Wat is brons?

Brons is een legering van koper en tin. Het tingehalte kan variëren van ca. 10 tot 30%. De legering heeft een roodachtige tot gelige kleur, afhankelijk van het tingehalte. De periode in de geschiedenis waarin de mensheid op grote schaal gebruikmaakte van voorwerpen gemaakt van brons, heet traditioneel de bronstijd. Brons is het eerste metaal, op enkele eerdere voorwerpen van koper uit het neolithicum na, dat in de Nederlanden door de mens werd gebruikt, ter vervanging van steen in het paleolithicum. Het is een taai en corrosiebestendig materiaal, dat zich goed leent voor bewerking. Een bronzen oppervlak krijgt na een zekere tijd een groen patina.

Bronstijd – Vuur van verandering

Zo’n 4000 jaar geleden staat Europa aan de vooravond van grote veranderingen. Een nieuw materiaal speelt daarin de hoofdrol: brons, glimmend als de zon en geschikt voor het maken van superieure wapens, werktuigen en sieraden. Het is het begin van een periode die de bronstijd wordt genoemd, waarvan de wortels liggen in een grootschalige migratie vanaf de oostelijke steppes, die nieuw DNA en een nieuwe taal meebracht.

Brons wordt gewild, kan hergebruikt en omgesmolten worden en het gebruik ervan als ruilmiddel leidt tot een ongekend verknoopt netwerk. Mensen, voorwerpen en ideeën reizen over enorme afstanden. Het landschap wordt intensief ingericht en gestructureerd: herkenbaar boerenland ontstaat. Uitwisseling over land en zee, primitief geld en technologische ontwikkelingen leiden tot nieuwe sociale verhoudingen. Rijke elites ontstaan, evenals gedeelde religieuze ideeën en symbolen. Maar macht en bezit leiden ook tot conflict en oorlog. Pas na de bronstijd wordt het schrift geïntroduceerd in onze gebieden. De bronstijd bevindt zich zo aan de schaduwzijde van onze geschreven geschiedenis, tegelijk vervreemdend en herkenbaar. Een vormende periode en misschien wel een onbekend fundament van het moderne Nederland en Europa.

Door de aderen van een verbonden Europa stroomt vanaf 2000 v.Chr. een nieuw materiaal: brons. Werktuigen, wapens en sieraden worden nu steeds meer gemaakt van dit taaie en harde metaal. Het glimt als de zon, kan omgesmolten worden en leent zich zo voor vernieuwing. De populariteit van brons zorgt voor een verschuiving in netwerken, macht en rijkdom. Koper en later de succesvolle legering tin/brons worden onmisbaar. Koper- en tinerts komen maar op een paar plekken in Europa voor. In die regio’s ontstaan centra waarvan de macht tot ver buiten hun gebied voelbaar is. De elite tooit zich met wapens en sieraden, symbolen die hun status en contacten belichamen. Macht en rijkdom gaan samen met conflict. Het ontstaan van het zwaard, enkel bedoeld voor de strijd, symboliseert de donkere kant van deze periode.

De gouden hoed van Schifferstadt is te zien tijdens de expo. Een wereldwonder!

Goud is het enige materiaal dat de glans van gepolijst brons kan evenaren. Dit blinkende edelmetaal is in de Klokbekerperiode en vroege bronstijd hét materiaal dat elites gebruikten om macht en rijkdom te laten zien. Enkele tientallen maanvormige gouden halssieraden, lunulae,zijn bekend uit Noord- en West-Europa, een wijdverspreid en herkenbaar symbool. Deze sieraden flonkeren in de zon en zullen de drager daar bewust mee verbonden hebben, net als met zijn of haar verreikende contacten. Andere objecten onderstrepen de rol van goud in rituelen, zoals gouden bekers voor het drankgelag.

Bron: Persbericht RMO.

Meer info:

Bronstijd – Vuur van verandering in Leiden, Rijksmuseum van Oudheden in Leiden tot en met 16 maart 2025:

https://www.rmo.nl/tentoonstellingen/tijdelijke-tentoonstellingen/bronstijd/

Eerdere musea blogs: https://www.postzegelblog.nl/tag/made-in-holland/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Aland • Cyprus • Duitsland • Groot Brittannië • Liechtenstein

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(6 stemmen, gemiddeld: 4,67 uit 5)

Laden...