Hasselt wordt de ‘Hoofdstad van de Smaak’ genoemd vanwege de rijke culinaire tradities, met name de lokale jeneverstokerijen, de traditionele Hasseltse speculaas, en de aanwezigheid van chocoladeproductie. De stad heeft een sterke focus op gastronomie en mode, wat bijdraagt aan de bijnaam en de stad aantrekkelijk maakt voor bezoekers die op zoek zijn naar unieke culinaire ervaringen. Maar Hasselt is ook geschikt voor een stedentrip met aantrekkelijke culturele hoogtepunten. Vergeet vooral de filatelistische invalshoek niet. Een korte vakantie in Belgisch-Limburg levert deze blog op.
Gerelateerde artikelen
Hasselt is de ‘Hoofdstad van de Smaak’
Jenever: De stad staat bekend om zijn jenever, een traditioneel drankje dat een belangrijke rol speelt in de lokale cultuur en gastronomie. Het jaarlijkse jeneverfestival en de vele jeneverstokerijen onderstrepen dit.
België (1996): Nationaal Jenevermuseum (Hasselt) – Promotie van de Filatelie.
Hasseltse Speculaas: Een ander typerend product is de Hasseltse speculaas, die zich onderscheidt door de dikke, zachte consistentie, anders dan de dunnere speculaas die elders in België gebruikelijk is. In de 14e eeuw werd er al speculaas gebakken in Hasselt, maar de oudste vermelding van Hasseltse speculaas dateert uit 1830. De speculaas werd gebakken tijdens de Tiendaagse Veldtocht vanwege de voedingswaarde voor de soldaten. Willem Li(e)ben (1754–1822) was de bakker van de abdij van Herkenrode, gehuwd met een kamermeisje van de abdis. Hij leerde, waarschijnlijk vanuit een Waals klooster, de zogenaamde “speculation préparée à la maison” kennen en bakte die voor de abdis van Herkenrode.
Hasseltse speculaas. Foto: Willy Leenders / Wikipedia.
Bij de bezetting door de Fransen in 1796 werd de abdij ontruimd en Willem vestigde zich met zijn zoon Christaen (1796–1877) op de hoek van de Hoogstraat en de Aldestraat in Hasselt in het pand “De Gulden Poort”. Men noemde hem “de bekker van Herkenrooi”. Christiaen zou later het recept van de speculaas op punt stellen tot “Speculation de Hasselt”. De derde generatie trad aan met de kinderloze Willem (1844–1882).
Uit de familie Deplée die tegenover de familie Libens een winkel had was Louis Dessart bakkersknecht bij Christaan. Hij begon na de dood van zijn leermeester een eigen bakkerij. De familie Deplée gaf de speculaas een commerciële uitstraling tot in het buitenland maar kon er geen patent op nemen als “Hasseltse speculaas” omdat de speculaas al bestond.
Een andere theorie vermeldt een oorsprong in de jeneverstokerijen: bij het stookproces bleven suikers over waarvan bruine suiker werd gemaakt, een basisingrediënt voor speculaas. Aanvankelijk werd de Hasseltse speculaas enkel rond de sinterklaasperiode gebakken, maar omdat de consumptie ervan na de Tweede Wereldoorlog sterk steeg werd het gebak uiteindelijk het hele jaar door verkocht. Volgens de traditie wordt Hasseltse speculaas gegeten met goed gekoelde jenever.
Chocolade: De stad herbergt ook diverse chocoladeproductie, wat bijdraagt aan het culinaire aanbod.
België (1999): Belgische chocolade (Cacaoteelt, Ambachtelijke bereiding, Eindproduct) – ongetand.
Combinatie van Traditie en Vernieuwing: Hasselt verbindt eeuwenoude recepten met moderne gastronomische innovaties, wat resulteert in een gevarieerd en smaakvol aanbod dat zowel traditie als vernieuwing weerspiegelt.
België (2007): Modemuseum Hasselt.
