De lente is al weer bijna voorbij (van 20 of 21 maart tot 20 of 21 juni). Eerst te koud weer en nu schijnt de zon volop deze week. Vanaf 5 juni gaat Nederland weer open na een lange tijd van lockdown. Houdt u ook van het witte goud? Het aspergeseizoen is betrekkelijk kort, in Nederland ongeveer twee maanden. Vanaf de tweede donderdag van april tot 24 juni kunt u asperges eten bijvoorbeeld met krieltjes, eieren en ham of zalm. Weet u hoe de wereldwijde productie van asperges is verdeeld? En is aspergefilatelie een interessant thema?
Gerelateerde artikelen
Algemeen
De asperge (Asparagus officinalis subsp. officinalis) is een plant die in het wild vooral voorkomt in kuststreken en langs rivieren. De plant wordt vanwege de jonge scheuten geteeld als groente. Er zijn witte-, groene- en paarse asperges op de markt. De witte zijn onder de grond gegroeid en uit het licht gehouden, de groene en paarse asperges hebben wel zon gezien. In Noordwest-Europa zijn witte het meest gebruikelijk, in landen als Italië groene. Het woord asperge is via het Latijn (asparagus) ontleend aan het Griekse ????????? (asparagos) of ????????? (aspharagos), een woord van onzekere herkomst.
Nederlandse asperge wit groen paars. Foto: Wikipedia.
Geschiedenis
De asperge werd al als groente gegeten door de oude Egyptenaren. Archeologen hebben in een piramide van Sakkara 2750 v. Chr. tekenen gevonden van aspergeconsumptie.
Nadat het Romeinse rijk uit elkaar begon te vallen werd de asperge ook minder populair in Europa. We mogen de Arabieren dankbaar zijn dat ze in de middeleeuwen in Andalusië, Spanje, deze onderhand ‘vergeten groente’ opnieuw introduceerden. Via Frankrijk kwam de kennis van het telen van asperges ook weer terug naar onze streken in de 15e eeuw. Toch was het pas in de 19e eeuw dat er in Nederland weer fanatiek asperges werden gegeten. Na duizenden jaren is deze oude groente weer terug te vinden op ons bord. In Woerden is namelijk een oud Romeins mes opgegraven met de afbeelding van een asperge, wat dus doet vermoeden dat de asperge wel degelijk een ‘vergeten groente’ en geen ‘nieuwe groente’ was voor de lage landen.
De oudste streek waar nog steeds asperges wordt gekweekt is rond Bergen op Zoom. Door de tweede Wereldoorlog echter is de hoofdproductie van asperges in ons land verlegd naar Noord-Limburg. Als je daar rondrijdt zal je de opvallende akkers met lange ‘duintjes van zand’ waar ogenschijnlijk niks op groeit vast wel eens zijn opgevallen. Witte asperges worden alleen tussen eind april en eind juni geoogst, vooral in Brabant en Limburg. Een hele korte periode dus om van dit ‘witte goud’ te genieten! De groene variant daarentegen is bijna het hele jaar verkrijgbaar, maar komt een deel van die tijd niet meer van Hollandse bodem.
Botanische beschrijving
De asperge heeft rechtopstaande stengels die tot twee meter lang kunnen zijn. De jonge stengels zijn de asperges. De plant heeft zeer fijne 10 tot 25 mm lange naaldvormige bladeren, die eigenlijk geen bladeren zijn maar vergelijkbaar met takjes. De eigenlijke blaadjes zijn schubvormig en hebben aan de rugzijde een korte stevige stekel. De plant vormt vlezige wortels, waarin het reserve voedsel wordt opgeslagen.
Nepal (2013): Planten o.a. asparagus racemosus (tweede zegel).
Groene versus witte asperges
Het verschil in kleur zit ‘m in de manier waarop de asperges groeien: witte asperges groeien onder de grond en groene asperges boven de grond. Doordat witte asperges onder de grond en onder zwart zeil groeien, zien ze geen zonlicht en verkleuren ze niet. Groene asperges krijgen hun lekkere groene kleurtje door het zonlicht. Onder invloed van licht maken asperges chlorofyl aan, de stof die bijvoorbeeld spinazie groen kleurt en asperges dus.
Bereiding
Cuba (1969): Agriculture o.a. asperges op tweede zegel.
De kleur is niet het enige verschil tussen witte en groene asperges. Te beginnen bij de bereiding: hoewel je witte asperges goed moet schillen, hoeft dat bij groene asperges niet! Wel even de onderkant eraf snijden, die is namelijk niet heel lekker. Daarnaast wordt de smaak van groene asperges als sterker ervaren. Groene asperges worden vaak gebruikt in salades, risotto of pasta, terwijl witte asperges vaak het liefst simpel en traditioneel worden gegeten met aardappels, gekookt ei, ham of gerookte zalm en een botersausje. Maar ook witte asperges zijn heerlijk in bijvoorbeeld een soepje, risotto of pasta.
Aspergefestival Italië
Van 8 tot 18 mei 2015 werd het ‘82e aspergefestival‘ in Santena georganiseerd door de Pro Loco en gericht op de promotie van de regio en de lokale producten, met name de productie van asperges. Op 9 en 17 mei 2015 konden filatelisten een speciale afstempeling krijgen voor hun post.
