Home » Algemeen » Keuzestress tijdens polycrisis

Keuzestress tijdens polycrisis

29 oktober 2025, 18:31 uur - Randy Koo

Het feest van de democratie wordt gevierd op 29 oktober 2025: Tweede Kamerverkiezingen. Heeft u al gestemd op uw favoriete partij? Is dat omdat die partij goed past bij u of heeft u strategisch gestemd? Stemmen hangt af van de persoonlijke situatie. Ben je in loondienst of ZZP’er of ondernemer? Of ben je een niet-werkende bijvoorbeeld gepensioneerd of met een uitkering (en toeslagen)? Verder hangt het ook af van de zorg die je nodig hebt of niet en in welke soort huis je woont (koop- of huurhuis). Al deze zaken beslissen op welke partij je stemt. Naast deze persoonlijke zaken zijn ook andere thema’s even zo belangrijk: migratie, energie, klimaat, wonen, bestaanszekerheid, veiligheid (defensie), gezondheidszorg, onderwijs. Kortom: maak met uw rode potlood het juiste vakje rood! Dat kan tot 21:00 uur.

Gerelateerde artikelen

Post Views: 26

Rode potlood

Tegenwoordig maken we onze stem bekend met een rood potlood, maar het stemmen is niet altijd met die kleur gegaan. Hoe is het zo gekomen?

Verkiezingsposters in de Oude Zaal van de Tweede Kamer. Foto: Tweede Kamer.

In het verleden is de keuze voor het aantal kandidaten een stuk beperkter dan nu. En het stembiljet daarmee een stuk overzichtelijker dan tegenwoordig het geval is. Tot ruim 100 jaar geleden is het daarom geen probleem om met een zwart potlood te stemmen. In 1917 is er echter een nieuw kiesstelsel gekomen, waarna er in plaats van een overzichtelijk aantal kandidaten opeens keuze uit zeer velen is. Voor de tellers op de stembureaus wordt het vanaf dat moment ondoenlijk om de markeringen met het zwarte potlood goed te zien op stembiljetten met zoveel zwarte letters

Er is dus een contrasterende kleur stempotlood nodig, om het tellen van de stemmen te vereenvoudigen. De toenmalige burgemeester van Soest stelt voor om het tellen te vergemakkelijken door voortaan een rood potlood te gebruiken. Doordat de kleur rood politiek gevoelig ligt wordt er ook gediscussieerd over alternatieve kleuren oranje, groen en paars, maar uiteindelijk valt de keuze toch op de kleur rood. Het rode stempotlood is sinds 1922 in gebruik, tussentijds (van 1970 tot 2007) deels vervangen door stemcomputers.

Het is overigens niet verplicht om het rode potlood uit het stemhokje zelf te gebruiken om uw stem uit te brengen. In de Kieswet staat dat er met de kleur rood gestemd moet worden, maar daarvoor mag u ook zelf een potlood of bijvoorbeeld een stift of pen meenemen. Een stem met een andere kleur wordt niet geaccepteerd, uw stem is dan niet geldig en wordt niet meegeteld. Het rode stempotlood is overigens bewust gekozen. Het is extra dik en 6-kantig, zodat het goed in de hand ligt. Ondanks de digitalisering op vele vlakken is het stemmen nog steeds een handmatige aangelegenheid. Stemmen via een stemcomputer is tot op de dag van vandaag niet betrouwbaar genoeg. Voorlopig zullen we het rode potlood dus nog wel even blijven gebruiken.

Afgekeurd ontwerp Tweede Kamerverkiezingen 1977.

Tijdens de Eerste Kamerverkiezingen van 2011 werd een stem van een D66-statenlid ongeldig verklaard, omdat hij met een blauwe pen in plaats van het vereiste rode potlood had gestemd. Hierdoor liep D66 een zetel mis.

Afgekeurd ontwerp Tweede Kamerverkiezingen 1977.

Tweede Kamerverkiezingen 2025

De Tweede Kamerverkiezingen 2025 zijn de aankomende ontbindingsverkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal op 29 oktober 2025. De verkiezingen zouden oorspronkelijk gehouden worden in maart 2028, maar zijn vervroegd na de val van het kabinet-Schoof op 3 juni 2025. Op 3 juni 2025 bood premier Dick Schoof het ontslag van zijn kabinet aan, nadat de PVV zich had teruggetrokken uit de coalitie met VVD, NSC en BBB. De PVV vond dat het kabinet onvoldoende voortgang boekte op het asieldossier. De Tweede Kamer sprak zich uit voor het zo snel mogelijk houden van vervroegde verkiezingen. Een motie van Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) daartoe werd door alle fracties gesteund.

De 150 leden van de Tweede Kamer worden gekozen via een kieskringenstelsel dat bestaat uit open lijsten met evenredige vertegenwoordiging. Omdat elke partij één landelijke kandidatenlijst indient, bestaat het gehele land de facto ook uit één nationaal kiesdistrict. Het aantal zetels per lijst wordt bepaald volgens de D’Hondt-methode. Een lijst moet een aantal stemmen behalen dat gelijk is aan of hoger is dan de kiesdeler (1 volledige zetel) om in aanmerking te komen voor representatie. Dit betekent dat er een kiesdrempel van 0,67% geldt.

De plenaire zaal van de Tweede Kamer (2018). Foto: Husky / Wikipedia.

Kiezers hebben de mogelijkheid om een voorkeurstem uit te brengen. De door een lijst gewonnen zetels worden eerst toegewezen aan de kandidaten die met voorkeurstemmen ten minste 25% van de kiesdeler (feitelijk een kwart zetel of 0,17% van het totaal aantal stemmen) hebben behaald, ongeacht hun plaats op de kieslijst. Indien meerdere kandidaten van een lijst deze kiesdrempel overschrijden, wordt hun volgorde bepaald op basis van het aantal ontvangen stemmen. Eventuele resterende zetels worden aan kandidaten toegewezen op basis van hun positie op de kieslijst.

Voor bovenstaande ‘nep’ zegel van de SP verwijs is naar de volgende link:

https://www.filahome.nl/postzegels/verkiezingen-1977-echt-en-namaak.htm

Laat u leiden door de peilingen of door de verkiezingsdebatten, of door de partijprogramma’s of door door uw eigen gevoel? Er zijn veel zwevende kiezers deze keer.