Het ontwerp van de postzegels is gemaakt door grafisch ontwerper Larissa Rosvaenge van Jimmy Nelson Studio. Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland.

Op de vier postzegelvellen Jimmy Nelson – Ode aan Nederland staan 20 fotoportretten van vrouwen en meisjes in Nederlandse kleder- en streekdracht. Kleder- en streekdracht is plaats- en streekgebonden kleding waarvoor ongeschreven regels gelden die bekend en duidelijk zijn voor degenen die ter plekke de dracht dragen. De meeste Nederlandse streekdracht is te herleiden tot vroegere burgermode, met name uit de 17e en de 19e eeuw. In sommige plaatsen werden elementen van die mode gehandhaafd, terwijl de algemene mode veranderde. In de loop van de tijd ontstonden overal variaties. In veel gebieden in Nederland is de streekdracht verdwenen, in andere streken duurt het verdwijnen langer dan voorspeld. Bron: Het Streekdrachten Boek, Adriana Brunsting en Hanneke van Zuthem, Waanders Uitgevers, Zwolle 2007.

Afgebeelde plaatsen en streken
Ode aan Nederland I Veluwe, Huizen, Schouwen-Duiveland, Volendam, Rijssen
Ode aan Nederland II Walcheren, Friesland, Leeuwarden, Scheveningen, Arnemuiden Ode aan Nederland III Spakenburg, Marken, Urk, Zaanstreek, Kampereiland
Ode aan Nederland IV Hindeloopen, Staphorst, Katwijk, Enkhuizen, Axel

De foto’s op het postzegelvel Jimmy Nelson – Ode aan Nederland zijn afkomstig uit het boek Between the Sea and the Sky uit 2022 van de Brits-Nederlandse kunstenaar Jimmy Nelson. In het boek portretteert hij 20 Nederlandse gemeenschappen in traditionele kleder- en streekdracht in hun eigen omgeving. Het boek van 528 pagina’s toont intieme fotoportretten en iconische landschappen, vastgelegd met een analoge platencamera. De gedetailleerdheid van de foto’s, met veel contrastwerking en diepte, verwijst naar het werk van de Hollandse meesterschilders uit de 17e eeuw.

Op de postzegels van de uitgifte Jimmy Nelson – Ode aan Nederland staan fotoportretten van vrouwen en meisjes in kleder- en streekdracht. De meeste portretten zijn van bovenlichaam en gezicht. De kijkrichting van de geportretteerden wisselt. De achtergrond is diffuus en donker, waardoor de lichte delen in kleding en hoofdbedekking meer opvallen. Op de velrand staat bovenaan, tegen een eveneens donkere achtergrond, een collage van andere fotoportretten uit de plaatsen en streken die op de postzegels zijn afgebeeld. In deze fotomontage komen ook mannen in streekdracht voor. Op ieder postzegelvel is op de velrand een lijn gebruikt als grafisch element om de fotomontage op de velrand en de fotoportretten op de postzegels met elkaar te verbinden.

Het lettertype voor de waardeaanduiding 1 en Internationaal is een ontwerp uit 2018 van letterontwerper Martin Majoor uit Arnhem. Voor de overige typografie is gebruikgemaakt van de letter Didot uit 1991 van Adrian Frutiger voor Linotype uit Berlijn (gebaseerd op de Didotletters uit 1784-1811) en van de letter Aperçu uit 2010 van Colophon Foundry uit Londen/Los Angeles.

Het ontwerp van de postzegels Jimmy Nelson – Ode aan Nederland werd gemaakt door Larissa Rosvaenge. Zij is als grafisch ontwerper binnen het team van Jimmy Nelson Studio verantwoordelijk voor alle ontwerpen. Zo ontwierp zij het boek Between the Sea and the Sky waaruit de foto’s komen die op de postzegels staan.

