Thema 2023: Upstairs/Downstairs

Op Tweede Pinksterdag, 29 mei 2023, is het opnieuw tijd voor Dag van het Kasteel. Deze editie van Dag van het Kasteel heeft als thema: Upstairs/Downstairs en staat in het teken van het personeel van kastelen en buitenplaatsen.

Een kasteel kon vroeger niet bestaan zonder zijn personeel. Bij middeleeuwse kastelen waren koks, huisbewaarders, stalknechten en poortwachters bijvoorbeeld onmisbaar. Op latere buitenplaatsen waren zij ook onmisbaar maar vond je bijvoorbeeld ook gouvernantes, linnenmeiden, koetsiers, dienstboden, tuinmannen en uiteindelijk ook chauffeurs. Juist de verhalen van deze belangrijke personen zijn echter vaak door de geschiedenis heen verdwenen en vergeten. Daarom willen we deze mensen en hun werk dit jaar in de spotlight zetten. Ook nu zijn kastelen en buitenplaatsen bijna onmogelijk te onderhouden zonder de hulp van vrijwilligers en personeel. Nu spelen echter ook vaak de eigenaren van het gebouw een heel belangrijke en actieve rol in het onderhouden van al deze prachtige oude gebouwen.

Buitenplaats Berbice

In 1369 was de locatie van de huidige buitenplaats bekend als Almansgeest, genoemd naar IJsbrant Almanszoon, de eigenaar van de grond met de daarop staande woning. Tijdens het beleg van Leiden (1573-1574) is deze boerderij verwoest. Zij is in 1582 herbouwd en is tot op heden herkenbaar in de Corneliahoeve. De Leidse textielhandelaar Allard Poelaert kocht het gebied in 1662 van raadspensionaris Johan de Witt. Wanneer het eerste, bescheiden buitenhuis is gebouwd is onduidelijk. Mogelijk heeft Adriana van Groenendijk, de weduwe van Allard Poelaert, hiertoe een aanzet gegeven. Na haar overlijden in 1688 kwam het buiten in het bezit van haar dochter Sara en schoonzoon Pieter de la Court van der Voort, een vermaard tuinier. Hij is verantwoordelijk voor de bouw van de oranjerie en de fruitmuren, waaronder de retranchementenmuur (een zeldzame variant van een slangenmuur). De muren fungeerden als proef voor het optimaal kweken van leifruit. Halverwege de 18e eeuw werd het park uitgebreid van circa vier naar circa acht hectare groot. Ook werd de boerderij annex herberg Rust-Wat aan de Vliet aangekocht. Sindsdien heet deze boerderij (nu restaurant) Allemansgeest. In 1803 liet de Voorschotense burgemeester Johan Petrus Pompe van Meerdervoort dit grote park herinrichten door de tuinarchitect Johan David Zocher Sr., wiens ontwerpen toen in de mode waren.

Omstreeks 1750 veranderde de naam Almansgeest in Allemansgeest. Blijkens een acte van 21 juni 1822 gaf de toen nieuwe eigenaar Hendrik Staal (1782-1824) de buitenplaats een andere naam, Berbice, naar de kolonie Berbice (thans behorend tot Guyana), die in 1796 door de Engelsen was veroverd en in 1814 definitief voor Nederland verloren was gegaan. Staal had een fortuin verdiend als advocaat en zaakgelastigde voor de grote suikerplanters van Berbice en daar zijn echtgenote Catharina Kip (1789-1850) leren kennen. Zij was als plantersdochter geboren in Essequebo, een andere kolonie in Nederlands-Guiana. In het verleden werd gedacht dat de naam te danken was aan Johannes Goldberg, die het huis enige tijd als huurder bewoonde en er stierf in 1828. In 1829 kwamen de boerderij Allemansgeest en de buitenplaats Berbice in verschillende handen, waardoor het verband tussen beide namen ook formeel werd losgemaakt.

Landgoed Keukenhof

Kasteel Keukenhof in de Zuid-Hollandse plaats Lisse is in 1642 oorspronkelijk gebouwd als classicistisch landhuis door Adriaen Maertensz. Block, een voormalig commandeur van de VOC in de Molukken. Het is niet duidelijk of hij het ook bewoonde. Latere eigenaren waren onder meer de anatoom prof. Willem Röell en de kunstkenner Johan Steengracht van Oostcapelle, die het kasteel in 1809 van de ondergang redde.

