Tijdens een contactavond van de postzegelvereniging Monster, een gezellige club met enthousiaste leden, kreeg ik van een medeverzamelaar een kleine envelop in mijn handen gedrukt met de vraag ‘ken je deze zegels?’. Het was een envelop met drie ongetande zegels van Ecuador. De zegels hadden betrekking op het overlijden van Franklin D. Roosevelt in 1945. Lees verder >> 

Over het ontwerp In de voorbereidingen op de viering van de vijfhonderdste sterfdag in 2016 van de beroemdste Bosschenaar is weinig aan het toeval overgelaten. Al in 2009 schreef de organiserende Stichting Jheronimus Bosch 500 een competitie uit onder ontwerpbureaus. Studio Kluif won de prestigieuze pitch. Het bureau heeft sindsdien een breed scala aan ontwerpen gemaakt voor de herdenking, variërend van logo en huisstijl tot posters, bewegwijzering, websites, apps en jaarverslagen. Gezien hun grote betrokkenheid bij de viering van 500 jaar Jheronimus Bosch lag het voor de hand dat Studio Kluif door PostNL werd benaderd voor het ontwerp van het postzegelvel dat op 4 januari 2016 uitkomt. “Vanzelfsprekend zeiden we direct ja”, aldus Jeroen Hoedjes, medeoprichter van het bureau. “Het is natuurlijk een hele eer om een postzegel te mogen ontwerpen.” Studio Kluif kreeg van PostNL alle vrijheid om zelf de beeldinvulling en de detaillering te bepalen. “We waren wel gebonden aan de schilderijen en tekeningen van Jheronimus Bosch die speciaal naar Nederland zijn gebracht voor de grote overzichtstentoonstelling van zijn werk in Het Noordbrabants Museum. Vanaf het begin wilden we dat al die wonderlijke figuren die Bosch schilderde de basis zouden vormen voor het ontwerp. Met het idee om ze als ‘helden’ af te beelden.“ Jeroen Hoedjes – “dit postzegelvel is echt mijn kindje” – maakte verschillende ontwerpen die hij aan PostNL voorlegde. Hij begon door verschillende figuurtjes uit verschillende schilderijen los te halen uit hun omgeving en deze geïsoleerd op de postzegels af te beelden, met kleurvlakken op de achtergrond. “Ook heb ik een variant gemaakt, waarbij de vreemde personages geheel beeldvullend op de postzegels kwamen te staan. En ik heb gekeken naar wat we met de letters van Jheronimus konden doen – toevallig precies tien letters voor tien postzegels. Dat gaf wel een heel mooi resultaat, maar het verband verdween zodra je een postzegel losmaakte uit het vel. Bij de vierde variant zocht ik naar een uitsnede uit een schilderij die volmaakt zou passen binnen het sjabloon van een postzegelvel zodat er tien losse tafereeltjes ontstaan. Je laat dan zowel de individuele details zien als het gehele beeld. Deze variant had mijn voorkeur. Gelukkig ook die van PostNL. Het is eigenlijk de simpelste aanpak, op basis van een simpel idee. Soms werkt dat het beste.” In de uitwerking koos Jeroen het middenpaneel van de triptiek van De Hooiwagen. Waarom dit schilderij? “De Hooiwagen was als enige perfect geschikt voor de toepassing van dit concept. Ik kon door veel schuiven precies tien betekenisvolle tafereeltjes eruit halen met uiteenlopende personages per postzegels. Alsof het tien aparte schilderijtjes zijn. Bij de andere werken van Bosch lukte dat niet of niet goed genoeg. De Hooiwagen heeft als voordeel dat er op het middenpaneel onder hooiwagen twee rijen personen staan, met daartussen een relatief lege ruimte. Daar kon ik dan mooi de typografie in kwijt. Ik heb niets hoeven manipuleren. Alleen de kleur is wat opgefrist – zo terughoudend mogelijk – omdat het schilderij een wat sombere zweem heeft.” De scherpe weergave van de details van het schilderij werd mogelijk door de hogeresolutiefotografie die speciaal voor het Bosch Research and Conservation Project was gemaakt. “Dit is een bijzonder project waarbij alle schilderijen die naar Den Bosch komen volgens dezelfde methodiek wetenschappelijk worden onderzocht. Dat levert een schat aan informatie op, een mooie tegenprestatie voor de musea die hun kostbare werken hebben uitgeleend. Voor mij was het voordeel dat ik het beeld kon uitvergroten tot op het niveau van craqueléscheurtjes en penseelstreken.” De typografie is per postzegel ondergebracht in halve cirkels uitgespaard wit, die per twee postzegel samen een perfecte cirkel vormen. Voor de tekst zocht Jeroen de Avenir uit, een simpele en strakke letter die ook in klein corps goed leesbaar is. “Deze letter had ook mijn voorkeur om een andere, op zich onbelangrijke reden. Namelijk dat dit lettertype zo’n mooie volkomen ronde letter o heeft. Misschien dat ik daarom ook de cirkels voor de typografie heb genomen, het was in ieder geval geen bewuste gedachte. Pas later zag ik dat ze ook verwijzen naar de twee wielen van de hooiwagen. Toeval? Het is in ieder geval een ontwerp geworden waarmee ik 100 procent tevreden ben, ook door de prachtige verhaaltjes van de hand van Bosch-kenner Jos Koldeweij. Die vormen de volmaakte afronding.” Over de ontwerper Het postzegelvel 500 jaar Jheronimus Bosch laat een uitsnede zien van het middenpaneel van het drieluik De Hooiwagen. De uitsnede is zodanig over de tien postzegels weergegeven dat elke postzegel een tafereel afbeeldt dat weer onderdeel vormt van het grotere verhaal dat Jheronimus Bosch heeft geschilderd. Op de tab bij iedere postzegel staat een tekst als korte toelichting op wat we zien. Onder aan elke postzegel op de bovenste rij en boven aan elke postzegel op de onderste rij is een witte halve cirkel uitgespaard met daarin de aanleiding voor de uitgifte: 500 jaar Jheronimus Bosch, plus het jaartal 2016 en de sorteerhaak. Op de linkervelrand staat een tekst over het belang van de schilder, met het logo van de viering van zijn vijfhonderdste sterfdag. Op de rechtervelrand zijn onder meer het logo van PostNL en de barcode opgenomen. De teksten over Jheronimus Bosch en De Hooiwagen zijn geschreven door Jos Koldeweij, hoogleraar Kunstgeschiedenis van de middeleeuwen aan de Radboud Universiteit Nijmegen en een groot kenner van het werk van Bosch. Technische specificaties Zegelformaat     25 x 36 mm Tanding     14 ½ : 14 ½ Papier     normaal met fosforopdruk Gomming     synthetisch Druktechniek     offset Oplage     180.000 velletjes Drukkerij     Cartor Security Printing, Frankrijk Drukkleuren postzegel     geel, magenta, cyaan en zwart 

