« Beleef Ierland in Den Haag tijdens St. Patrick’s festival 2023

Typisch Nederlands – bloemenvelden / bloemenweelde »

Home » Bloggers » Randy Koo » Boekenweek 11 – 19 maart 2023: Ik ben alles

Boekenweek 11 – 19 maart 2023: Ik ben alles

18 maart 2023, 16:15 uur - Randy Koo

Lize Spit schrijft het Boekenweekgeschenk 2023 en Raoul de Jong het Boekenweekessay 2023, dat is bekend gemaakt door de Stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB). De 88e Boekenweek, het traditionele lezersfeest in boekhandels en bibliotheken, vindt plaats van zaterdag 11 t/m zondag 19 maart 2023. De Boekenweek viert dit jaar de pluriformiteit van onze identiteit met het thema ‘Ik ben alles’. Kent u de Boekenweekuitgiften van 2010? Zowel de bijzondere zegel als de boekenlegger?

Post Views: 1.546

Boekenweek 2023

Lezers krijgen het Boekenweekgeschenk bij besteding van € 15,- aan Nederlandstalige boeken cadeau van de boekhandel. Het Boekenweekessay ligt voor € 5,- in de winkel. Er zal ook een Friese en een Vlaamse editie van het Boekenweekgeschenk verschijnen. Het bijbehorende Boekenweekgedicht schrijft Tsead Bruinja en staat zaterdag 4 maart in Trouw.

Links, de standaard versie en rechts de Friese versie. Vanaf het Boekenweekgeschenk van 2018 wordt een Friese versie uitgegeven. Dus snel naar een Friese boekwinkel om dit collectors item op te halen!

Het is duidelijk dat CPNB wil richten op de jongeren tijdens deze Boekenweek. Waar vorig jaar gekozen is voor gerenommeerde schrijvers Ilja Leonard Pfeijffer en Marieke Lucas Rijneveld heeft de CPNB gekozen voor de relatieve onbekende jonge schrijvers Lize Spit en Raoul de Jong. Zouden de recente berichten over ‘ontlezing’ bij de jeugd geleid hebben tot deze keuze? Maar door de jeugd wordt veel meer Engelstalige boeken gelezen door de ‘BookTok’ hype.

Flippo verzameling in de 90-er jaren. Foto: Brucevdk / Wikipedia. Flippo’s spelen een belangrijke rol in het Boekenweekgeschenk van Lize Spit.

BookTok, in het Nederlands ook wel BoekTok genoemd, is een fenomeen op sociale media. De trend is ontstaan in 2020, tijdens de coronapandemie. In juni 2022 waren er al meer dan 27 miljard video’s aangemaakt met de hashtag #BookTok. In augustus van dat jaar waren video’s met deze hashtag al ruim 73 miljard keer bekeken, de Nederlandstalige variant ruim 88 miljoen keer. De hashtag #BookTok wordt, voornamelijk door jongeren op TikTok, gebruikt om recensies van boeken te delen. Dit blijkt veelal adolescentenliteratuur, literatuur met een herkenbaar verhaal zoals liefde en vriendschap en literatuur met een doelpubliek tussen vijftien- en achtentwintigjarigen te zijn. In België en Nederland ondervinden vooral Engelstalige boeken hier positieve gevolgen van, zo bleek er bij de Belgische boekenwinkelketen Standaard Boekhandel bij een vergelijking tussen 2021 en 2022 een stijging van vijftien procent in het aantal verkochte Engelstalige boeken te zijn. Nederlandstalige boeken kenden daarentegen geen stijging. Naast het kopen van boeken steeg het uitlenen van boeken eveneens in populariteit. De bibliotheek van Wuustwezel opende, als eerste in Vlaanderen, een afdeling die uitsluitend focust op BookTok.

