Nederlandse identiteit samenbindend effect

In het al maar meer integrerende Europa dreigt de Nederlandse identiteit (karakteristiek eigene) ondergesneeuwd te geraken als geen actie wordt ondernomen. In het postzegel-emissiebeleid van PostNL is deze actiebereidheid al een aantal jaren herkenbaar aanwezig in postzegelonderwerpen o.a. als [1] natuur, [2] landschap, [3] historie, [4] konings-huis en [5] cultuur.
De accentuering van ons karakteristiek eigene is noodzakelijk voor het buitenland, maar is tevens ook interessant als postzegelonderwerp om de onderling nationale verbondenheid van ons land en de bevolking te vergroten. Deze postze-gels behoren of tot het officiële, of tot het alternatieve emissiebeleid (Kaderpostzegels). *)

Nederlandse identiteit in postzegelemissies

1. Mooi Nederland (2005 – 2019) met 90 vellen en 18 combi-vellen (450 & 90 zegels) met regio-onderwerpen.
2. Beleef de Natuur (2018 – 2023) met 24 vellen (240 zegels) in opdracht van Vogelbescherming & Natuurmonumenten.
3. Landschap o.a. met Kijk op Nederland 12 postzegelvellen.
4. Typisch Nederlands (2020 – 2023) met 20 vellen (100 zegels).
5. Historie o.a. met Michiel de Ruyter, Sail Den Helder (per 26/6).
6. Cultuur o.a. met Eerste atlassen, Delftse vazen, Mauritshuis, Ode aan Nederland.
7. Koningshuis o.a. met Gouden Postzegels, Maxima 50 jaar, koning Willem I, 95 jaar Juliana, Paleis Het Loo, 10 jaar koning Willem-Alexander (per 28/4).

*)
Voor de Persoonlijke Postzegel wordt een andere, beter vullende aanduiding gezocht. Wellicht zal het te zijner tijd wel eens Kaderpostzegel als inhoudsvol begrip van deze emissie kunnen worden.

Aanvankelijk waren de Kaderpostzegels qua vormgeving ondermaats. Met de uitgave van o.a. de emissie 95 jaar Juliana (ingenieuze levenscyclusverbeelding), snaarinstrumenten (integratie tussen velrand en postzegelafbeelding als beeld-doorloper) en Ode aan Nederland (foto’s van top-fotograaf) wordt volgens mij een hoogstaand schoonheidsideaal van de postzegel bereikt!

Dé allure van de postzegel

Decennia aaneen heeft de postzegel als aantrekkelijke aandachtstrekker van jubilea, tentoonstellingen en evenementen van bedrijven, organisaties en instellingen gediend. Het aanzien van de postzegel stond bij de postzegel-aanvragende-partijen om de attentiewaarde hoog aangeschreven. Voor de dienstverlening, ontwerp- en drukkosten van de speciale gelegenheidspostzegels, die in hoge oplagen op ieder postkantoor verkocht werden, betaalde de opdrachtgever.

a) Vijf kleurig typografische jubileum-postzegels (nvph 2816/20) in één emissie

In 2011 heeft TNT Post vijf jubileumpostzegels in één emissie ondergebracht, waarop verschillende Nederlandse organisaties uit economische, sportieve en cultureel-maatschappelijke sector centraal staan.

1) 50 jaar Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO-postzegel)

www.oecd.org

Grafisch ontwerper André Toet is bij het postzegelontwerp uitgegaan van het gelegenheidslogo van de organisatie, waarin veelkleurig, economisch fluctuerende staafdiagrammen en het cijfer 50 staan, die economische groei zichtbaar maken.

2) 100 jaar Koninklijke Nederlandse Biljard Bond (KNBB-postzegel)

www.knbb.nl

De verschillend gekleurde biljartballen vervangen vier keer of letters of cijfer. De gekleurde balvormen vertegenwoordigen de vier grote keusporten carambole, driebanden, pool en snooker. De speelse opstelling van de ballen vertegenwoordigt het speelse karakter van het balspel van de vier sporten.

3) 100 jaar Koninklijke Nederlandse Dam Bond (KNDB-postzegel)

www.kndb.nl

De omtrekken van de damschijven (in twee verschillende kleuren) en het hokjespatroon van het dambord verschijnen door het kleurgebruik en de vlakverdeling.

4) 650 jaar Slot Loevestein-postzegel

www.slotloevestein.nl

De schuine lijn is niet alleen in de vierkante en rechthoekige letters van het logo van Slot Loevestein te vinden, maar ook in de vierkante en rechthoekige, bijzonder kleurig typografische tekst ‘650 jaar Slot Loevestein 1361 – 2011’ op de postzegel. De schuin kleurige, v-vormige lijnen verwijzen naar die op middeleeuwse kasteeldeuren en -luiken, maar ook naar de beweeglijk wapperende banieren, vaandels en vlaggen.

5) 100 jaar Genootschap van Nederlandse Componisten (GeNeCo-postzegel)

www.nieuwgeneco.nl

In de donkerbruine achtergrondkleur (kleur van het jubileumlogo) is in wit een typografische tekst uitgespaard. Door ‘openbreking’ van een aantal letters ontstaan ‘noten’, die in combinatie met de vijf notenbalklijnen tegelijk ook muzieknoot-stokken zijn. Hierbij is sprake van ‘beeld-speling’ (zoals bij woordspeling).