Kort geleden werd postzegelhandelaar Rob Smit geïnterviewd door Middellandman Nico Haasbroek. De oud-hoofdredacteur van het NOS-Journaal wil met een serie interviews de bewoners van de Rotterdamse wijk Middelland dichter bij elkaar brengen. Eén van de winkels in deze wijk is PostBeeld-Medo, waar Rob Smit eigenaar van is. Lees verder >> 

Er verschijnen met grote regelmaat veel nieuwe postzegels van uiteenlopende onderwerpen. Hieronder vind je een greep uit de recent verschenen postzegels van de gehele wereld. Lees verder >> 

De stad Flensburg ligt in het noorden van de Bondsrepubliek Duitsland in de deelstaat Sleeswijk-Holstein. Maar dat is niet altijd zo geweest. Flensburg kent een bewogen geschiedenis. De stad werd in de 13de eeuw gesticht en was tussen 1450 en 1864 een van de belangrijkste zeehavens van Denemarken, gelegen aan het Flensburger Fjord. Lees verder >> 

Geïnspireerd door een artikelreeks van K. Kouwenberg, eind zeventiger jaren in maandblad Philatelie verschenen,  beschrijft Rob Smit de geschiedenis van het postzegel verzamelen opnieuw in tweewekelijkse afleveringen. Dit is deel 11, Dr. John Edward Gray. Lees verder >> 

Vrijwel elke postzegelverzamelaar heeft ze ooit in bezit gehad of heeft ze verzameld. En misschien heeft u zelf een verzameling van deze zegels aangelegd. In dat laatste geval vertel ik u niets nieuws. Maar anderen, die de zegels wel kennen, hebben wellicht nooit gelet op de vele varianten die deze serie kent. Lees verder >> 

Eind zeventiger jaren van de vorige eeuw verscheen in het maandblad Philatelie een boeiende artikelreeks  geschreven door  de heer K. Kouwenberg over de geschiedenis van het Postzegel Verzamelen. Deze reeks is de bron van inspiratie geweest voor Rob Smit om de geschiedenis van het postzegelverzamelen opnieuw te beschrijven in tweewekelijkse afleveringen. Dit is deel 1: Inleiding en de eerste postzegel. Lees verder >> 

De postzegeluitgiften van Nederland voor het jaar 2015 vind je hier. Het volledige postzegel uitgifteprogramma van PostNL op een rij. Klik op de informatieknop voor alle informatie betreffende de emissie. Bezoek de website van PostNL's CollectClub voor de beschikbare postzegels Lees verder >> 