Thema Boekenweek 2023: Ik ben alles

‘Met het Boekenweekthema ‘Ik ben alles; vieren we in 2023 de pluriformiteit van onze identiteit. Een bijzonder actueel thema. Want hoewel de zoektocht naar wie je bent van alle tijden is, voelt die in de huidige tijdgeest dwingender, complexer en spannender dan ooit. Met de veelheid aan rollen die we vervullen – die van ouder en kind, van partner en collega, van leerling en mentor – en de veelheid aan gezichten die we on- en offline tonen, is eenieder van ons de optelsom van al die componenten.

Engeland (2022): PRIDE in alle soorten.

Juist een boek stelt ons in staat onszelf en anderen beter te leren kennen. We herkennen en erkennen dat wat we al wisten. En we verkennen de rekbaarheid van onze identiteit. Door in de huid te kruipen van karakters die we niet zijn of kennen. En door ons onder te dompelen in culturen, geloofsovertuigingen, seksualiteiten of leefwijzen die de onze (nog) niet zijn. Verzonken in een boek is je identiteit even grenzeloos als je inlevingsvermogen. Je bent alles wat je denkt. Je bent alles wat je voelt. Je bent alles wat je nastreeft, wat je liefhebt, waar je van droomt. Je bent alles.’

Lize Spit, auteur van het Boekenweekgeschenk 2023

Lize Spit (1988) groeide op in de Antwerpse Kempen en woont in Brussel. In 2016 verscheen haar debuutroman Het smelt, waarvan meer dan 250.000 exemplaren werden verkocht. Het smelt won meerdere prijzen, waaronder de Bronzen Uil, de Boekhandelsprijs, de Hebban Debuutprijs en de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs, en werd in zestien talen vertaald. In het voorjaar van 2023 wordt de boekverfilming uitgebracht. In 2020 verscheen haar tweede roman, Ik ben er niet.

Over haar uitverkiezing

‘Eerder dit jaar werd me de vraag gesteld of ik het Boekenweekgeschenk zou willen schrijven, en nadat ik achteroverviel van verbazing, heb ik natuurlijk meteen ja gezegd. Het was het leukste geheim dat ik ooit heb moeten bewaren. Zelf ben ik, als Belgische, niet opgegroeid met de Boekenweek. Pas nadat ik zelf debuteerde begreep ik hoe groot en bijzonder deze traditie is, toen ik in Zeeland kampeerde bij een vrouw die vanuit een schuur een tweedehandsboekhandel runde. In haar collectie bevond zich ook een grote verzameling Boekenweekgeschenken. Had iemand me daar op de camping gezegd dat ik alvast mocht nadenken over het schrijven van een eigen novelle, had ik die persoon voor gek verklaard! Het is de grootste eer te mogen aansluiten bij deze lange rij mooie namen. Ik hoop dat, ondanks en misschien juist omdat de hele wereld op zijn grondvesten davert en we in een periode van grote onzekerheid en verdeeldheid zijn beland, deze Boekenweek zorgt voor welkome afleiding, en dat we tegen de klippen op kunnen vieren dat de taal ons in staat stelt elkaar te begrijpen. Dat ik straks de Lage Landen mag doorkruisen met iemand die zo sprankelend en getalenteerd is als Raoul de Jong, doet me er nog meer naar uitkijken.’

Randy Koo en Lize Spit tijdens signeersessie Boekhandel Kooyker in Leiden op 17 maart 2023. Foto: R. Koch.

Raoul de Jong, auteur van het Boekenweekessay 2023

Raoul de Jong (1984) debuteerde met Het leven is verschrikkulluk! (2005), een roman die deels was gebaseerd op zijn eindexamenjaar in Rotterdam. Voor zijn tweede boek, Stinknegers (2006), geschreven na een reis door West-Afrika, kreeg hij de Dick Scherpenzeelprijs. In 2013 verscheen De grootsheid van het al, over een wandeltocht van Rotterdam naar Marseille. Dit boek werd onderscheiden met het Beste Rotterdamse Boek en in 2018 Dagboek van een puber. In het bejubelde Jaguarman (2020) ging Raoul de Jong op zoek naar zijn voorvaderen en andere Surinaamse helden. Dit boek werd genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs, de European Union Prize for Literature, de Boekenbon Literatuurprijs en de Boon. In 2022 verscheen het in coronatijd geschreven Gesprekken met opa. In september 2022 ontving Raoul de Anna Blaman Prijs voor zijn gehele oeuvre, en de Toneelschrijfprijs voor het script van Waarom beantwoord. Raoul de Jong is daarnaast bekend als columnist van NRC en maker van het geweldige tv-programma ‘In een boek kan het wél’, een theatrale ode aan vergeten boeken.

