Lijst van presidenten van Indonesië

Soekarno

Soekarno (1901 – 1970) was de eerste president van de Republiek Indonesië. In Indonesië werd hij meestal Bung Karno genoemd (vaak samen met Mohammed Hatta, die Bung Hatta genoemd werd; Bung is een eretitel zoals “Vader des vaderlands”, het betekent “Vader van de Indonesiërs” en volgt daarmee een oude Javaanse traditie). Soekarno was lid van de Indonesische Nationale Partij (Indonesisch: Partai Nasional Indonesia, PNI). Zijn ambtstermijn was van 18 augustus 1945 tot en met 12 maart 1967.

 

 

 

 

 

 

Omdat de pemoeda’s direct na de Japanse capitulatie de onafhankelijkheid eisten, ontvoerden zij Soekarno en Mohammed Hatta uit hun woningen en zetten hen op 16 augustus onder druk tot het opstellen van de tekst voor de onafhankelijkheidsverklaring. Dat gebeurde in het huis van de Japanse admiraal Tadashi Maeda in Jakarta. De onafhankelijkheidsverklaring Proklamasi Kemerdekaan Indonesia, werd op dag 17, maand 8, jaar 05 volgens de nog geldende Japanse jaartelling in het jaar 2605 (17 augustus 1945) getekend, waardoor zij de onafhankelijke staat Indonesië uitriepen op nog steeds onder Nederlands gezag staand grondgebied.

Indonesië (1951): President Soekarno.

Op 2 oktober 1965 vond in Jakarta de Untung-putsch plaats (in Indonesië vaak G-30-S of G-30-S/PKI genoemd, van Gerakan 30 (tiga puluh) September, de “30 septemberbeweging”). Luitenant-kolonel Untung was de bataljonscommandant van de paleiswacht. Een door hem geleide groep officieren ageerde tegen de corrupte legertop. De legerleiding, bestaande uit de Raad van Generaals, bepaalde verregaand het economische leven en maakte zich schuldig aan corruptie en een weelderige levensstijl. Bij de putsch werden zes generaals, onder wie generaal Yani ontvoerd en vermoord.

Indonesië (1964): President Soekarno.

Deze kleine groep zich achtergesteld voelende officieren van de Centraal-Javaanse Diponogorodivisie, de luchtmacht en de paleisgarde keerde zich tegen de militaire top. Er was in deze fase slechts sprake van een interne machtsstrijd en afrekening binnen het leger. Men liet de commandant van de strategische reserve, Soeharto, ongemoeid. De moord op de zes generaals was een zeer grote fout. De Indonesische Communistische Partij Partai Komunis Indonesia (PKI) was geen partij in deze staatsgreep, maar was wel op de hoogte van de coup. Ze had geen reden zich tegen de legertop te keren. De PKI stelde zich dus neutraal op, ook om geen verdenking op zich te laden.

In het halfjaar na de Untung-putsch voltrok zich in Indonesië een massaslachting die in geen enkele verhouding stond tot de moord op zes generaals. Naar schatting 500.000 tot 1.000.000 Indonesiërs hebben bij deze onderlinge afrekeningen het leven verloren. Vooral op Bali en Centraal- en Oost-Java vielen zeer veel slachtoffers. Deze massaslachting is lange tijd verzwegen in en buiten Indonesië. Door opening van de CIA-archieven is er meer bekend over de omstreden rol van de Amerikanen bij het aan de macht komen van Soeharto. In het voorjaar van 1966 moest Soekarno de macht overdragen aan generaal Soeharto via de Supersemar, en in 1967 raakte hij ook formeel alle macht kwijt. Hij werd onder huisarrest geplaatst tot hij in 1970 op 69-jarige leeftijd overleed.

Soeharto

Soeharto (1921 – 2008) was een Indonesische generaal die van 1967 tot 1998 de tweede president van Indonesië was. Soeharto was lid van de Golkar partij. Zijn ambtstermijn was van 12 maart 1967 tot en met 21 mei 1998. Generaal Soeharto greep de macht op 11 maart 1966 na een brief van zijn voorganger Soekarno (de Supersemar). Op 12 maart 1967 werd hij aangewezen als waarnemend president door de MPRS (het Tijdelijke Raadgevend Volkscongres) en leidde hij de kabinetten Ampera I en II. Op 27 maart 1968 benoemde diezelfde MPRS Soeharto definitief tot president, waarop hij zijn eerste Ontwikkelingskabinet vormde.