Informatie Grenzeloos Nederland: Japan POSTZEGEL Over de hele wereld verspreid zijn er landen waarmee Nederland al eeuwenlang historische banden onderhoudt. Deze bijzondere relaties vormen sinds 2008 het onderwerp van de serie Grenzeloos Nederland van PostNL. Achtereenvolgens waren de Nederlandse Antillen en Aruba (2008), Brazilië (2009), Suriname (2010), Zuid-Afrika (2011), Indonesië (2012) en België (2013) aan de beurt. Op de nieuwste postzegelvelletjes Grenzeloos Nederland komt dit jaar de verhouding tussen Nederland en Japan aan bod. De drie postzegelvelletjes staan in het teken van de invloeden over en weer op het gebied van cultuur, kennis en handel. De velletjes bevatten dezelfde zes unieke postzegels, alleen de positie op het vel en de inhoud van de velrand verschillen. De zes postzegels met het tarief Internationaal 1 zijn bestemd voor het verzenden van priority-post wereldwijd tot 20 gram. PostNL brengt Grenzeloos Nederland uit naast Mooi Nederland, een al langer bestaande serie die de lokale geschiedenis en culturele rijkdom van interessante Nederlandse steden en dorpen in het zonnetje zet. De serie Grenzeloos Nederland laat ons land achter zich, gaat op ontdekkingsreis en geeft een nieuwe visie op bekende en minder bekende historische banden met telkens weer een ander land. Daarmee presenteren de postzegels verrassende wetenswaardigheden over deze landen én over Nederland. ONTWERP Er zijn drie postzegelvelletjes Grenzeloos Nederland: Japan uitgebracht, elk met een eigen thema: cultuur, kennis en handel. Ieder velletje bevat dezelfde zes verschillende postzegels, twee per thema. De cultuurpostzegels beelden twee schilderijen af waarin de invloed van Japan duidelijk zichtbaar is: De courtisane van Vincent van Gogh uit 1887 en De rode kimono van George Breitner uit 1893. De postzegels over de uitwisseling van kennis portretteren twee wetenschappers: de Japanse hollandoloog Ōtsuki Gentaku (1757-1827) die alles over Nederland wist en Philipp Franz von Siebold uit Beieren (1796-1866) die vanuit Japan grote etnografische en natuurhistorische collecties naar Nederland stuurde. Op de postzegels over de handelsbetrekkingen staan afbeeldingen over de unieke rol van Nederland in Japan als gevolg van de landing in 1600 door het schip de Liefde in Japan, wat later uitmondde in 2,5 eeuw exclusieve economische betrekkingen met als belangrijkste schakel het eilandje Deshima in de baai van Nagasaki. Op elk van de zes postzegels staat een uitsnede van de desbetreffende afbeelding letterlijk centraal. Het beeld is gekaderd in een origamimodel, het resultaat van de bekende Japanse papiervouwtechniek. Onder de afbeeldingen door loopt een ruitjesstructuur met daarbinnen herhalingen van de origamimodellen op kleiner formaat. Deze lopen over het beeld heen en zijn in goud gedrukt. Op de tab naast elke postzegel staat het priority-logo, met daar weer naast een korte beschrijving van de afbeelding. Op de velrand bovenaan is de naam van het postzegelvel aangebracht, zowel in het Nederlands (Latijns alfabet) als in het Japans (kanjikarakters), gescheiden door het logo van PostNL. Op de velrand onderaan worden per thema grotere uitsnedes van de afbeeldingen herhaald. Links van de afbeeldingen op deze velrand staat opnieuw de naam van het postzegelvel, met een korte uitleg van het thema. De Nederlandse teksten zijn, zoals dat in het Japans schrift gebruikelijk is, van boven naar onderen te lezen. Dat geldt ook voor de typografie op de postzegels zelf. Rechtsonder op de velrand staan opnieuw de twee origamimodellen die bij het desbetreffende thema horen. Het gebruikte lettertype is de Museo Sans van Jos Buivenga (2008), een frisse, hedendaagse letter die het ontwerpbureau heeft gekozen omdat deze goed past binnen een heldere vormgeving met veel wit en leesbaar blijft in kleine corpsen. ONTWERPER De drie postzegelvelletjes Grenzeloos Nederland: Japan zijn ontworpen door Haico Beukers en Marga Scholma van het ontwerpbureau Beukers Scholma uit Haarlem. In het verleden heeft Beukers Scholma vaker postzegels gemaakt, waaronder de prijswinnende – en eerste zelfklevende – zakenpostzegel uit 1997. "Dit is natuurlijk een ontzettend leuk onderwerp door de unieke relatie tussen Japan en Nederland", zegt Marga Scholma. "Met deze opdracht waren we ook gelukkig vanwege de belangrijke redactionele component. We kregen veel vrijheid om uit te zoeken wat we wilden laten zien en hoe we dat zouden doen. Dat ligt ons wel. Eerst hebben we ons natuurlijk grondig in het onderwerp verdiept. Bijvoorbeeld door in Leiden het Japanmuseum SieboldHuis, het KITLV en het Rijksmuseum Volkenkunde te bezoeken. Ook zijn we gaan praten met experts als Dick Raatgever van het SieboldHuis en Jeroen ter Brugge van het Maritiem Museum Rotterdam. We hebben heel veel boeken over Japan gelezen. In de boekenkast vonden we overigens nog een oud boekje over origami dat van Haico's vader is geweest. Naslagwerken op tafel en veel kennis opzuigen, als een spons. En dan aan de slag. Zo werken we graag." In de serie Grenzeloos Nederland staan dit jaar de betrekkingen tussen Nederland en Japan centraal. "De relatie tussen die twee landen", zegt Haico Beukers, "heeft tijdens onze zoektocht naar thema's en afbeeldingen altijd als toetssteen gediend. Is de optelsom meer dan 1 plus 1? Kun je werkelijk spreken over beïnvloeding? Daar zijn we heel kritisch op geweest. Vandaar dat er veel ideeën onderweg zijn gesneuveld, zowel voor de inhoud als het ontwerp." Na hun verkenningstocht kwamen Haico en Marga uit op de drie thema's cultuur, kennis en kunst, met per postzegel een afbeelding. Haico: "Sommige keuzes lagen voor de hand. Als het om kennisuitwisseling gaat, kun je niet om Von Siebold heen. Die man is in zijn eentje verantwoordelijk geweest om de Japanse cultuur en natuur naar Nederland te brengen, terwijl hij andersom allesbepalend was bij het introduceren van de westerse wetenschap in Japan. Voor de tweede kennispostzegel was het wat moeilijker, tot we Ōtsuki Gentaku vonden die in Japan als een van de belangrijkste hollandologen geldt. Voor de handelsbetrekkingen hebben we al snel gekozen voor het schip de Liefde waarmee in 1600 alles begon, met daarnaast een tekening van Deshima. Dat eilandje was voor de Hollanders eeuwenlang de poort naar Japan. Bij de kunst kwamen we uit op relatief onbekende schilderijen van bekende kunstenaars, maar wel met een verschil. Terwijl Van Gogh zich liet inspireren door de Japanse kunst, gaf Breitner een weergave van hoe populair de Japanse mode in die tijd in Europa was, nadat het land medio 19e eeuw zijn grenzen opende. Zo heeft elke