Over zijn uitverkiezing

‘Ik moest huilen toen ik hoorde dat ik het volgende Boekenweekessay mag schrijven, met snottebellen en geluid. Het is niet elke dag dat iemand zoals ik, een half Groningse, half Surinaamse, dansende schrijver, zo’n enorme eer ten deel valt. Sterker nog: ik ben de eerste Boekenweekauteur met Surinaamse roots. Daarom huilde ik, niet alleen voor mezelf, maar ook voor alle schrijvers op wier schouders ik sta.

Suriname (2010): 35 jaar Onafhankelijkheid Suriname – Anton de Kom.

Ik weet hoe hard ze hebben moeten vechten om hun stem te laten horen: schrijvers als Anton de Kom, Theo Comvalius, Edgar Caïro en Leo Ferrier. Deze kroon is niet alleen voor mij, ook voor hen. Ik zal mijn uiterste best doen om hem met waardigheid te dragen. Dit thema, Ik ben alles, is een prachtige kans om lezers mee te nemen op avontuur van de Groningse klei naar Caraïbische stranden, op zoek naar een ongehoord verhaal dat de kracht heeft om iedereen te laten dansen. Ik kan niet wachten om de dans te openen, met kameraad en koningin, de wijze en fantastische Lize Spit.’

Signeersessie Raoul de Jong in Boekhandel van der Velde in Assen op 14 maart 2023.

Boekenweekgedicht 2023

Tsead Bruinja is dit jaar de schrijver van het Boekenweekgedicht. Het gedicht met de titel ‘Anders ben ik met jou’/’Oars bin ik mei dy’ is een primeur, omdat het Boekenweekgedicht voor het eerst ook in het Fries verschijnt. Het gedicht geeft de vele aspecten van het zijn weer die ook met het Boekenweekthema ‘Ik ben alles’ belicht worden. Het wordt vanaf de start van de Boekenweek verspreid via 100.000 Boomerang-kaarten en is gedrukt op een speciale linnen tassen die boekhandels en bibliotheken cadeau gegeven. Bruinja’s gedicht is zaterdag 4 maart gepubliceerd in dagblad Trouw . In dezelfde krant reageert Bruinja ook op de commotie die ontstond over werk van Pim Lammers, de dichter die het Kinderboekenweekgedicht zou schrijven en zich terugtrok na doodsbedreigingen. ‘Dat dit de wereld is waarin we nu leven, ik vind het treurig’, zegt hij. ‘Al heeft het met literatuur niks te maken.’

‘Met het gedicht ‘Anders ben ik met jou’ weet Tsead Bruinja verschillende versies van het ik gezicht te geven en toont hij op een prachtige en pakkende manier de veelzijdigheid van het individu in relatie met de ander’, zegt Eveline Aendekerk, directeur Stichting CPNB. ‘Het Boekenweekthema ‘Ik ben alles’ nodigt je uit om stil te staan bij wie je bent.’ De Boekenweekdichter wordt traditioneel op de zaterdag vóór de Boekenweek bekendgemaakt. In de aanloop naar de 88ste Boekenweek werd tevens voor het eerst een schrijfwedstrijd voor korte verhalen georganiseerd. Winnaar Telle van Beek stuurde het verhaal Schuld in, dat te lezen is op hebban.nl.

Geen vrij reizen op 19 maart 2023 met Boekenweekgeschenk

Persbericht NS: Meer dan twintig jaar was NS hoofdsponsor van de Boekenweek en konden lezers, op de laatste zondag van de Boekenweek, met het Boekenweekgeschenk gratis met de trein reizen. Door corona is de Vrij Reizen Dag de afgelopen jaren niet doorgegaan en deze komt ook niet meer terug. CPNB en NS kiezen voor een nieuwe invulling van de samenwerking.