Mode en Gastronomie: Naast de culinaire specialiteiten, trekt Hasselt ook bezoekers aan met zijn mode en gastronomische evenementen, waardoor de stad een levendig centrum voor smaak en beleving is. Het Modemuseum is sinds 1995 ondergebracht in het voormalige klooster van de grauwzusters en schetst de geschiedenis van de westerse mode van de 18de eeuw tot nu aan de hand van authentieke kleding en accessoires, illustraties en modefoto’s. Tot en met 22 februari 2026 is te zien ‘Rococo Reboot! Mode 1750-1830’. Laat je betoveren door de mode uit de periode 1750-1830 in een tentoonstelling die het verleden herinterpreteert met een frisse blik. Ontdek evoluerende silhouetten, luxueuze stoffen en verrassende details, en ervaar hoe de mode uit deze periode zich ontwikkelde en haar invloed vandaag nog steeds voelbaar is.
Culturele hoogtepunten
België (2025): Pleinen van Hasselt met 5 hoogtepunten.
In onze reeks ‘Pleinen van’ trekken we dit jaar naar de hoofdstad van Limburg. Vijf postzegels nemen ons mee op sleeptouw doorheen de stad. We zien Huis ‘Het Sweert’ op de Grote Markt, het Borrelmanneke, de Sint-Quintinus Kathedraal, het ceremoniehuis van de Japanse Tuin en stadhuis ’t Scheep.
Zegels van links naar rechts (vergelijk de zegels met het echte object):
Het ceremoniehuis van de Japanse Tuin.
De Japanse Tuin in Hasselt (België) is een van de grootste Japanse tuinen in Europa, ontworpen door Japanse tuinarchitect Inoue Takuyuki. De tuin is met een oppervlakte van 2,5 hectare de grootste authentieke Japanse tuin in Europa. De tuin is het resultaat van de vriendschapsbanden die de steden Itami en Hasselt sedert 1985 onderhouden. Hasselt schonk Itami in november 1991 een torenbeiaard, en in Hasselt is de Japanse tuin de blijvende, symbolische aanwezigheid. De tuin is op 20 november 1992 ingehuldigd. De Japanse Tuin trekt jaarlijks 140.000 bezoekers. Voor veel toeristen is dit de topattractie van Hasselt.
Het ceremoniehuis van de Japanse tuin. Foto: R. Koch.
Het ceremoniehuis ‘Korokan’ betekent een plaats van rust en onderkomen voor reizigers, opgetrokken uit natuurlijke materialen (natuursteen, hout, bamboe, klei, papier). Op het dak liggen kleipannen en rode dakleien. De vele ramen bieden een mooi zicht op de tuin.
Stadhuis ’t Scheep.
Het stadhuis van Hasselt, ook wel Stadskantoor genoemd, is een stadhuis in de Belgische stad Hasselt. Het stadhuis opende in 2018 en dient ter vervanging van het Oud Stadhuis van Hasselt. De stads- en OCMW-diensten van Hasselt bevinden zich in het stadhuis.
Het gebouw ligt aan het Limburgplein en bestaat uit twee delen:
- Het Schip (’t Scheep)
- Rijkswachtkazerne (Kezerreme)
De gehele site van het nieuwe Hasseltse stadhuis draagt de naam Obbe Beek (Op de Beek), verwijzend naar de naam van de buurt aan de Helbeek waarlangs Hasselt zou zijn ontstaan. Tijdens het participatieproject was de naam Het Schip, dat verwijst naar de vorm van de nieuwbouw, al veruit de meest geopperde. De bevolking koos voor de Hasseltse variant: ’t Scheep.
Stadhuis ’t Scheep. Foto: R. Koch.
De nieuwbouw van het Hasseltse stadhuis telt zeven verdiepingen en heeft de opvallende vorm van een schip, vanwaar de bijnaam ’t Scheep. Het gebouw is ontworpen met een focus op duurzaamheid en energie-efficiëntie, met onder andere zonnepanelen en regenwaterrecuperatiesystemen.
Het Borrelmanneke.
Het Borrelmanneke is een fontein en bronzen standbeeld in het centrum aan de Maastrichterstraat. Dit beeld symboliseert de jenevertraditie van de stad en is een herkenningspunt voor zowel inwoners als toeristen.
Het Borrelmanneke. Foto: R. Koch.