afbeelding zijn eigen keuzegeschiedenis." Het boekje over origami kwam goed van pas om de vormen van deze Japanse papiervouwtechniek in het ontwerp te verwerken. Voor elk van de zes postzegels maakten Haico en Marga bij de desbetreffende afbeelding een bijpassend origamimodel: de bloem voor De courtisane van Van Gogh (ook als knipoog naar de Irissen en de Zonnebloemen), de kimono voor De rode kimono van Breitner, het hart voor het schip de Liefde, het bootje voor het eiland Deshima, de wijze uil voor de wetenschapper Gentaku en de vis voor Von Siebold die veel Japanse vissen naar Nederland stuurde. "Het patroon met de kleine origami’s in goud is gebruikt", zegt Marga, "om de postzegels op het vel met elkaar te verbinden, letterlijk over de perforaties heen. Dat wordt versterkt door de ruitjesstructuur waarin ze zijn gevat. Je kunt daarin het vierkante stuk papier herkennen waarmee elke origami begint. In het ontwerp overheersen de traditionele Japanse kleuren zwart en rood. Een vijfde drukgang is gebruikt om de kleine origami's in de kleur goud te drukken. Daarmee wilden we een verdere verfijning doorvoeren, als verwijzing naar het belang dat in de Japanse cultuur aan esthetiek wordt gehecht." In het ontwerp van de postzegels keren de uitgangspunten terug die Haico en Marga altijd voor hun werk hanteren: eenvoud, helderheid en begrijpelijkheid. "We hebben geprobeerd", zegt Haico, "om kleurrijke en krachtige postzegels te maken vanuit een zo duidelijk mogelijk ontwerp. Dat zie je bijvoorbeeld terug in die mooie pure vormen uit de origamikunst. Datzelfde hebben we gedaan voor de tekst – geen lange verhalen, want tegenwoordig is alles snel op internet te vinden voor degene die meer wil weten. We zijn erg blij met het resultaat. Het is gegaan zoals vaak bij onze ontwerpen. Eerst wil je van alles over het onderwerp weten en schiet je verschillende kanten op. En als je eenmaal weet wat je wilt, dan gaat het snel." Over de ontwerpers Haico Beukers (1960) en Marga Scholma (1966) werken sinds 1997 samen als partners binnen Beukers Scholma, gevestigd in Haarlem. Het ontwerpbureau werkt voornamelijk ten behoeve van architectuur en stedenbouw en voor de culturele sector, maar ook voor gemeentelijke instellingen en het bedrijfsleven. Tot de klantenkring behoren organisaties als nai010 uitgevers, de Anne Frank Stichting, de Nieuwe Kerk Amsterdam, historisch onderzoeksbureau Stad en Bedrijf, de Dienst Ruimtelijke Ordening Gemeente Amsterdam, stedenbouwkundig bureau SteenhuisMeurs en architectenbureau Heren 5. Haico Beukers studeerde van 1977 tot 1983 grafisch ontwerpen aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, Marga Scholma volgde dezelfde studierichting van 1985 tot 1990, maar dan aan de Academie Minerva in Groningen. Tussen hun afstuderen en de start van hun eigen bureau deden zij beiden ervaring op bij andere bureaus, respectievelijk als partner en als senior designer. Beiden zijn actief in het veld als juryleden voor verschillende prijzen op het gebied van ontwerpen en architectuur en zij adviseren regelmatig studenten van Academie Minerva in Groningen en op VROAAM van de BNO. Haico was docent/rijksgecommitteerde op verschillende hogescholen in Nederland. Van 1992 tot 1997 was hij voorzitter individuele leden en ontwerpbureaus van de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO). Het bureau Beukers Scholma ontwierp al eerder postzegels voor PostNL, waaronder Panorama Mesdag (1995), Honderd voor uw zaken (1997), Splitsing KPN (1998) en Nationale Weken van de Kaart (2003). Ook werd het ontwerp van de port-betaald-zegels met de tulp en van de baliestroken door hen gemaakt. EXTRA INFO Over Nederland-Japan In 1600 was Japan grotendeels afgesloten van de buitenwereld toen het Nederlandse schip de Liefde de Japanse kust bereikte. Vanaf 1609 vestigden Nederlanders zich permanent in Japan nadat de shogun Tokugawa handelsrechten aan hen had verleend. Deshima, een kunstmatig eilandje in de haven van Nagasaki en Nederlandse handelspost van 1641-1859, vormde het venster op de westerse wereld. Japanners beschouwen de westerse kennis die via de Nederlanders Japan binnenkwam als instrumenteel bij het moderniseren van het land na de openstelling van het land midden 19e eeuw. Nederlands was daardoor ook de taal van de Japanse wetenschappers in die tijd. In Nederland is de band met Japan permanent vertegenwoordigd in de vorm van het Japanmuseum SieboldHuis in Leiden, dat met steun van Nederlandse ministerie van Economische Zaken, het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken, de gemeente Leiden en het Nederlandse en Japanse bedrijfsleven tot stand is gekomen en gerestaureerd. Het museum toont naast de vaste collectie van de arts en wetenschapper Von Siebold korte tentoonstellingen over speciale onderwerpen gerelateerd aan Japan. Bovenstaande tekst is ontleend aan de websites rijksoverheid.nl en sieboldhuis.org. VERKOOP/GELDIGHEID De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, de Collect Club in Groningen en via de Onlinewinkel op www.postnl.nl/collectclub. De geldigheidstermijn is onbepaald. WAARDE Vanaf 1 juli 2010 staat er geen euroaanduiding op de postzegels meer, maar een cijfer. Op deze postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met bestemmingen wereldwijd. TECHNISCHE GEGEVENS Zegelformaat : 36 x 25 mm Tanding : 14 ½ : 14 ½ Papier : normaal met fosforopdruk Gomming : synthetisch Druktechniek : offset Oplaag : vel A: 155.000 Vel B en C: 33.000 Drukkerij : Cartor Security Printing, FrankrijkZegelformaat Soort postzegel : 3 velletjes met elk 6 verschillende postzegels Artikelnummer : 340961 Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan, zwart en goud Afbeeldingen: Vel A: Handel Waarde Internationaal 1 : De Liefde, het allereerste Nederlandse schip dat in 1600 in Japan aankomt. Collectie maritiem Museum Rotterdam Waarde Internationaal 1 : Deshima, van 1641 tot 1859 de enige westerse handelspost in Japan. Collectie Maritiem Museum Rotterdam Vel B: Wetenschap Waarde Internationaal 1 : Ostsuki Gentaku (1757-1827), een van de belangrijkste Japanse Hollandologen. Collectie Waseda University Library Tokio Waarde Internationaal 1 : Philipp Franz von Siebold (1796-1866), arts en onderzoeker van Japanse flora en fauna. Collectie Erfgoed Leiden en Omstreken Vel C: Kunst Waarde Internationaal 1 : Vincent van Gogh, De Courtisane (1887), naar Keisai Eisen Collectie Van Gogh Museum Amsterdam Waarde Internationaal 1 : George Hendrik Breitner, De rode kimono (1893), met model Geesje Kwak. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam © 2014 Koninklijke PostNL BV   