Indonesië (1974): President Soeharto.

Tijdens Soeharto’s periode van Nieuwe Orde wonnen hij en zijn Golkar-beweging de parlementsverkiezingen in 1971, 1977, 1982, 1987, 1992 en 1997 telkens met overmacht, en keer op keer werd Soeharto dan ook opnieuw als president aangewezen. Hij vormde in deze decennia achtereenvolgens de Ontwikkelingskabinetten II, III, IV, V, VI en VII. Tijdens de laatste ambtstermijn, op 21 mei 1998, trok hij zich terug uit de politiek. Zijn terugtrekking volgde op de oproeren in mei 1998. Hij werd opgevolgd door zijn vicepresident Bacharuddin Jusuf Habibie en de periode van Nieuwe Orde ging over in de Reformasi.

Indonesië (1976): President Soeharto.

Soeharto werd vaak “Pak Harto” (Meneer of Vader Harto) genoemd, een aanspreektitel die hijzelf introduceerde om zich geforceerd als “vader van het Indonesische volk” te afficheren, zulks in de plaats van Soekarno, die van het volk spontaan de koosnaam “Bung Karno” (Oudere Broer Karno) had gekregen.

Tijdens Soeharto’s regime wist Indonesië een economische bloei te bereiken waardoor een voordien vrijwel afwezige middenklasse was ontstaan die Soeharto’s politieke machtsbasis vormde. Aan deze economische groei kwam een einde door de Aziatische financiële crisis van 1997. Een jaar later, in 1998, kwam een einde aan zijn presidentschap. Indonesië werd zeer zwaar getroffen door de economische crisis: de nationale munt, de Rupiah, was in precies een jaar tijd naar een kwart van zijn oorspronkelijke waarde gekelderd, wat het land in diepe armoede dompelde. Dezelfde middenklasse die Soeharto altijd had gesteund maar die de allengs verworven welvaart opeens verdampt zag, zorgde nu voor zijn roemloze val. Soeharto werd door het leger tot aftreden gedwongen na een brede volksopstand. In juli 2007 maakte men bekend de door hem gemaakte winsten (geschat op 470 miljoen euro) te willen terugvorderen en vermeldde er nadrukkelijk bij dat het geen strafproces zou zijn.

Bacharuddin Jusuf Habibie

Bacharuddin Jusuf Habibie (1936 – 2019) was de derde president van Indonesië, van 1998 tot 1999. Habibie was lid van de Golkar partij. Zijn ambtstermijn was van 21 mei 1998 tot en met 20 oktober 1999. Hij studeerde aan het Institut Teknologi Bandung en van 1955-1965 luchtvaarttechniek aan de RWTH Aken, waar hij in 1960 zijn diploma behaalde en in 1965 zijn doctoraat. Daarna werkte hij voor Messerschmitt-Bölkow-Blohm in Hamburg. Hij werd vervolgens algemeen directeur van een vliegtuigfabriek te Bandung, die zich bezighield met assemblage van toestellen voor de Indonesische markt en een vliegtuig ontwikkelde dat nooit aan het buitenland verkocht is en waarvan slechts enkele exemplaren gebouwd zijn.

Indonesië (1998): President Habibie.

In de periode 1978-1998 was hij Minister van Staat voor Onderzoek en Technologie in in vier opeenvolgende kabinetten van president Soeharto: de Ontwikkelingskabinetten III, IV, V en VI. In maart 1998 werd hij vicepresident van het Ontwikkelingskabinet VII. Toen Soeharto in dat jaar gedwongen werd af te treden werd Habibie president en hij leidde het Kabinet voor Hervorming van Ontwikkeling van mei 1998 tot oktober 1999. Hij stelde zich niet herkiesbaar nadat het Raadgevend Volkscongres (MPR) in oktober 1999 zijn “verantwoordingstoespraak” na stemming niet accepteerde. Habibie werd opgevolgd door Abdurrahman Wahid, ook bekend als Gus Dur. Zijn broer Junus Effendi Habibie (1937-2012) was ambassadeur van Indonesië in Nederland van 2006 tot 2010.