Reizen met de trein is tijd voor jezelf. Tijd om te verdwijnen in een goed boek bijvoorbeeld. Want in de trein kun je je reistijd invullen zoals jij wil. NS blijft reizigers daarom inspireren met lezen, zoals met Zomerlezen en de NS Publieksprijs. Lekker lezen doe je in de trein: https://www.youtube.com/watch?v=3qFNEiyU02Y

In 2020 ging op het laatste moment het vrij reizen niet door de beperking van corona (lockdown). NS zei dat op een later tijdstip ingehaald zou worden, maar de coronaperiode duurde langer en het vrij reizen werd voor 2020 afgeschaft. In 2021 waren de coronabeperkingen nog steeds niet voorbij, dus geen vrij reizen niet door. In plaats daarvan kon je met de QR-code de oude Boekenweekgeschenken lezen. Dat gebeurde ook in 2022, toen de NS nog niet durfde terwijl de corona net voorbij was. Uit de jaarcijfers van de NS van 2022 bleek dat de NS structureel te weinig reizigers heeft t.o.v. het hoge niveau van 2019. Daarom is het onbegrijpelijk dat het vrij reizen in 2023 niet doorgaat, want er is meer dan voldoende plek in de treinen op zondag 19 maart 2023. Een rode kaart voor de NS!

75 jaar Boekenweek in 2010

De bekende ontwerper Richard Hutten heeft voor TNT Post een unieke postzegel ontworpen; of beter gezegd: een postzegelboekje. De zegels worden uitgebracht in het kader van de 75e Boekenweek; Joost Zwagerman schreef het verhaal op de postzegels.

Het is voor het eerst dat een postbedrijf een postzegel uitgeeft in de vorm van een boekje. De Boekenweekpostzegel is een boekje van 3 bij 4 centimeter, met 8 bladzijden die losgemaakt en gelezen kunnen worden. Richard Hutten tekende voor het ontwerpen en de fotografie en Joost Zwagerman, de auteur van het Boekenweekgeschenk ‘Duel’, schreef de ‘bonus track’. Een verhaal van 500 woorden dat aansluit op ‘Duel’, maar ook zelfstandig gelezen kan worden.

Ontwerper Richard Hutten vormde samen met Damian Tatangelo, David Schäublin, Michaela Tomiskova en Joep Huisinga het ontwerpteam. Hutten staat bekend om zijn vitale eigenzinnigheid en onstuitbare drang tot innovatie. TNT Post is aan de andere kant een eigentijds bedrijf dat regelmatig met hele bijzondere postzegels komt. Hutten vond het dan ook een eer door TNT gevraagd te worden. ‘Op de postzegel is de suggestie van ruimtelijkheid aanwezig’, legt Richard Hutten uit. ‘Er is namelijk een foto afgebeeld van een driedimensionale opstelling, die we in de studio met boeken hebben opgebouwd. Om het jubileum van de Boekenweek te verbeelden hebben we hiervoor Boekenweekgeschenken genomen. Die schoven we in stapeltjes bij elkaar tot stoere letters, die van bovenaf gezien samen het woord Boekenweek vormen. De tekst Nederland hebben we op de vloer geschilderd.’

Nederland (2010): Voorkant TNT Post mapje nr 409.

De postzegel heeft een oplage van ca. 250.000 stuks en is vanaf vandaag te koop. En wat kunnen we er mee? De frankeerwaarde van de Boekenweekpostzegel is 2,20 euro, bestemd voor poststukken tot 500 gram. Of een boek natuurlijk….

Nederland (2010): Achterkant TNT Post mapje nr 409.

Daarnaast is een speciale boekenlegger velletje uitgekomen met op de persoonlijke postzegel het Boekenweekgeschenk van 2010: Duel van Joost Zwagerman. Ik vraag me af hoeveel verzamelaars deze uitgifte hebben gekocht in 2010.