Het Borrelmanneke symboliseert de nauwe band tussen de stad Hasselt en de jenevernijverheid. Het beeld toont een os, waarop een mannetje schrijlings zit, met een jenevervaatje op zijn rechterschouder. Onder de os wroeten varkens, wat de volledige kringloop van de jeneverproductie illustreert. De jenever werd vroeger in vaten en tonnetjes geleverd aan winkeliers en drankhuizen, en particulieren gingen zich ‘aan de ton’ bevoorraden met hun kruiken en stopen. De meest voorkomende tonnemaat was de wijninox of ‘ossekop’ (ongeveer 268 liter), wat leidde tot de spotnaam de ‘Ossekoppen’ voor de Hasselaren. Hasseltse uitdrukkingen zoals “Zoe zat as è verke” en “Zoe zat as nen os” verwijzen naar de praktijk waarbij het stookafval, dat nog sporen van alcohol bevatte, aan de varkens en ossen werd gevoerd.
Tijdens de jaarlijkse Jeneverfeesten, die in oktober plaatsvinden, wordt het Borrelmanneke op bijzondere wijze in de schijnwerpers gezet. Eenmaal per jaar komt er echte Hasseltse jenever uit de fontein, wat bijdraagt aan de feestelijke sfeer en het levendige karakter van de viering.
De Sint-Quintinuskathedraal.
De Sint-Quintinuskathedraal, toegewijd aan Quintinus, ligt in het centrum. De Sint-Quintinuskerk werd kathedraal bij de oprichting van het bisdom Hasselt in 1967. Tot dan waren de inwoners van de provincie Limburg leden van het bisdom Luik. Ze is tegelijkertijd parochiekerk van de Sint-Quintinusparochie. Het kathedraalkoor luistert er de pontificale vieringen op.
Sint-Quintinuskathedraal. Foto: Bent van Aeken / Wikipedia.
Het Niehofforgel, dat werd gebouwd door Nicolaas en Jacob Niehoff uit ‘s-Hertogenbosch in 1592/1593. Twee herstellingen werden in de 17e eeuw uitgevoerd: in 1641 door Christian Anclon uit Hoei en in 1665 door de Schotse orgelbouwer Robert Gordan. Het instrument onderging een grondige transformatie in 1791. Het kerkorgel werd uit elkaar gehaald en Joseph Binvignat en Lambert Houdtappel uit Maastricht bouwden een nieuw met drie klavieren. Daarbij herbruikten ze een groot deel van het originele pijpwerk van het oorspronkelijke orgel waarmee het als het oudste van België wordt beschouwd. Van Weert in 1628 maar ook Jan II Posselius uit Helen (1708/09), Christiaen Penceler uit Leuven (1711/14), en Henrich Möseler uit Luik (1750) voorzagen het kerkorgel van pijpen die opnieuw werden ingebouwd bij de restauratie van het orgel in 2002. Deze restauratie werd uitgevoerd door Orgelbau Schumacher toenmalig Baelen.
Huis ‘Het Sweert’.
Het Sweert is een hoekhuis, gelegen aan Grote Markt 3, op de hoek van de Kapelstraat. Dit is een van de meest bekende huizen van Hasselt, omdat het een zeer rijk vakwerkhuis is in Maaslandse stijl. Het is vernoemd naar een uithangbord, dat een zwaard toont in een gehandschoende vuist. Dit was het symbool van de apothekers.
Het uithangbord. Foto: FrDr / Wikipedia.
Het huis werd al vermeld in 1462, maar de huidige aanblik is hoofdzakelijk in 1659 tot stand gekomen, toen het huis ingrijpend werd verbouwd. Oorspronkelijk was het een herberg, maar in 1713 werd het een apotheek, en dat is het sindsdien gebleven. In 1923 werd de benedenverdieping gewijzigd. Van 1989-1991 werd het pand, dat in 1980 de monumentenstatus had verkregen, volledig gerestaureerd.
Huis ‘Het Sweert’. Foto: R. Koch.
Het huis heeft drie verdiepingen, waarvan de, iets uitkragende, bovenverdieping geheel, en de eerste verdieping gedeeltelijk in rijk vakwerk is uitgevoerd, waarbij andreaskruisen in de rechthoeken tussen stijlen en regels werden aangebracht.
Velrand: Zicht op de stad Hasselt vanuit vogelperspectief.
België (2024): NA49 – Niet uitgegeven ontwerp Hasselt.