In de kleurig typografische vormen- en beeldtaal zijn talrijk kenmerkende bijzonderheden / details van de organisaties verwerkt en/of verstopt, die zodra ze woorden krijgen hopelijk ook door de kijker worden gezien / gewaardeerd. Als het essentiële van de organisaties wordt herkend, treedt hopelijk het veelzeggende van het postzegelonderwerp ook meteen levendig en aansprekend op de voorgrond.

b) Vijf kleurige jubileum-postzegels in vijf emissies

6) 375 jaar Universiteit Utrecht [oplage 245.000 vel]
7) 65 jaar Unicef [oplage 300.000 vel]
8) 100 jaar Nederlandse Vereniging voor Microbiologie [oplage 260.000vel]
9) 100 jaar Circus Herman Renz [oplage 282.000 vel]
10) 100 jaar Bond Heemschut [oplage 282.000 vel]

Ongetwijfeld zijn naast de tien emissies er in 2011 nog meer jubilerende organisaties geweest, die een aanvraag bij TNT Post hebben ingediend om ruchtbaarheid aan hun zoveel jarig bestaan te geven. Ze zijn niet ingeloot, omdat hun maatschappelijke betekenis wellicht landelijk te gering was.

Verschil uitgiftebeleid toen en nu

Met de achteruitgang van het frankeergebruik van de postzegel is de belangstelling van het bedrijfsleven voor aanvraag en uitgifte van gevarieerde en kleurige gelegenheidspostzegels ook achteruitgegaan. Grote nationale evenementen stellen in 2022 in tegenstelling tot vroeger geen postzegelemissies meer op prijs.

[1] Rampjaar 1672. Reden? Emissie 250 jaar koning Willem I heeft voorrang gekregen, [2] Floriade Expo 2022 Almere, [3] 50 jaar Van Gogh-museum, [4] Rijksmuseum Johannes Vermeer-expositie, [5] Nederlandse Rode Kruis ziet vanaf 2010. Reden? Kosten-baten-analyses: uitgifte is niet meer rendabel.

Als alternatief krijgt het karakteristiek eigene van ons land (identiteit) aandacht op postzegels, dat o.a. uit onderwerpen afkomstig uit [1] cultuur, [2] landschap, [3] historie, [4] koningshuis en [5] natuur bestaat. Hierin komen veelvuldig regionale verschillen aan de orde, maar toch ook jubilea van landelijke stichtingen, organisaties en instellingen.
Of deze ‘identiteitskeuze‘ op termijn wel houdbaar is, is twijfelachtig. Door de veelvuldige herhalingen zullen oubollige typeringen van molen, klompen en tulpen te vaak voorkomen, wat op dit moment met twee postzegels van Typisch Nederlands 2023 al het geval is.

Financiële aspecten postzegelemissies (1)

De postzegel aanvragende partij is tegelijk ook de betalende partij: “Hij die bestelt, komt ook met geld!” Dit standpunt dat met de aanvraag van de ‘Amsterdamsche Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose’ is vastgelegd, geldt nog steeds. Naast de permanent jaarlijkse aanvragers van kinder- en zomerzegels ondernamen sociaal-maatschappelijke instanties en het bedrijfsleven initiatieven postzegelemissies aan te vragen. In 2011 werden zelfs tien aanvragen gehonoreerd met een postzegelemissie, waarvan vijf in één emissie werden verenigd, zoals hierboven al is vermeld.

Financiële aspecten postzegelemissies (2)

De accentverandering van de aanvragers heeft geen grote financiële impact op het emissiebeleid gehad. Met meer emissies in kleinere oplagen kan het emissiebeleid financieel op dit moment toch nog steeds voortgezet worden.
Ook het uitbesteden van emissies aan ‘redelijk goedkope ontwerpers’ bevordert de continuïteit als:

1. Prijswinnaars prestigieuze prijs ontwerpwedstrijd: Dutch Design ‘ere-opdracht’ van PostNL periode 2019 – 2022.
2. Stage-salariëring studenten kunstacademiestudenten ArtEZ uit Zwolle gestart met 250 jaar koning Willem I.
3. Kwantumkorting bij Beleef de natuur-emissie.
4. Striptekening op kinderzegels: activiteit roemruchte hoofdrolspelers ontstaat in een samenwerkingsverband van ontwerper-uitgever met een voor kinderzegels aantrekkelijk en passend rollenspel.

Over een van de postzegel-aanvragende partijen heb ik een vraag van retorische aard: “Wie is financieel verantwoordelijk voor aanvraag en uitgifte van emissies uit 2022 en al bekende uit 2023, die naar het Koninklijk Huis en/of de overheid verwijzen als [1] Gouden Postzegels, [2] 250 jaar koning Willem I, [3] Mauritshuis, [4] Paleis Het Loo, [5] 10 jaar koning WA, [6] Sail Den Helder & Marine dagen

“Met andere woorden is hiermee overheidsgeld gemoeid? Mocht dit het geval zijn, dan wordt het emissiebeleid deels met ons belastinggeld gefinancierd!
Een emissiebeleid dat nu voor ruim 90 procent van zijn filatelistisch producten voor de postzegelmarkt produceert. Hierbij is volgens mijn inschatting sprake van onverantwoord trekken aan een dood paard. Dit beleid met zeventien emissies in 2022 is zijn doel geheel voorbij geschoten!

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 3,50 uit 5)

Laden...