Informatie Orchideeën van het Gerendal  POSTZEGEL Het postzegelvel Orchideeën van het Gerendal staat in het teken van de prachtige orchideeën uit dit drie kilometer lange droogdal in het zuiden van Limburg. Het Gerendal kenmerkt zich door steile beboste kalkrijke hellingen en kalkgraslanden waar allerlei soorten orchideeën voorkomen. Midden in het dal ligt de Orchideeëntuin, waar jaarlijks tien- tot vijftienduizend bezoekers komen. De natuurlijke tuin is alleen in mei en juni geopend, de bloeitijd van de orchideeën. Het grootste deel van het Gerendal, zo'n 225 ha, is eigendom van Staatsbosbeheer. Het aantal soorten orchideeën in de wereld wordt op 20.000 geschat, waarvan er een kleine 30 in het Gerendal voorkomen. Het postzegelvel Orchideeën van het Gerendal is een initiatief van PostNL en kwam tot stand met adviezen van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. ONTWERP Op de tien postzegels op het postzegelvel Orchideeën van het Gerendal staan bloemen van tien verschillende orchideeën die in dit dal voorkomen. De kleurrijke illustraties werden door Studio Beige vanuit verschillende gezichtspunten op de computer gemaakt. Zij lieten zich daarbij onder meer inspireren door het werk van de botanisch tekenaar dr. Jacobus (Koos) Landwehr (1911-1996) die het tweedelig standaardwerk Wilde orchideeën van Europa (1977) schreef. Onder de illustraties zijn pentekeningen te zien van zeven van de tien orchideeën, met de hand getekend in zwart-wit. Op de pentekeningen staan de orchideeën compleet afgebeeld, met stengel, blad en bloemtrossen. Op de meest linkse, de middelste en de meest rechtse postzegels op het velletje loopt de pentekening over van de ene naar de andere postzegel. De vier andere postzegels hebben elk hun eigen pentekening. Op sommige plekken lopen de illustraties, zowel de kleurenillustraties als de zwart-wittekeningen, over de perforatieranden heen. Dat doorloopeffect is ook gebruikt voor de onderste laag van het ontwerp – een gefilterde mintgroene plattegrond van het Gerendal uit het begin van de 20e eeuw. Op elke postzegel staat het jaartal 2014 en de waardeaanduiding Nederland 1. Onderaan staat de Nederlandse en de Latijnse naam van iedere orchidee. Op de velrand is een korte omschrijving te vinden van de dichtstbijzijnde orchidee: de afmeting, het waarom van de naamgeving en de bloeiperiode. Op de rechtervelrand staat de titel van het postzegelvel, geflankeerd door de logo's van PostNL en Staatsbosbeheer, de eigenaar van het Gerendal. Het gebruikte lettertype is de Sofia Pro van Mostardesign, een font dat in 2008 door Olivier Gourvat werd ontworpen. ONTWERPER Het contact tussen PostNL en Masja van Deursen en Silvia Vergeer van Studio Beige kwam tot stand op een wel heel toepasselijke plek: het Museum voor Communicatie in Den Haag. In dat museum werd in 2013 de tentoonstelling Branding Beatrix gehouden, ter gelegenheid van de troonswisseling op 30 april van dat jaar. Studio Beige was door het museum gevraagd het grafisch ontwerp voor Branding Beatrix te verzorgen. Dit uitte zich in een campagnebeeld dat geïnspireerd was op de Beatrixpostzegel met het stippenpatroon. "We raakten in gesprek met Julius Vermeulen van PostNL", vertelt Silvia Vergeer, "en voor we het wisten hadden we een afspraak om te praten over het ontwerp van een postzegel. De voorkeur van PostNL was duidelijk, namelijk een traditionele visuele weergave met hedendaagse typografie. Ook wisten we vanaf het begin voor welke tien orchideeën we een velletje met tien postzegels moesten ontwerpen. Verder kregen we alle vrijheid, dat was heel opvallend. Eerst hebben we ons echt grondig in het onderwerp orchideeën verdiept, daarna zijn we twee ontwerprichtingen gaan uitwerken. De een kreeg als werktitel meesterverleiders, want zo mag je orchideeën wel noemen. Ze moeten immers met hun nectar, geur, kleur of vorm insecten verleiden om de bloem te bestuiven. Dat doen ze heel inventief. De andere richting had een meer wetenschappelijke inslag en die doopten we van bodem tot bevruchting. Daarmee wilden we laten zien hoe belangrijk de samenstelling van de bodem is voor het wel of niet voorkomen van orchideeën. Het feit dat er zo veel orchideeën in het Gerendal zijn geconcentreerd, heeft van alles te maken met de kalkrijke samenstelling van de bodem daar." De keuze van PostNL viel op de meesterverleidersaanpak. Zo zijn nu ook de tien orchideeën op de postzegels afgebeeld, met prachtige kleuren en aanlokkelijke vormen. "Toch", zegt Masja van Deursen, "keert ook de tweede ontwerprichting in de postzegels terug omdat we het basisontwerp met twee lagen hebben uitgebreid. Zo is onder de kleurenillustraties de complete orchidee in zwart-wit afgebeeld, met stengel en al zoals die uit de grond komt. En de onderste laag is echt een letterlijke bodem, met een oude kaart van het Gerendal. Het concept voor dit postzegelvel kwam vrij snel tot stand kwam, daarna hebben we veel tijd aan de vervolmaking besteed. Het zijn zulke mooie bloemen, die moet je natuurlijk zo zorgvuldig mogelijk illustreren om ze recht te doen. Bovendien