Het Vaticaan geeft, net als Nederland, vanaf 1 januari 1852 postzegels uit. Eerst als ‘Kerkelijke Staat’ (Patrimonium Petri), totdat de Kerkelijke Staat opgenomen werd in het koninkrijk Italië in oktober 1870.
Het geld was als volgt verdeeld: 1 Scudo was 100 Bajocchi. Vanaf 18 juni 1866 werd het 1 Lira is 100 Centisimi. De postzegels waren zeer eenvoudig van uitvoering: een afbeelding van het wapen van de Paus. De zegels waren ongetand. Ook de uitgifte in centisimi van 21 september 1867 was eerst ongetand maar werd op 15 maart 1868 getand uitgegeven.
Vanaf 11 februari 1929 werd door het Verdrag van Lateranen het Pauselijk grondgebied weer een zelfstandige staat onder de naam Vaticaanstad. Een serie van 15 postzegels werd uitgegeven op 1 augustus 1929 met afbeeldingen van het Pauselijk wapen en van Paus Pius XI, die vanaf 6 februari 1922 de Heilige Stoel bekleedde.
Op 10 februari 1939 overleed Paus Pius XI en een nieuwe paus moest worden gekozen. De periode dat er geen paus was werd ‘sede vacante’ genoemd om aan te geven, dat de zetel van Petrus vacant is. Besloten werd om de serie postzegels uit 1929 in te trekken en te voorzien van een opdruk met de tekst: SEDE VACANTE MCMXXXIX en de waarde. Bijzonder is de opdruk van de parasol over de tiara van de paus in het wapen, het teken van de pauselijke kamerheer. Hij nam de functie van de paus waar tijdens de Sede vacante.
Het werd een serie van zeven stuks die uitkwamen op 18 februari 1939, dus een week na het overlijden van de paus. Op 2 maart 1939 werd Paus Pius XII gekozen en de postzegels met opdruk verloren diezelfde dag hun geldigheid voor de frankering. Nog geen twee weken geldig dus. De Sede vacante had 20 dagen geduurd.
Paus Pius XII overleed op 9 oktober 1958. Nu koos men een nieuw ontwerp voor de postzegels Sede vacante. De afbeelding was afgeleid van de parasol van de pauselijke kamerheer. Door de geldontwaarding waren centisimi niet meer in gebruik en de waarden werden uitsluitend aangegeven in Lire. Drie zegels verschenen op 21 oktober 1958.
Op 28 oktober 1958 werd Paus Johannes XXIII gekozen. Ook nu verloren de nieuwe zegels die slechts één week in de verkoop waren, hun geldigheid. De Sede vacante had 19 dagen geduurd.
Paus Johannes XXIII overleed op 3 juni 1963. Ook nu weer verscheen een serie van drie zegels met de afbeelding van de parasol, het wapen van de pauselijke kamerheer. De zegels kwamen uit op 15 juni 1963. Al op 21 juni 1963 werd een nieuwe paus gekozen: Paus Paules VI.
De zegels werden nog diezelfde dag uit de verkoop genomen en ongeldig verklaard. Nog geen week waren ze te gebruiken geweest. Toch zijn er nog 2.389.000 series van verkocht. Voor de frankering? Welnee, natuurlijk niet. Het leeuwendeel was weggelegd voor de postzegelverzamelaar!
Paus Paulus VI overleed op 6 augustus 1978. En weer verscheen een serie van drie zegels vlak na zijn dood op 23 augustus 1978. Het wapen van de pauselijke kamerheer was gestileerd weergegeven.
De Sede vacante duurde 20 dagen want op 26 augustus 1978 werd Paus Johannes Paulus I gekozen. De zegels werden dus op die dag ongeldig verklaard, dus slechts drie dagen (!) in gebruik. Maar Paus Johannes Paulus I overleed al 33 dagen nadat hij tot paus was gekozen aan een hartaanval op 28 september 1978. Opnieuw trad een periode van de Sede vacante aan. Werd de serie die op 23 augustus 1978 was uitgekomen en slechts drie dagen verkrijgbaar was geweest opnieuw uitgebracht? Nee. Op 12 oktober kwamen drie nieuwe zegels naar nieuw ontwerp uit. In plaats van alleen het jaartal in Romeinse cijfers MCMLXXVIII werd de maand van overlijden van de paus toegevoegd: SETT. Het jaartal in gewone cijfers: 1978. Het werden hele sombere zegels, met veel zwart.
Op 16 oktober 1978, na 19 dagen, was de tweede Sede vacante van dat jaar afgelopen want op die dag werd Paus Johannes Paulus II gekozen. Ook deze zegels waren maar kort verkrijgbaar geweest, slechts vier dagen en meteen ongeldig verklaard. Toch hadden beide series een oplage van 1.300.000 stuks.
Als laatste tot op heden overleed Paus Johannes Paulus II op 2 april 2005. Inmiddels waren we het tijdperk van de euro ingegaan, waaraan Vaticaanstad ook meedeed. Drie postzegels werden uitgegeven op 12 april 2005. Paus Benedictus XVI werd gekozen op 19 april 2005 en ook deze zegels werden dus ongeldig verklaard.
Opvallend is de totaal verschillende ontwerpstijl die voor de laatste serie werd gebruikt. Van ingetogen zwart op wit of gekleurd papier in 1958 en 1963, via twee kleuren voor de eerste serie in 1978, meer kleuren voor de tweede serie van 1978 naar een bontgekleurd geheel in 2005. De postzegels van het Vaticaan of, zoals het thans heet, Vaticaanstad, zijn nog altijd geliefd bij vele verzamelaars. Echter, maar weinigen weten de achtergrond van de Sede vacante zegels. Tja, wat wil je als je een abonnement neemt, wel gemakkelijk, dat is waar. Maar voor mij is een postzegel meer dan alleen het vullen van een leeg vakje in het album. Voor u ook?
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(Breng als eerste je stem uit.)
Laden...
Reacties (2) Schrijf een reactie
ja, zie daar maar eens aan te komen, een gebruikt exemplaar op brief. ik heb ze nog niet gezien.
@Toon,
Dat komt omdat niemand een brief naar de paus in het hiernamaals heeft gestuurd, en onze lieve heer hoort je wel zonder dat je’m een brief hoeft te sturen, dit ondanks de aktie van ons aller Knevel die vindt dat we allemaal een brief aan OLH zouden moeten sturen. M’n brieven aan Sinterklaas werden vroeger ook gewoon door m’n moeder uit m’n schoen gehaald ;-)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)