Lokale postzegelverzamelaars uit Hasselt en regio hebben bij bpost elk jaar gelobbyd voor een postzegel van hun stad. Eindelijk is het zover in 2025. Bpost koos voor de Hasseltse postzegels uit de serie ‘Pleinen van’. Vijf postzegels pronken met typerende plekken van Hasselt: de Japanse Tuin, ’t Scheep, het Borrelmanneke, Sint-Quintinuskathedraal en Het Sweert. Het heeft 18 jaar geduurd voordat Hasselt weer een postzegel heeft gekregen.
De voorverkoop was op 23 augustus 2025. Voor de gelegenheid werd het stadhuis ’t Scheep omgetoverd als tijdelijke postkantoor met alles erop en eraan. Bezoekers konden genieten van de postzegelexpo’s van verzamelaars en kregen uitleg van de ontwerpers zelf. Ieder monument kon je gezellig gaan ontdekken met een wandelparcours door de stad. De lancering was een bijzonder moment voor verzamelaars en een mooi erkenning voor Hasselt. In de vorm van een postzegel kan een stukje van Hasselt de hele wereld rondreizen.
Abdij van Herkenrode
De Abdij van Herkenrode, een voormalig klooster voor cisterciënzerinnen met abdijhoeve en bedrijfsgebouwen, is gelegen op de zuidelijke Demeroever in Kuringen, een deelgemeente van de stad Hasselt in Belgisch-Limburg. Het geheel is gelegen te midden van een sinds 1974 beschermd bos- en landbouwlandschap, en toegankelijk langsheen twee dreven.
Herkenrode is afgeleid van enerzijds het Keltische woord arika, verkleinwoord van ara (dat rivier betekent) en anderzijds rode dat open, ontgonnen plaats in een bos betekent. Herkenrode staat dus voor een open plaats bij een beek. In 2001 als onderdeel van de serie Natuur (grote typische boerderijen) de Abdijhoeve Herkenrode te Kuringen afgebeeld.
Winterhulp
In België startte Winterhulp in oktober 1940, na de Duitse bezetting, als een caritatieve organisatie die het beleid van de bezetter moest uitdragen en in de bevolking moest tonen dat de secretarissen-generaal de controle hadden over de nationale solidariteit. Het initiatief voor Winterhulp kwam van de secretaris-generaal van Volksgezondheid en werd gesteund door de Militärverwaltung (MV), de Duitse militaire administratie. Het ging om een hergroepering van bestaande caritatieve organisaties, onder leiding van de gematigde katholiek Paul Heymans. Hoewel de organisatie later probeerde zich te distantiëren van de bezetter, was de oorsprong van de organisatie reden voor kritiek en werd ze na de Bevrijding opgeheven. Hasselt was één van de steden die als postzegel werd uitgegeven.
Meer info:
Visit Hasselt: https://www.visithasselt.be/nl
Gemeente Hasselt: https://www.hasselt.be/nl
Hasselt krijgt 5 nieuwe postzegels met stadsbeelden (VRT NWS):
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/08/23/hasselt-postzegels/
Jeneverfeesten, 18 en 19 oktober 2025:
https://www.jenevermuseum.be/nl/bezoek/jeneverfeesten
https://www.visithasselt.be/nl/jeneverfeesten
Jenevermuseum: https://www.jenevermuseum.be/nl
Modemuseum: https://www.modemuseumhasselt.be/
Het stadsmus: https://www.visithasselt.be/nl/het-stadsmus
Japanse Tuin:
https://www.visithasselt.be/nl/japanse-tuin/homepage-japanse-tuin
Abdij van Herkenrode:
https://www.herita.be/nl/monumenten/abdij-van-herkenrode
Hotel De Groene Hendrickx: https://www.degroenehendrickx.be/
Een goed 3* hotel in het centrum van Hasselt. Met bus 20A van Maastricht naar Hasselt (De Lijn) kost een retourreis slechts 6 euro en duurt ruim 1 uur. De hotels van Hasselt liggen vlakbij de haltes van deze buslijn.
Behalve Hasselt is het ook de moeite waard om Genk (C-mine), Bokrijk (Openluchtmuseum en Arboretum) en Sint-Truiden te bezoeken.
Visit Belgisch Limburg:
https://www.visitlimburg.be/nl
https://www.visitlimburg.be/nl/steden-en-gemeenten
Gerelateerde artikelen
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)