Menselijke verbinding
Het project Between the Sea and the Sky ontstond tijdens de coronapandemie. Reizen naar verre streken, waar Jimmy Nelson doorgaans fotografeert, was toen niet mogelijk. “Wij zijn als creatieve onderneming altijd op zoek naar menselijke verbinding”, aldus Nelson. “Door de coronamaatregelen ontdekten we dat er ook binnen Nederland een grote rijkdom aan cultureel erfgoed bestaat. Erfgoed dat binnen de bewuste gemeenschap voor verbinding zorgt, ook door het vertellen van verhalen en door het samen beleven van een collectief verleden. Als creatieve studio is schoonheid voor ons een belangrijke factor. We zijn geen antropologen of streekdrachtexperts. Maar we zijn diep in het onderwerp gedoken en presenteren het zo mooi en zo evenwichtig mogelijk. In het boek, maar ook in de bijbehorende tentoonstelling en nu op de postzegels.”

Elk detail
Larissa Rosvaenge noemt de zoektocht naar balans een belangrijk uitgangspunt voor het ontwerp van de postzegels. “Het bronnenmateriaal was voor mij natuurlijk niet onbekend, ik heb twee jaar aan het boek gewerkt. Ik ken alle foto’s, alle mensen die erop staan en elk detail. De officiële lancering van het boek in september vorig jaar gebeurde tijdens een bijeenkomst van honderden geportretteerden op het Museumplein. Allemaal in kleder- of streekdracht. Toen kwam ik iedereen in het echt tegen. Het voelde alsof ik beroemdheden ontmoette.”

Weerspiegeling van seizoenen
Op de postzegels zijn alle gefotografeerde gemeenschappen vertegenwoordigd, van Axel tot aan de Zaanstreek. Rosvaenge: “Bij de selectie van de foto’s heb ik mij in het begin geen beperkingen opgelegd. Ik heb eerst gekeken welke mensen uit het boek het meest tot mij spraken en of de beelden goed met elkaar communiceerden. Daarna zijn we meer gaan sturen op balans. Een evenwicht in leeftijd bijvoorbeeld: de jongste geportretteerde op de postzegels is 3 jaar, de oudste diep in de 80, Maar ook evenwicht in waar mensen vandaan komen, welke kleuren in de foto’s overheersen, wat voor kijkrichtingen er zijn. Bovendien probeer je zo veel mogelijk herhaling te vermijden. Bijna als vanzelf ontstond een kleurstelling die de seizoenen weerspiegelt. Met postzegelvellen waarop in de winter het wit overheerst, in het voorjaar komen lichte kleuren op, in de zomer sterkere kleuren en in het najaar meer donkere tinten.”

Intensiteit van de uitdrukking
De sfeer op de portretten is bepaald door de manier waarop Nelson zijn onderwerpen fotografeert. “Dat gebeurt altijd met het volste respect”, vertelt hij. “In een omgeving waar stilte overheerst en waar ik mij in dienst stel van het onderwerp. Ook de techniek speelt een belangrijke rol. Ik fotografeer bij natuurlijk licht met een analoge platencamera, een groot diafragma en een lange sluitertijd. Dat vraagt van de mensen dat ze lang stil zitten en dat zie je terug in de intensiteit van de gezichtsuitdrukking. Het is letterlijk een unieke foto. En onbewerkt, in tegenstelling tot de opgepoetste digitale fotografie van tegenwoordig. Wij zoeken altijd naar schoonheid in imperfectie.”

Grafische lijn
De imperfectie keert terug in de dunne grafische lijn die de fotocollage op de velrand verbindt met de postzegels. “Dat zijn de echte contouren van een negatief uit de platencamera”, aldus Rosvaenge. “Voor elk postzegelvel zijn de randen van weer een ander negatief gekozen. Die zijn overgenomen zoals ze er daadwerkelijk uitzien, dus niet strakgetrokken. Het is echt, net zoals de mensen op de foto’s echte individuen zijn.” Dat laatste wordt door Nelson beaamd, die niet met modellen werkt voor zijn fotografie. “Het zijn echte mensen die zich bewust zijn van het levend erfgoed binnen een cultuur met een eigen identiteit”, zegt hij. “Deze portretten zijn dan ook niet van ons. Ze zijn ons bezit niet. Wij kunnen ze alleen maar maken dankzij de medewerking van al die mensen. Zij schenken ons niet alleen hun portret, maar ook hun ziel en hun verhalen. Wij verpakken dat – bijvoorbeeld in de vorm van een boek en in dit geval ook postzegels – en tonen het aan de wereld.”

