Op de eerste plaats gaat het om een dag met een lange traditie die teruggaat tot de jaren dertig van de vorige eeuw. Bovendien gaat het om een dag die wereldwijd in meer dan 150 landen op de agenda staat. In 1969 besloot men om deze dag ‘World Post Day’ te noemen. Het accent werd verbreed van postzegels tot communicatie per post.

Sinds 2015 staat ‘World Post Day’ in het teken van maatschappelijke thema’s zoals armoede, hongersnood, ongelijkheid, onrechtvaardigheid en milieu. Dit jaar ligt het accent op ‘samen aan een veilige toekomst bouwen’. Deze betrokkenheid tot sociale thema’s geeft ‘World Post Day’ een nieuw imago. Nederland heeft helaas de boot gemist.

Op de tweede plaats heeft Nederland zijn voortrekkersrol op het gebied van kunst op postzegels verloren. Als één van de eerste landen brak ons land circa een eeuw geleden met de traditie om op postzegels louter vorsten, wapens en symbolen af te beelden die het nationale gevoel uit te dragen.

Postzegels werden ‘ontdekt’ als mogelijkheid om een breed publiek kennis te laten maken met kunst uit musea. Dit werd zo’n groot succes dat circa een eeuw geleden kunstenaars en hierna ook fotografen werden aangetrokken om postzegels te ontwerpen. Er was duidelijk sprake van een oprechte missie die los stond van commerciële belangen.

In 1985 vroeg de toenmalige PTT aan grafisch ontwerper, schilder, beeldhouwer en verzetsman Jan Bons (1918-2012) om postzegels van 50 cent, 60 cent en 70 cent te ontwerpen ter gelegenheid van de 40ste Bevrijdingsdag (1985). Vanwege een politiek getinte uitspraak op één van de zegels werden de ontwerpen afgekeurd. Sindsdien is PTT heel voorzichtig.

Ook PostNL houdt nog altijd streng toezicht op persoonlijke zegels die worden ontworpen. Wanneer een ontwerp niet bevalt kan dit zonder opgave van redenen worden verboden. Dat ondervond ik vorig jaar: een door mij ontworpen postzegel ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de euthanasiewetgeving werd niet gedrukt.

Overigens wil de ironie dat het Stedelijk Museum in Amsterdam juist een cassette met meer dan honderd door mij ontworpen postzegels heeft opgenomen in de collectie. Deze postzegels horen bij mijn mail-art project ‘Laagvliegers’ dat precies dit jaar het tweede lustrum viert. Dit project is tijdens openingstijden te zien in de bibliotheken van het Stedelijk Museum en het Van Abbemuseum in Eindhoven.

Auteur: Ignace Schretlen

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Musea

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...