De naam Keukenhof is afgeleid van Keukenduin, dat behoorde tot Slot Teylingen. Het Keukenduin ontleent zijn naam aan het feit dat de opbrengsten van het duingebied zoals wild, vee en allerlei kruiden en bessen bestemd waren voor de huishouding oftewel de keuken van het Slot Teylingen, waar onder andere Jacoba van Beieren heeft gewoond. De gelijknamige bloemententoonstelling Keukenhof wordt op een gedeelte van het landgoed gehouden. Kasteel Keukenhof is eind 2012 heropend na een restauratie van bijna twee jaar. Het is op gestelde tijden te bezichtigen door middel van rondleidingen. Het is een officiële trouwlocatie van de gemeente Lisse en in gebruik voor (culturele) evenementen. De verschillende salons zijn beschikbaar voor onder andere vergaderingen, diners en recepties. Ook het koetshuis uit 1857 is gerestaureerd en wordt verhuurd voor diverse gelegenheden. Tijdens de restauratie zijn veel stijlelementen bewaard gebleven zoals onder andere de originele Engelse paardenstallen. De tuinen van het kasteel zijn heringericht met wandelroutes, aangelegde tuinen en weer opengesteld voor publiek. In de tuinen vinden kunsttentoonstellingen plaats en publieksevenementen.

Huys te Warmont

Het Huys te Warmont is een kasteelachtig gebouw aan de rand van Warmond. Hoewel het uit de middeleeuwen stamt, is het in zijn huidige vorm een laat-18e-eeuws ‘buiten’. Het werd eertijds bewoond door de heren van de hoge heerlijkheid Warmond. Het huis wordt particulier bewoond en is niet toegankelijk voor publiek.

Het huidige Huys te Warmont heeft het uiterlijk van een typisch laat-barokke buitenplaats met classicistische invloeden. In een van de torens hangt een klokje genaamd Barbara, dat nog uit het jaar 1392 stamt. Het huis heeft nog een oorspronkelijk Lodewijk XVI-interieur. Het huis wordt aan drie zijden door water omgeven en bevindt zich te midden van een parkbos van 23 hectare, dat in het bezit is van de organisatie Zuid-Hollands Landschap. In de volksmond heet het park het ‘bos van Krantz’, naar de familie Krantz, die vanaf 1901 tot 1960 eigenaar was van het buiten. Er is een wandelroute uitgezet over de paden en eiken- en beukenlanen langs oude taxusbomen en moerascipressen. Ook zijn er de resten van een V1-lanceerbaan, waarvan de bouw aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd begonnen, maar die nooit is afgemaakt en daardoor ook nooit gebruikt is. Het kasteel wordt in de jaren 2020-2025 gerestaureerd. Na de grootschalige opknapbeurt van Huys te Warmont blijft het kasteel voor een groot deel particulier bewoond. De eigenaar van het kasteel, vereniging Hendrick de Keyser, wil het kasteel deels een museale inrichting geven.

Vredespaleis

Het Vredespaleis is de zetel van het Permanent Hof van Arbitrage, het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties, de Haagsche Academie voor Internationaal Recht, de Bibliotheek van het Vredespaleis en de Carnegie Stichting. Hiernaast is het paleis ook regelmatig de gastheer van diverse evenementen op het gebied van internationaal recht en politiek. Het doel van deze organisaties is om voor geschillen tussen landen tot een vreedzame oplossing te komen. Het ligt in het noordwesten van de wijk Zeeheldenkwartier in het stadsdeel Centrum van de gemeente Den Haag.

De grote toren is door de hoogte van 80 meter en door de vorm van de bovenkant —met een gedeelte dat breder is dan de stam— gemakkelijk te herkennen in de skyline van Den Haag. Het silhouet is zeer kenmerkend met kleine erkertorens die er op twee niveaus voorkomen. In 2014 is het Vredespaleis geplaatst op de lijst van Europees erfgoed, wegens haar belang voor de geschiedenis en cultuur van Europa.

Meer info:

Dag van het Kasteel: https://dagvanhetkasteel.nl/

Dag van het Kasteel Zuid-Holland:

https://geschiedenisvanzuidholland.nl/zien-en-doen/activiteiten/dag-van-het-kasteel-2023/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Burchten,Kastelen en Paleizen • Paleizen • Vrede

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 4,57 uit 5)

Laden...