet en Bevrijding 1985
In 1985 ontwierp Jan Bons een postzegel-drieluik, waarmee hij de oorlogsperiode 1940 1945 na 50 jaar verbeeldde. Het ontwerp is niet in druk verschenen, maar afgekeurd. Reden? Te gedurfd en gewaagd.
* Een doorgescheurde vingerafdruk, afkomstig van een persoonsbewijs o.a. nodig voor voedsel- en distributiebonnen, verbeeldt de liquidatie van de persoon.
* De typografische tekst ‘Ik ben werkelijk vrij als alle mensen om me heen ook vrij zijn’ in de hoofdletterloze tekst met het rood uitgevoerde woord ‘vrij’ is afkomstig van de Russische anarchist Bakoenin, bekend als voorbereider van het Bolsjewisme. De cijfernotatie ‘45 – 85’ in schuine stand verbeeldt niet alleen op dynamische wijze de oorlogsperiode als grijs verleden, maar ook het herstel èn de vooruitgang van 50 jaren na de oorlog.
* De speels opgewekte notatie van het woord ‘vrij’ met ‘stippen’ in feestelijk opgewekte vorm- en kleuruitvoering geeft een indruk van de naoorlogse periode 1954 – 1985.
Grafisch ontwerper Pieter Brattinga: Verzet en Bevrijding 1985
In 1985 vervangt Pieter Brattinga met een collage van 12 zwart-wit foto’s op de emissie ‘Verzet en bevrijding’ bestaande uit vier postzegels (nvph 1329/32) het afgekeurde ontwerp van Jan Bons.
3) Grafisch ontwerper Cas Oorthuys: 30 jaar bevrijd
Grafisch ontwerper Cas Oorthuys verbeeldt / herdenkt met voorontwerpen van de bevrijdingspostzegel ‘30 jaar bevrijd’ (nvph 1072) de mens en oorlog met de problematiek van gevangenschap en onderdrukking.
* Achter de jaartallen (verbeelding 30 jaar vrede) van de gelaagde postzegel en achter het prikkeldraad bevindt zich de somber kleurige 2e Wereldoorlogperiode met omhoog gestrekte handen van gevangenen en een met afschuw achteruitkijkend oog (op twee voorontwerpen). Het ‘postzegel-oog’ achter het prikkeldraad verwijst naar politiek vervolgden. Vermeldenswaardige bijzonderheid: het oog is van de dochter Fenna van Oorthuys.
4) Definitieve einde!
* Het 2 meter hoge bronzen herdenkingsmonument ‘De gevallene’ in Waalwijk (ontwerp J.A, Raedecker, nvph 836) stelt een man voor die neerstort na gefusilleerd te zijn. Op de achtergrond staat het beeld ‘Verwoeste stad’ Rotterdam (Oscar Zadkine).
*Voor zover ik weet, zijn er twee personen op een Nederlandse postzegel afgebeeld, die in een concentratiekamp zijn overleden:
– Anne Frank is op 16-jarige leeftijd in het vernietigingskamp Bergen-Belsen op 31 maart 1945 vermoord.
– Mr. J.F. van Royen, algemeen secretaris PTT, voerde oppositie tegen de Duitse Kultuurkamer en kwam daardoor als gevangene in Kamp Amersfoort terecht, waar hij door uitputting op 10 juni 1942 is overleden.
5) 80 jaar vrijheid
In de loop der jaren zijn na de Tweede Wereldoorlog bevrijdingspostzegels uitgegeven: 1955 vlammend zwaard, 1965 verzetsmonumenten, 1970 V-teken, 1975 oog, 1980 voedseldropping, 1985 fotocollage, 1990 kerkruïne en 1995 typografisch 40/45 & 45/95.
* In 1991, 1992, 1993 en 1994 zijn een viertal herdenkingspostzegels uitgegeven: Februaristaking, Westerbork, Radio Oranje en Market Garden.
* In 1999 verscheen de laatste bevrijdingspostzegel / herdenkingspostzegel als onderdeel van de emissie ‘Hoogtepunten 20e eeuw’ (nvph 1842/51). Hier wordt de Tweede Wereldoorlog postaal afgerond.
* In 1924 en 1925 viert ons land het feit dat de Tweede Wereldoorlog 80 jaar geleden ten einde kwam.
Reacties (6) Schrijf een reactie
Volgens mij staat alles er 2 keer in
Twee voor de prijs van één!
Dit is ook bijzonder in het artikel:” In 1924 en 1925 viert ons land het feit dat de Tweede Wereldoorlog 80 jaar geleden ten einde kwam.”
En niet in 1999, maar in 2020 verschenen de (tot nu toe) laatste bevrijdingszegels.
Lars, inderdaad je hebt gelijk, maar de postzegel is in persoonlijke postzegel-uitvoering uitgegeven, die niet tot het officiële emissieprogramma behoort.
Officiële uitgifteprogramma 2020
4 april
75 jaar vrijheid
https://www.postzegelblog.nl/postzegeluitgiften-nederland-2020/
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)