A) Zakelijke postzegels 2005

Typografisch ontwerper Martijn Sandberg heeft twee Zakelijke postzegels 2005 (nvph 2343/44) ontworpen, waarin alleen maar typografische tekens als cijfers, punten en euroteken staan. Het ontwerp is tot stand gekomen door de perforatie-tandingen van de postzegel vanaf de rand ‘van-buiten-naar-binnen’ door te vertalen. Met andere woorden op de snijpunten van de horizontaal en verticaal ‘perforatie-verbindende’ lijnen zijn 208 punten geplaatst.
Een uitgekiend aantal rasterpunten is uit het puntenraster gehaald, waardoor de elementaire vormen van eurotekenen en beide frankeerwaarden 0,39 en 0,78 ontstaan. Met een minimum aan ‘vormgevingsingrijpen’ is een bewonderenswaardig maximum aan functionele uitdrukking tot stand gekomen.

In de publicatie t.g.v. de tentoonstelling ‘Kunst der post’ in het Museum van Escher in Den Haag (2005) bedekt een foto met de typografische tekst ‘i want more space’ voor een deel beide Zakelijke Postzegels. Deze Engelstalige boodschap gaat een relatie aan met de er onder liggende postzegels. Deze tekst roept daarbij wel de vraag op in hoeverre het ruimte creëert of juist ruimte onttrekt.

1) Maximumkaarten

De ‘Vereniging Kinderpostzegels & Maximafilie’ heeft twee maximumkaarten met geperforeerde gaten uitgegeven voor de nieuwtjesdienst met op de beeldzijde de afgestempelde postzegels met het uitgifte-datum-stempel 24.V.05.

2) I want more space (ik wil meer plek)

Het typografische letterbeeld (image message) bestaat uit een typografisch puntraster. De perforatie is in een aluminium plaat aangebracht. De letters beslaan de gehele oppervlakte van de afbeelding. Ze stoten als het ware tegen de rand van het vierkant (50 x 50 x 1½ cm) overeenkomstig beide Zakenpostzegels 2005 (nvph 2343/44).

Door de tekst letterlijk verder van je af te houden, zijn letters en tekst gemakkelijker te onderscheiden en te lezen.  Ter verhoging van de leesbaarheid zijn de vier woorden met tussenruimten achter elkaar geplaatst. Het letterbeeld (taal-beeld) is meteen een boodschap. Het kunstwerk neemt zichzelf in die zin letterlijk, het wil voor zichzelf ook meer ruimte.

3) I am still alive (ik leef nog steeds)

Deze Engelse tekst (100 x 100 cm) is in glanzend goudkleurig aluminium geperforeerd, maar ook in een roestige textuur-uitvoering in staal. In uitvoering komt de ‘image message’ (tekst-boodschap / taal-boodschap) in uitvoering en vormgeving overeen met ‘i want more space’.

Door blootstelling van het staal aan lucht en regen is een nieuw werk ontstaan dat tegelijk daarmee ook een oude uitstraling bezit. Aldus is een eigentijdse en historische boodschap ontstaan, die zowel in het ‘hier-en-nu’ als in het ‘toen-en-daar’ geldt / gold.

Verschil grafische – typografische postzegelonderdeel

• Het grafische onderdeel van een postzegel komt door tekening, afbeelding, schilderij of foto tot stand of een combinatie daarvan.
• Het typografische onderdeel van een postzegel bestaat uit letters, cijfers en/of leestekens (punt, komma, vraagteken en uitroep teken). Hiertoe behoort ook de punt in ‘serie-opstelling’ in horizontale of verticale richting in de uitvoering van de perforatie.

• De gele achtergrond van de grafische olifant-postzegel (nvph 1576) loopt zonder onderbreking kleurig door in de landsnaam Nederland als typografisch onderdeel van de postzegel.
• Twee samenhangende koetjespostzegels (nvph 1052) vormen samen naast elkaar een grafische postzegel-beeld-doorlopende-afbeelding. De haakse perforatiedoorsnijding is een typografische ingreep.
• De geperforeerde tekst Mooi Nederland daarentegen is het typografische deel van het postzegelvel, waarop een grafische afbeelding staat.
• De Zakelijke Postzegel bezit geen grafische onderdeel. Het totaalbeeld is door de perforatiepunten typografisch tot stand gekomen. Een hoogstaand ontwerp. In de beperking toont typograaf Sandberg zijn hoogstaand creatief-artistiek vakmanschap.