Abdurrahman Wahid

Abdurrahman Wahid, ook bekend als Gus Dur (1940 –  2009), was de vierde president van Indonesië, in de periode 1999-2001 en de leider van de Partai Kebangkitan Bangsa (PKB, de Partij van het Nationale Ontwaken), de partij die hij oprichtte na de val van Soeharto. Zijn ambtstermijn was van 20 oktober 1999 tot en met 23 juli 2001. Voordat Wahid door het parlement van Indonesië gekozen werd als president, was hij een gerespecteerd geestelijke en leider van de Nahdlatul Ulama. Door een ernstige ziekte en na beschuldigingen van corruptie werd hij in juli 2001 afgezet en opgevolgd door Megawati Soekarnoputri.

Indonesië (2000): President Wahid en Vice-President Soekarnoputri.

Hoewel het erop leek dat hij weinig aandacht schonk aan regeringsthema’s, slaagde hij erin vele aspecten van het bestuur van Indonesië te decentraliseren. Hij trok ook vele wetten in die de etnische Chinezen van Indonesië discrimineerden en gaf zelfs toe dat zijn grootmoeder van moederskant gedeeltelijk Chinees was. Wahid staat bekend als een gematigd islamitisch geestelijke en het is bekend dat de Nahdlatul Ulama, van oudsher geleid door familieleden, vaak heeft samengewerkt met andere religieuze groeperingen in Indonesië. Hij staat bekend als een eerlijk man en een goed spreker en wordt door de meeste Indonesiërs erg gerespecteerd.

Megawati Soekarnoputri

Diah Permata Megawati Setiawati Soekarnoputri (1947) is een Indonesische politica, die van 23 juli 2001 tot 20 oktober 2004 de vijfde president van Indonesië was. Megawati is lid van de partij PDI-P. Bij de presidentsverkiezingen van 2004 werd ze verslagen door Susilo Bambang Yudhoyono. In de periode 1999-2001 was zij vicepresident onder president Abdurrahman Wahid (Gus Dur).

Indonesië (2002): President Megawati Soekarnoputri

Megawati is de tweede dochter van de voormalige president Soekarno. Haar moeder Fatmawati was een van de negen vrouwen van Soekarno. Haar voornaam betekent “wolkenvrouw” (mega = wolk). Haar “achternaam” betekent letterlijk “dochter van Soekarno” en is geen echte achternaam. Megawati is opgegroeid in het beschermde en weelderige milieu van het Istana Merdeka (Paleis van de Onafhankelijkheid). Megawati studeerde aan de landbouw-faculteit van de Padjadjaran Universiteit in Bandung maar is nooit afgestudeerd omdat zij bij haar vader wilde zijn toen die zijn macht verloor in 1967. Toen Soekarno werd afgezet en opgevolgd door generaal Soeharto was Megawati 19 jaar oud. De familie Soekarno zou niet lastig gevallen worden door het nieuwe regime als zij zich niet met de politiek zouden bemoeien.

Susilo Bambang Yudhoyono

Susilo Bambang Yudhoyono (1949) was de zesde president van Indonesië. Hij is de eerste rechtstreeks gekozen president van Indonesië. In de presidentsverkiezingen 2004 versloeg hij de vorige president Megawati Soekarnoputri, en bij de verkiezingen van 2009 werd hij herkozen voor een tweede termijn. Zijn ambtstermijn was van 20 oktober 2004 tot en met 20 oktober 2014. Yudhoyono is lid van de partij Demokrat.