1250 jaar Schwetzingen in 2016
‘Suezzingen’ werd voor het eerst genoemd in een document in de Lorsch Codex op 21 december 766, toen ‘Agana’ haar bezittingen overdroeg aan het toen machtige klooster. Schwetzingen beleefde zijn hoogtijdagen in de 18e eeuw, toen het kleine barokke jachthuis, dat voortkwam uit een 13e-eeuwse waterburcht, werd omgevormd tot een prachtig zomerverblijf. De kunstminnende keurvorst van de Palts Carl Theodor (1724 – 1799) legde de nadruk op een ruime tuin, die werd aangelegd naar ontwerpen van Johann Ludwig Petri, Nicolas de Pigage en Friedrich Ludwig Sckell. De erehof en het paleisgebouw vormen de toegang tot de prachtige paleistuin, die zijn weerga niet kent in Europa. Hier ontvouwt zich langs de centrale barokke as een cirkelvormige Franse tuinparterre op 72 hectare, gevolgd door rococo-kasten en aan de rand gebieden in de stijl van de Engelse landschapstuin. Deze as wordt voortgezet in het naastgelegen stadscentrum,
Schwetzingen staat bekend als de aspergemetropool. De keurvorst van de Palts Karl Ludwig liet sinds 1668 de koninklijke groenten op het terrein van het jachthuis verbouwen. Bovendien is de residentiestad Wittelsbach een centrum van klassieke muziek. Het Schwetzingen SWR Festival, ’s werelds grootste radiofestival voor klassieke muziek, wordt al meer dan zes decennia gehouden in de grote concertzalen en het rococo-theater van het paleis.
Postzegelontwerp van de 145 cent zegel van Nicole Elsenbach, Hückeswagen.
Foto uittreksel uit de facsimile ‘Lorscher Codex’ © Stad Schwetzingen / Stadsarchief
Foto ‘Schloss Schwetzingen’ en ‘Mozart Hall Castle’ © Stad Schwetzingen / Tobias Schwerdt
Foto ‘Schlossgarten’ © mauritius- images.com/Alamy
Foto ‘Plafond tuin moskee’: T. Zie © fotolia.de
Foto ‘Aspergestokjes’: Harald Biebel © fotolia.de
Nog meer Duitse bijzondere aspergestempels
Stendal – 30.05.1931 – Der gute Altmarker Spargel.
Babenhausen – 22.01.1935 – Stadt des guten Spargels.
Jork – 12.05.2005 – Spargelland.
Asperge-urine
Waarom gaat je urine stinken als je asperges hebt gegeten? Het is aspergetijd! Lekker én gezond, maar wat ruikt je plas smerig de dag nadat je asperges hebt gegeten. Wat is de verklaring? Het komt doordat je zwavel (sulfur) uitplast. Asperges bevatten zwavelhoudende sporen. De lever zet dit om in methylmercaptanen, oftewel vluchtige zwavelverbindingen die via de urine ons lichaam verlaten. Dat zorgt voor die stinkende urine. Niet iedereen heeft hier last van. Bij ongeveer de helft van de mensen die asperges eten is dit zo. Of je plas gaat stinken of niet is genetisch bepaald.
België (2019): 400 jaar Manneken Pis.
Wereldwijde productie
| Topproducenten van asperge 2018 | |
|---|---|
| Land | Productie (ton) |
 China |
7.982.230 |
 Peru |
360.630 |
 Mexico |
277.682 |
 Duitsland |
133.020 |
 Spanje |
68.403 |
 Italië |
49.000 |
 USA |
35.460 |
 Japan |
26.937 |
 Thailand |
23.779 |
 Iran |
20.957 |
Peru (2007): Export product groene asperges.
Meer info:
Aspergecentrum: https://www.aspergecentrum.nl/
Brabants Asperge Genootschap: http://www.brabantseasperge.nl/
Asperges koken: https://www.aspergeskoken.info/
Voedingscentrum:
https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezonde-recepten/asperges-koken.aspx
Libelle:
https://www.libelle-lekker.be/recepten-sets/93074/20-heerlijke-recepten-met-asperges
Lekker bij ons:
https://www.lekkervanbijons.be/groenten/hoe-moet-ik-asperges-klaarmaken
Eerdere seizoenen blogs:
Zomertijd:
https://www.postzegelblog.nl/2019/08/09/zomertijd-is-ijstijd-met-heel-veel-smaken/
https://www.postzegelblog.nl/2019/08/02/zomertijd-is-komkommertijd/
Gerelateerde artikelen
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • België • Duitsland • Egypte • Groot Brittannië • Japan • Nederland • Tweede wereldoorlog
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(11 stemmen, gemiddeld: 4,82 uit 5)
Laden...
Reacties (3) Schrijf een reactie
Mijn zeer gerespecteerde oud-collega en leraar Nederlands Frans Kraan, schreef in 2005 een gedichtje gewijd aan de Asperge. Ik wil het jullie niet onthouden!
(Uit: Es ze wurld turns…., F.Kraan 2005, Stella Maris College Meerssen)
Dichtsel.
Asperge
In Limburgs’aarde steekt uw wortel,
“Omhoog de roede”is uw leus.
Uw rijzigheid is meer dan mortel.
Uw zuigen is deez’ maand mijn keus.
En als ik water in toiletten
En moog’lijk schrik van okerkleur,
Dan zal mij niets beletten
Dat ik mij zwelg in uw odeur.
O tere fallus, Freudiaantje,
Gepaard aan ei en ham en jus.
Gij, ranker dan een krom banaantje,
Ik min, verslind u, nondedju.
Nark
prachtig gedicht
Leuk artikel, ook zeer divers in het filatelistische materiaal.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)