George Stephenson (1781 — 1848) is bekend als uitvinder van de eerste praktisch toepasbare locomotief. Stephensons vader werkte als stoker bij een kolenmijn en George werd machinist in de mijn van Killingworth. Hij had veel belangstelling voor techniek en vooral in de stoommachine. Stephenson werd gepromoveerd tot onderhoudsmonteur en kreeg van de mijndirectie toestemming om met de stoommachine te experimenteren.

De eerste stoomlocomotief werd weliswaar al in het jaar 1804 door Richard Trevithick gebouwd, 10 jaar voor Stephensons eerste locomotief. Doordat Trevithicks locomotief met veel kinderziektes te kampen had, en praktisch niet toepasbaar was, wordt Stephenson als de bouwer van de eerste bruikbare locomotief gezien.

In 1823 startte de bouw van de Stockton en Darlington spoorlijn. Oorspronkelijk was het de bedoeling om paarden te gebruiken om de metalen wagens over de metalen rails te laten rijden. Nadat de bedrijfsdirecteur Edward Pease Stephenson ontmoette werden de plannen gewijzigd. De constructie begon in 1822, in september 1825 had Stephenson zijn nieuwe locomotief voor deze spoorlijn ontworpen. Deze werd eerst Active genoemd, later Locomotion. Op 27 september 1825 werd de lijn geopend. De Locomotion, bestuurd door Stephenson, trok 80 ton aan kolen en lood. De Locomotion deed er 2 uur over, bereikte een topsnelheid van 24 mijl per uur en legde de afstand van 9 mijl in 1 ruk af. Bij wijze van experiment was er ook een passagiersvoertuig aangekoppeld met aan boord enkele personen.

In 1829 werd Stephenson winnaar van een wedstrijd om £ 500 uitgeschreven door de Liverpool & Manchester spoorwegdirecteuren om te bepalen welke stoomlocomotief ze gingen gebruiken voor hun spoorwegen. Stephenson nam deel met The Rocket waarmee hij op een indrukwekkende wijze won en een bekendheid werd. Door dit succes kreeg hij vele contracten. Het geld dat hij verdiende investeerde hij in talrijke projecten.

Engeland (2025): PP Steam Locomotives.

De eerste drie treinen buiten Groot-Brittannië reden op 5 mei 1835 in konvooi van Brussel naar Mechelen en werden getrokken door stoomlocomotieven van Britse makelij, genaamd la Flèche, de Stephenson en l’ Éléphant.

PP: achterkant.

De Stockton & Darlington Railway, in bedrijf genomen in 1825, was wereldwijd de eerste openbare spoorlijn die voor het goederenvervoer gebruik maakte van stoomlocomotieven. Passagiers werden in de beginjaren nog met door paarden getrokken koetsen en wagons over de spoorbaan vervoerd. Deze spoorlijn is voor de geschiedenis van de spoorwegen ook daarom van bijzondere betekenis omdat de hier gekozen spoorwijdte van 1435 millimeter bij veel spoorwegmaatschappijen over de gehele wereld ingang vond als normaalspoor.

Opening van de spoorlijn tussen Stockton en Darlington in 1825. Schilderij van John Dobbin, geschilderd in de jaren 1880. Bron: NRM / Wikipedia.

De veertig kilometer lange route in Noordoost-Engeland verbond de kolenmijnen rond Bishop Auckland met Shildon, Darlington, Stockton-on-Tees en later ook met ‘Port Darlington’, het huidige Middlesbrough. Ondanks ernstige kinderziekten maakte deze nieuwe vorm van vervoer vanaf het begin veel indruk op tijdgenoten en heeft daarmee veel bijgedragen aan de stormachtige ontwikkeling van de spoorwegen.