Op 20 oktober 2004 werd hij officieel geïnstalleerd als president van de Republiek Indonesië. Opvallend was dat zijn directe tegenstandster in de verkiezingsstrijd, Megawati Soekarnoputri, daarbij niet aanwezig was. In de eerste vijf jaar van zijn presidentschap groeide de economie jaarlijks met meer dan zes procent. Bovendien kwam er door een akkoord met rebellen in Atjeh een einde aan een opstand die al 29 jaar duurde. Hij was in 2007 zelfs kanshebber voor de Nobelprijs voor de Vrede. In 2007 vond de Internationale Klimaatconferentie op Bali plaats. Zijn eerste termijn was een groot succes. Hij werd in 2009 met 64 procent van de stemmen herkozen.

In zijn tweede termijn verloor Yudhoyono veel aanzien. Zijn partij en uiteindelijk ook zijn familie stonden in verschillende corruptieschandalen volop in de aandacht. Veel verkiezingsbeloftes zoals het tegengaan van de ontbossing en de bureaucratie en het verbeteren van de infrastructuur, werden niet ingelost. Tijdens de regering van SBY was er sprake van toenemende religieuze intolerantie, waarbij christenen en Ahmadiyya-moslims het doelwit vormden. De president maakte een krachteloze indruk, met als gevolg dat veel Indonesiërs blij waren met zijn vertrek in 2014.

Joko (Jokowi) Widodo

Joko (Jokowi) Widodo (1961) is een Indonesisch politicus en de zevende president van het land. Van 2012 tot 2014 was hij gouverneur van Jakarta. Jokowi is de huidige president vanaf 20 oktober 2014. Jokowi is lid van de partij PDI-P.

Jokowi groeide op op Java en studeerde in 1985 af als ingenieur aan de Universitas Gadjah Mada in Jogjakarta. Daarna ging hij aan de slag als zakenman, hij handelde vooral in meubels. In 2005 stelde hij zich kandidaat voor het burgemeesterschap van Surakarta op Midden-Java. Hij werd gekozen en timmerde als burgemeester hard aan de weg. Jokowi ruimde de stad op, fatsoeneerde het busvervoer en kreeg zelfs de hinderlijke radicale moslims van de straat. Jokowi wist de stad te veranderen in een regionaal centrum voor kunst en cultuur, dat veel toeristen trekt. Bij zijn herverkiezing in 2010 kreeg hij meer dan 90 procent van de stemmen.

De burgemeester viel zodanig op dat zijn partij Strijdende Indonesische Democratische Partij (PDI-P) hem in 2012 naar voren schoof als kandidaat voor het gouverneurschap van Jakarta. De nieuwkomer versloeg de zittende gouverneur. Hij ging snel aan de slag en verhoogde het minimumloon met veertig procent, rolde een nieuw zorgstelsel uit, maakte onderwijs gratis voor de armen en gaf eindelijk het startschot voor de langverwachte metrolijn in de stad.

In tegenstelling tot veel andere Indonesische politici heeft Jokowi een ‘schoon’ imago. Ook staat hij erom bekend dat hij bij de ‘gewone’ mensen komt kijken en een praatje met ze maakt, wat veel Indonesiërs erg waarderen. Zijn partij schoof hem daarom naar voren als kandidaat bij de presidentsverkiezingen die in juli 2014 werd gehouden. Tijdens de verkiezingscampagne werd Jokowi, zelf gematigd moslim, weggezet als christen van Chinese afkomst: geen aanbeveling in het land met de grootste moslimbevolking ter wereld. Om de schijn weg te nemen ging hij zelfs op bedevaart naar Mekka. Jokowi behaalde 53,15 procent van de stemmen en versloeg daarmee oud-generaal Prabowo Subianto.

Aan het begin van zijn termijn besloot Jokowi weer over te gaan tot de uitvoering van de doodstraf voor veroordeelde drugsdelinquenten. Onder de eerste groep geëxecuteerde personen bevond zich de Nederlander Ang Kiem Soei. Ondanks diplomatieke druk van onder andere Australië, Brazilië, waarvan ook ingezetenen voor het vuurpeloton verschenen, en Nederland, besloot de Indonesische president geen gratie te verlenen.

Indonesië (2020): President Joko (Jokowi) Widodo en Vice-President Ma’ruf Amin.