B) Nog andere typografische invalshoeken

Naast het bovenstaand typografisch puntraster past Martijn Sandberg de typografie ook op geheel andere wijze toe. De toepassing, realisering en geografische plaats-van-toepassing is ook ongebruikelijk, maar wel origineel. Soms wordt het bericht, de boodschap van tijd tot tijd door een voorbijganger dan toch pas gezien. De ‘ontdekker’ vraagt zich bij de onverwachte constatering dan ook af: “Je zou zelfs willen zweren dat de tekst pas gisteren is geplaatst!”

1) De sleutel ligt onder de deurmat

Al naar gelang het standpunt of invalshoek doemt het ‘gepixelde bericht’ (verspreid over beide kanten van een hoge kantoorgebouwtrap) bij het passeren en/of het betreden van de trap ineens toch op. Kunstenaar Martijn Sandberg: “Opeens zie je het toch van veraf of dichtbij.” Je weet dan ook meteen waar de sleutel ligt.

2) Make love not war

Het beeldtaal-ontwerp (witte stenen in de bestrating) in het hoofdpad naar de campus van de universiteit van Maastricht is twee dimensionaal uitgevoerd. De typografische tekst heeft te maken met de omgeving en geschiedenis van de Tapijn-kazerne in Maastricht, waarin na verbouwing de campus van de universiteit is gehuisvest. De boodschap verbindt de historische plek letterlijk en figuurlijk met het verleden, heden en de toekomst.

3) Van hier naar daar

De stijlen van de kunstbrug bij de Lucas Sinckstraat in Hoorn zijn verfraaid met goudkleurige letters. Het driedimensionale lijnenspel is van veraf en dichtbij zicht- en leesbaar.

4) Zuiltjes

In opdracht van de Gemeente Amsterdam zijn in het kader van het project ‘U bevindt zich hier’ 22 wit kleurige betonnen zuiltjes aan de waterkant van de Oranje Vrijstaatkade (stadsdeel Oost) geplaatst. Op de bovenkant staan toonaangevende uitspraken van bewoners, groepen of locaties uit de vorige eeuw van dit stadsdeel. Het hoekig reliëfrijke lettertype komt overeen met de typografie van de Amsterdamse School.
Opvallend is de bekende uitspraak van Johan Cruijff (1927 – 1993) “Elk nadeel heb zijn voordeel”. Nog enkele andere opmerkingen zijn die van schrijver-dichter Gerard Reve (1923 – 2006): “Op weg naar het einde” en “Jan Schaefer (1923 – 2018): “In geouwehoer kun je niet wonen.” De teksten nodigen uit om zelf over de Erfenis van de Twintigste Eeuw na te denken.

C) Martijn Sandbergs typografische accenten!

De typografische beeldberichten / image messages (gevleugelde uitspraken, memo’s of quotes) van Sandberg zijn zonder afbeeldingen op gevarieerde wijze twee- of driedimensionaal in verschillend materiaal als papier, metaal en steen uitgevoerd. Ook de vormgeving van de letters / cijfers is ongebruikelijk, maar daardoor origineel. De leesbaarheid is soms problematisch.
Deze communicatiemethode komt toch raak, doeltreffend en indringend over. Het gaat er hierbij niet om wat met beeld-bericht-woorden wordt bedoeld, maar om op welke manier het bericht, de boodschap aansprekend overkomt.
Het is een subtiel spel tussen beeldtaal en betekenis van het beeld dat vragen en/of activiteiten oproept. Sandberg vindt daarbij inspiratie in tegenstellingen als gesloten – open, koppelen – ontkoppelen, bedekken – ontdekken, versleutelen – ontsleutelen. Een geheim geeft zich niet zo maar prijs.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(Breng als eerste je stem uit.)

Laden...