hebben we veel alternatieven onderzocht om te bepalen hoe we ze van hun beste kant konden laten zien. Met verschillende gezichtspunten zodat er ook een mooi beeldritme op het postzegelvel zou ontstaan. De pentekeningen van de orchideeën zijn door een expert gemaakt. Namelijk door Eline Hoogendijk, verbonden aan de Hortus Botanicus in Leiden, die als botanisch kunstenaar prachtig werk heeft geleverd. Dat is echt een specialisme." Toen eenmaal het beeldmateriaal voorhanden was, is er nog veel aandacht besteed aan de onderlinge relatie tussen de verschillende lagen van het ontwerp. "Een kwestie van eindeloos schuiven, kleuren wisselen, typografie verplaatsen tot we tevreden waren", aldus Silvia. "Dat is vooral op gevoel gegaan. We beginnen altijd streng conceptueel en pas als we het daarover eens zijn, gaan we binnen het concept veel intuïtiever te werk. Zo werken we meestal, dat is onze stijl. Dat geldt ook voor de combinaties van verschillende technieken. Ik sprak eerder al over de vrijheid die we van PostNL kregen om de illustraties te maken, als interpretatie, als onze blik op een bloem. Uiteraard wilden we de schoonheid van de verschillende orchideeën zo sterk mogelijk naar voren laten komen, met respect natuurlijk voor de botanische eigenschappen. Het moest natuurlijk wel kloppen, ook in de ogen van de echte orchideekenners die ons hebben geholpen. Dit was een bijzondere opdracht, ook omdat we alle gelegenheid kregen om het ontwerp te perfectioneren. Dat is altijd wel ons doel, maar er is niet altijd tijd om eindeloos te herhalen, om het allerbeste uit jezelf te halen. Nu wel." Over het ontwerpbureau Studio Beige werd opgericht in 2003 door de ontwerpers Masja van Deursen (Kunstacademie 's Hertogenbosch, 1992-1996) en Silvia Vergeer (Willem de Kooning Academie Rotterdam, 1996-2000). Studio Beige richt zich op concept, strategie en design en werkt voor grote en kleine, commerciële en non-profitorganisaties. Dit resulteert in onder andere visuele identiteiten, magazines, tentoonstellingsontwerp, campagnes en websites. Ze hebben een sterke voorliefde voor typografie en streven in samenwerking met opdrachtgevers naar effectieve ontwerpoplossingen, ondersteund door een hoog niveau van conceptueel denken en oog voor detail. Dit is een essentieel onderdeel binnen het creatief proces. Tot hun recente werk behoren ontwerpen die zij maakten voor uiteenlopende opdrachtgevers als het Nederlands Fotomuseum, de Rotterdamse Academie van Bouwkunst, Gimsel, Supermarkt voor Natuurlijke Voeding en cosmetica, restaurant Spirit en Goliath Sportswear. In 2008 won Studio Beige de Cinmea.nl Afficheprijs voor het beste Nederlandse filmaffiche voor de film The Muse van Ben van Lieshout. Tijdens de European Design Awards wonnen zij onder meer prijzen voor hun ontwerp van de tentoonstelling van Lewis Hine in het Nederlands Fotomuseum (juni 2013) en voor hun ontwerp van 'SUSAN BIJL – The New Shoppingbag (mei 2009). EXTRA INFO De orchideeënillustraties van Studio Beige zijn onder meer geïnspireerd op het tweedelig standaardwerk Wilde orchideeën van Europa (1977). Deze uitgave van Natuurmonumenten werd gemaakt door de botanisch tekenaar dr. Jacobus (Koos) Landwehr (1911-1996). Landwehr was een uitmuntend tekenaar en verwierf door zelfstudie een grote kennis van de wilde flora. Zijn naam is onverbrekelijk verbonden aan de vele heemparken in Amstelveen. Hij werkte, in dienst van de gemeentelijke Plantsoenendienst, aan het ontwerp ervan. Landwehr was niet bang om wilde flora te planten en daarmee liep Amstelveen voorop. In 1972 werd Landwehr de Heimans- en Thijsseprijs toegekend en in 1985 ontving hij het eredoctoraat in de wiskunde en natuurwetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Landwehr schreef en tekende ook een aantal atlassen, waaronder de Nieuwe Atlas Nederlandse Bladmossen (1984). VERKOOP/GELDIGHEID De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, de Collect Club in Groningen en via de Onlinewinkel op www.postnl.nl/collectclub. De geldigheidstermijn is onbepaald. WAARDE Vanaf 1 juli 2010 staat er geen euroaanduiding op de postzegels meer, maar een cijfer. Op deze postzegels staat Nederland 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een bestemming binnen Nederland. TECHNISCHE GEGEVENS Zegelformaat : 25 x 36 mm Tanding : 14 ½ : 14 ½ Papier : normaal met fosforopdruk Gomming : synthetisch Druktechniek : offset Oplaag : 335.000 velletjes Drukkerij : Cartor Security Printing, Frankrijk Artikelnummer : 340661 Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan en zwart Lijst met afgebeelde orchideeën, van links naar rechts Op de bovenste rij: • Gymnadenia Conopsea (Grote Muggenorchis) • Orchis Militaris (Soldaatje) • Orchis Antropophora (Poppenorchis) • Anacamptis Pyramidalis (Hondskruid) • Dactylorhiza Maculata Subspecies Fuchsii (Bosorchis) Op de onderste rij: • Orchis Purpurea (Purperorchis) • Platanthera Bifolia (Welriekende Nachtorchis) • Orchis Mascula (Mannetjesorchis) • Coeloglossum Viride (Groene Nachtorchis) • Orchis Simia (Aapjesorchis) © 2014 Koninklijke PostNL BV   