In augustus 2018 stelde Jokowi zich verkiesbaar voor een tweede termijn, voor de presidentsverkiezingen van 17 april 2019. Zijn running mate was Ma’ruf Amin. Jokowi nam het wederom op tegen Subianto en versloeg hem met 55,5 procent van de stemmen. Op 20 oktober 2019 werd hij beëdigd en is zijn tweede termijn begonnen, en drie dagen later installeerde hij het Kabinet Indonesia Maju. In het jaar van zijn herverkiezing kondigde de president aan dat Jakarta als hoofdstad zou worden ingeruild voor een nieuw te bouwen hoofdstad op Nusantara (Kalimantan).

Nusantara is de geplande hoofdstad van Indonesië. De stad zal worden gebouwd in het huidige Oost-Kalimantan, aan de oostkust van het eiland Borneo. Naar verwachting kunnen de eerste ambtenaren er in 2024 naartoe verhuizen, waarna het de nieuwe hoofdstad van Indonesië zal worden, in plaats van Jakarta. De bouwkosten zullen naar verwachting rond de 32 miljard Amerikaanse dollar bedragen. De naam Nusantara betekent ‘archipel’ in het Indonesisch, en is verder te herleiden tot het Oud-Javaans.

Indonesië (2021): President Joko (Jokowi) Widodo en Covid-19.

In oktober 2023 verlaagde het Indonesische Constitutionele Hof de leeftijd waarop iemand zich kon kandideren voor het (vice)presidentschap van veertig naar vijfendertig jaar, op voorwaarde dat iemand een functie in de regionale politiek had bekleed. Widodo werd bekritiseerd voor dit besluit, omdat zijn zoon Gibran Rakabuming Raka daardoor in aanmerking kwam bij de verkiezingen van februari 2024 zich kandidaat te stellen voor het vicepresidentschap. De jaren daarvoor had Jokowi al meerdere familieleden op belangrijke politieke posities laten benoemen. Eerder stond de Indonesische president al onder kritiek door de invoering van wetten waardoor er een verbod kwam op demonstreren zonder toestemming en belediging van de president strafbaar werd.

Wie wordt de achtste president?

Er zijn drie kandidaten die meedoen tijdens de verkiezingen. De kanshebbers zijn Ganjar Pranowo van de grootste partij PDI-P en de onafhankelijke Anies Baswedan, allebei voormalige gouverneurs. Derde kandidaat is de huidige minister van Defensie Prabowo Subianto, een 72-jarige oud-legerleider die een derde poging doet om president te worden. Twee keer heeft Subianto verloren van de huidige president Joko (Jokowi) Widodo. Helaas kan de huidige president na twee termijnen van 5 jaar niet meer meedoen. Prabowo Subianto Djojohadikusumo (1951) is een Indonesisch politicus, militair en zakenman. Sinds 23 oktober 2019 is hij minister van defensie.

Prabowo Subianto. Foto: Wikipedia.

De grootste kanshebber is Prabowo Subianto. Hij staat ook ruim voor in de peilingen. Als hij  de verkiezingen wint met meer dan 50%, dan is hij rechtstreeks gekozen. Anders volgt in juni een tweede ronde. Prabowo Subianto heeft de steun van de huidige president. “Jokowi heeft zijn zoon Gibran Rakabuming Raka naar voren geschoven als running mate van Prabowo Subianto. Eigenlijk is deze Gibran met zijn 36 jaar te jong om vicepresident te worden, daarvoor moet je volgens de Indonesische wet minimaal 40 jaar zijn. Het Constitutionele Hof heeft voor hem een uitzondering gemaakt. Pikant detail: het Hof staat onder leiding van de zwager van Widodo. De vrees bestaat dat Widodo op niet-democratische wijze probeert zijn eigen politieke dynastie te vormen. En dat ligt gevoelig in een land dat meer dan dertig jaar met harde hand werd geregeerd door generaal Soeharto.” Prabowo’s campagneteam trekt alles uit de kast om de generaal die juist onder dictator Soeharto diende, via sociale media een zachter karakter te geven. Dat lijkt te werken. Als ‘tiktok-opa’ is hij populair onder de jonge kiezers, hoewel de oud-generaal behoorlijk omstreden is vanwege het schenden van mensenrechten.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Indonesië

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...