Kerststal

In de christelijke traditie is een kerststal een voorstelling van een stalletje met daarin de belangrijkste figuren, die een rol speelden in het kerstverhaal, dat is de geboorte van Jezus. Het tentoonstellen van een kerststal wordt gedaan in het kerstseizoen. Volgens de traditie werd Jezus in een stal geboren, wat berust op de voerbak die genoemd wordt in Lukas 2:7.

Gibraltar (2018): Geboorte en aanbidding van Jezus Christus.

Naast Jezus, Maria en Jozef zijn nog andere figuren aanwezig. Dieren, vaak een os en een ezel, herders die vaak een paar schapen bij zich hebben (Lukas 2:16) en de wijzen uit het oosten (Mattheus 3:11), volgens de traditie drie in getal, die soms met kamelen zijn gekomen. Een kerststal is vooral in katholieke gezinnen rond Kerstmis in huis te vinden, vaak onder de kerstboom.

De invoering van de kerststal wordt toegeschreven aan Franciscus van Assisi, die in het jaar 1223 in Greccio (Italië) een ‘levende’ kerststal liet maken. Hij heeft de kerststal zoals wij die nu kennen beïnvloed. Daarvóór werd namelijk op kerstdag een kribbe geplaatst op of naast het altaar tijdens de Heilige Mis. Spoedig kwamen daar meerdere figuren bij. De franciscanen bevorderden dit gebruik in kerken en gezinnen.

 

 

 

 

Een bekende kerststal is die op het Sint-Pietersplein voor de Sint-Pietersbasiliek in Rome, een idee van Paus Johannes Paulus II. Deze kerststal bestaat sinds 1982. Sinds 1999 komt de 25 meter hoge boom uit Badia en het mos van de berg Fumaiolo bij Verghereto, waar de Tiber begint.

 

 

 

 

 

Een bekende levensgrote kerststal is die in de Sint-Janskathedraal in ‘s-Hertogenbosch. Hierbij wordt niet alleen de stal uitgebeeld, maar ook een groot deel van de omgeving, waardoor het tafereel de gehele kooromgang in beslag neemt.

 

 

 

 

 

Vanaf het moment dat Franciscus van Assisi de kerststal heeft opgezet, hebben veel kunstenaars met dit onderwerp geëxperimenteerd, met het maken van houten of terracottabeeldjes. De eerste waren de Toscanen, maar het verspreidde zich al snel ook naar het oude Koninkrijk van Napels. Tot op de dag van vandaag, zijn de meesters van de kerststal de Napolitanen.

In het museum Catharijneconvent (Utrecht) staat de grootste kerststal van Nederland. Laat je betoveren door deze prachtige stal met ruim 600 schitterende kerststalfiguren. Het zijn echte museumstukken; afkomstig uit de achttiende eeuw uit de Italiaanse stad Napels. Samen vormen ze een complete stad in miniatuur. Het is lekker druk in de stal en aan alle kanten valt wel wat te ontdekken. Je kijkt je ogen uit!

Gedeelte van de kerststal uit Napels. Foto: museum Catharijneconvent.

Niet alleen de figuren met hun kleding en accessoires zijn supermooi. Ook het decor waarin ze te zien zijn, is spectaculair. Levendige markttaferelen en drukke straatscènes zorgen voor steeds een nieuwe ontdekking. De mooiste kerststal van Nederland staat vol met echte Utrechtse eye-catchers. Wat te denken van de Domtoren, de Winkel van Sinkel als herberg, de bloemenmarkt aan de Utrechtse gracht en sterrenwacht de Sonnenborgh. En het oudste huisje van Utrecht! Een feest van herkenning dus.

In veel plaatsen is het gebruikelijk om een levende kerststal met echte mensen en dieren neer te zetten. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de omgeving. Vooral in Zuid-Italië zijn levende kerststallen zeer populair. In Nederland is de levende kerststal van Enter bekend. Enkele maanden voor Kerstmis wordt, in samenwerking met plaatselijke artsen, aan zwangere vrouwen gevraagd of ze hun kindje daarvoor beschikbaar willen stellen.

Meer info:

Museum Catharijneconvent tot en met 14 januari 2024:

https://www.catharijneconvent.nl/tentoonstellingen/zininkerst/

Kerststal Sint-Janskathedraal tot en met 14 januari 2024:

https://www.kerststal-sint-jan.nl/

Eerdere blogs kersttradities: https://www.postzegelblog.nl/tag/kersttradities/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Kerst

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...