België heeft 17 september de succesvolle reeks This is Belgium afgerond met de tiende editie getiteld ’België stripland’. Een slot dat bij België past, want België en stripverhalen vormen een echt succesverhaal. Al decennia lang veroveren Belgische striphelden de wereld en momenteel zijn er niet minder dan 700 striptekenaars actief in het land. Sinds eind jaren ’80 van de vorige eeuw geven de Belgische posterijen elk jaar ook een speciale postzegel uit rond één stripfiguur in de reeks Jeugdfilatelie. Lees verder >> 

Je zou toch denken dat de honderdste geboortedag van Alan Turing, de grondlegger van de moderne informatica, wereldwijd met postzegels wordt herdacht. Maar niets is minder waar. Ik heb tot op heden nog geen een postzegel gevonden die speciaal voor die gelegenheid is uitgebracht. Lees verder >> 

Oostenrijk heeft 1 januari jl. een nieuwe abonnementsvorm gelanceerd, het motiefabonnement. Was het tot nu toe, net als in andere landen, mogelijk alleen maar een klassiek jaarabonnement te nemen, nu kan men kiezen uit vier verschillende attractieve categorieën. Dat zijn: Geschiedenis (met geschiedenis, religie, maatschappij/samenleving, gebeurtenissen en jeugd); Kunst (met kunst, cultuur, architectuur, theater en literatuur); Natuur (met natuur, sport en bezienswaardigheden); Techniek (met techniek, economie, wetenschap, industrie, verkeer en geld). Lees verder >> 