Focal point
Op de postzegels bepaalt het vaste kader van de persoonlijke postzegels de omlijsting van de fotoportretten. Op de velrand gaf Rosvaenge zichzelf de vrijheid om de geportretteerden anders af te beelden. “De collage is weer een andere manier om te laten zien dat kleder- en streekdracht nog volop leeft. Dat gebeurt met uitsneden van de foto’s, maar altijd met respect voor het oorspronkelijke beeld en de herkenbaarheid van de mensen. In elke collage is één persoon in het midden groter afgebeeld dan de anderen. In zo’n drukke collage heb je een punt nodig waar je blik als eerste naar toe gaat. Dat is een esthetische keuze, het heeft niets te maken met de positie van de persoon in de gemeenschap.”

Liefdesbrieven
Naast fotoportretten zijn in de collage details van kleder- en streekdracht verwerkt. “Het is daardoor een sterk gelaagd ontwerp geworden”, aldus Larissa. “Er gebeurt van alles en je zult vaker moeten kijken om er doorheen te dringen. Daarom wil ik het liefst dat mensen elk postzegelvel dubbel kopen: de een om te bewaren, de ander om de postzegels te gebruiken voor het versturen van post. Het liefst natuurlijk op liefdesbrieven.”

Over de ontwerper
Larissa Rosvaenge (München, 1989) studeerde Fashion Design in München, gevolgd door een master in Fashion Strategy in Arnhem. Haar interdisciplinaire achtergrond en liefde voor kunst en cultuur leidde haar naar de wereld van Jimmy Nelson. Sinds 2016 is ze de Head of Design and Art Curator bij de Jimmy Nelson Studio. Daar is zij verantwoordelijk voor alle ontwerpen, onder meer van boeken, tentoonstellingen, de website en nu de postzegels.

Over de fotograaf
Jimmy Nelson (Sevenoaks, 1967) is een Brits-Nederlandse kunstenaar die vanuit Amsterdam werkt. Nelson was al jong actief als fotojournalist in oorlogsgebieden en ondernam regelmatig expedities om afgelegen culturen te fotograferen. In 2010 startte Nelson het project Before They Pass Away, een drie jaar durende rondreis door de wereld waarvoor hij 35 inheemse volkeren fotografeerde. Het bijbehorende boek verscheen in 2013 en betekende zijn grote doorbraak. In 2018 publiceerde Nelson Homage to Humanity, met meer dan 400 foto’s van 30 inheemse volkeren. De in 2016 opgerichte Jimmy Nelson Foundation is een stichting om het culturele erfgoed van inheemse volkeren te bevorderen. Nelsons meest recente project is Between the Sea and the Sky uit 2022, waarin hij 20 Nederlandse gemeenschappen in traditionele kleder- en streekdracht portretteert.

De postzegels Jimmy Nelson – Ode aan Nederland zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar via www.postnl.nl/collect en bij de klantenservice van Collect Club op telefoonnummer 088 – 868 99 00. De geldigheidstermijn is onbepaald.

Waarde
Op deze postzegels staat waardeaanduiding 1, bedoeld voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland.

Klik hier om het postzegelvel ” Jimmy Nelson- Ode aan Nederland” bij PostNL te bestellen.

Technische gegevens:
Postzegelformaat: 30 x 40 mm (bxh)
Velformaat: 170 x 122 mm (bxh)
Papier: normaal met fosforopdruk
Gomming: gegomd
Druktechniek: offset
Drukkleuren: cyaan, magenta, geel en zwart
Oplage: vier x 10.000 vellen
Verschijningsvorm: vier vellen van vijf persoonlijke postzegels in vijf verschillende ontwerpen
Ontwerp: Larissa Rosvaenge
Fotografie:Jimmy Nelson
Drukkerij: Koninklijke Joh. Enschedé B.V., Haarlem
Artikelnummers 830011 Jimmy Nelson – Ode aan Nederland I
830012 Jimmy Nelson – Ode aan Nederland II
830013 Jimmy Nelson – Ode aan Nederland III
830014 Jimmy Nelson – Ode aan Nederland IV

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 3,50 uit 5)

Laden...