Nadat Omnisport Apeldoorn afgelopen maart gastheer was voor een fantastisch WK baanwielrennen, is Omnisport deze maand opnieuw de gelukkige om het Europees Kampioenschap Baanwielrennen te ontvangen. Van 21 t/m 23 oktober worden hier op de fiets namelijk weer grote snelheden behaald, tijdens het EK baanwielrennen. Extra spannend aan dit evenement is dat het tevens een kwalificatiemoment voor de Olympische Spelen in Londen. Lees verder >> 

De Verenigde Naties geven al jaren een serie zegels uit gewijd aan het Werelderfgoed. De editie 2011 vroeg aandacht voor het erfgoed in Noordse landen en één van de (zes zegels) toont de Geodetische boog van Struve, die in 2005 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO is geplaatst. Lees verder >> 

Gek word ik van dat geroekoe 's ochtends vroeg. Denk je lekker te kunnen uitslapen, koeren de duiven je wakker. Waarom nou precies onder míjn raam? Misschien door de vetbollen en pindanetjes die ik in de winter ophang? Lees verder >> 

Duitsland heeft 3 januari het uitgiftejaar 2011 geopend met vijf emissies: de jaarlijkse serie Für die Wohlfahrtspflege, de 23e uitbreiding van de permanente Bloemenreeks, aanvullingen op de schilders- en parkenreeks en een zegel gewijd aan de zweefvliegsport. Lees verder >> 

Het antwoord op prijsvraag nummer 7 met de vraag over de dienstzegels (met dank aan Cees Janssen) die nooit uitgegeven zijn: het zijn allemaal ministeries, namelijk: DEP. v. A. = Arbeid, DEP. v. BNL. = Binnenlandse Zaken, DEP. v. BTL. = Buitenlandse Zaken Lees verder >> 

In een vorige bericht zijn de emissies van ALAND, DENEMARKEN en FAROER al aan bod geweest. Vandaag bespreek ik graag de rest: FINLAND heeft 9 september in de serie Finse kunst de tweede set schilderijenzegels uitgegeven. Zesklevende zegels (€ 0,80) in een boekje. Op alle zegels bloemen. Verder verschenen de derde zegel (1 kl) in de antiquiteitenreeks (tafel met kandelaar met daarboven een spiegel), en drie 1 kl-zelfklevende zegels (rol en strip) met daarop poollicht (Aurora borealis). Lees verder >>