Ontstaan van & bouwen in rechtlijnig-geometrisch landschap - Postzegelblog

Ontstaan van & bouwen in rechtlijnig-geometrisch landschap

0

De rechtlijnigheid van de laagste delen van ons land is vóór en ná de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 tot stand gekomen. In de 17e eeuw hebben rijke Amsterdammers met hun fortuin de drooglegging van droogmakerijen financieel mogelijk gemaakt. Naderhand is de Nederlandse overheid een eeuw lang de opdrachtgever van inpolderingen.

NVPH 1842 - Afsluitdijk NVPH 2155 - Afsluitdijk

De rechtlijnigheid is in de droogmakerijen als Beemster (1612), Purmer (1626), Wormer (1626) en Schermer (1635) te vinden. De Beemster bijvoorbeeld werd in 1612 met 43 molens drooggemalen onder de superleiding van Leeghwater.

NVPH 1929 - Blok 150 jaar postzegels

Daarbij ging men volgens het Oudromeinse principe van stedenbouw te werk door opvaarten, sloten en wegen onder haakse hoeken elkaar te laten snijden. Aldus kan op efficiënte wijze water afgevoerd worden en verbindingen tot stand gebracht worden. Het resultaat menselijk ingrijpen in de natuur is een rechthoekige verkaveling.


Vooraanstaand rijke kooplui uit Amsterdam financierden in de gouden eeuw de droogmakerijen, die bijzonder belangrijk waren voor de voedselvoorziening van het steeds groter wordende Amsterdam.

NVPH 793 - Landschapzegel

Grafisch ontwerper Rein Draijer heeft een vereenvoudigd, strak gestileerde impressie gegeven van drie poldermolens in het uitgestrekte polderlandschap in vogelperspectief gezien met tocht- of hoofd-water-afvoersloten, sloten en gevarieerd, groen geschakeerde weilanden met daarin een drietal koeien grazend op de voorgrond.

NVPH 3209 - UNESCO Werelderfgoed

Bomenrijen aan weerskanten van de wegen van de droogmakerij De Beemster met rechthoekige en vierkante kavels valt het wegenpatroon op grote afstand al meteen op.

NVPH 2250 - Zakelijke postzegelNVPH 2251 - Zakelijke postzegel

Grafisch ontwerper Peter Bilak heeft een abstracte of minimalistische afbeeldingen van de uitgestrekte groene weilanden en kleurrijke tulpenvelden van het Nederlandse polderlandschap op twee Zakelijke postzegels (nvph 2250/51) geplaatst, zoals hij die vanuit een vliegtuig heeft gezien.

NVPH 3210 - UNESCO Werelderfgoed
NVPH 2937 - Dijk naar Ameland
In 1871/72 is bij wantij een smalle slibdam tussen Nes en Holwerd in de Waddenzee aangelegd, die door meester jonkheer Teding van Berkhout met fondsen gefinancierd werd. Zie de informatieve tekst ‘Dijk naar Ameland’ op de tab. Door aanslibbing verwachtte men met deze dijk vruchtbare landbouwgrond te creëren. ‘t Was geen succes. De dam stak maar een halve meter boven het hoog waterpeil uit en bleek daardoor niet stormbestendig te zijn. Tijdens een zware westerstorm is in 1881 in één nacht de dijk weggeslagen.

NVPH 551 - Dijkwerker

In de veerdam van Holwerd is de aanzet van deze dam nog aanwezig. Griend- of dijkwerkers vlochten daarvoor wilgenhouten tenen of staken tussen piketpalen. Tussen twee rijen palen werden keien en stenen als vulling aangebracht. Aldus ontstond een smalle dam, die Friesland met Ameland verbond. Bij laag water is de voormalige dijk in de Waddenzee gedeeltelijk nog zichtbaar!

Op de vanaf Ameland genomen foto loopt in het midden mr. jhr. Berkhout op de smalle dam. Rechts op de achtergrond is de kerktoren van Holwerd zichtbaar.

Zomerzegels 1981

Communicatie fotograaf Ger Dekkers over het nieuwe landschap: “Vanaf de eerste inpoldering ben ik met ‘nieuw-land-maken’ van de IJssel-meerpolders, de Deltawerken en de Waddenkust bezig geweest. Het optische beeld dat ik van de landschappen krijg, wordt door horizon (voor mijn gevoel) in het midden gedeeld in land en lucht.” De horizonlijn op de vier Zomerzegels ligt op de postzegels op dezelfde hoogte.

NVPH 1216 - Natuurlandschap, aanslibbing NVPH 1217 - Dijk, bescherming
Het natuurlandschap ontstaat door aanslibbing. De kwelder valt droog bij eb door de uit- of afwateringssloot nabij de landaanwinning bij Holwerd aan de Waddenzee.
De dijkbescherming of strekdam (nabij Lelystad) wordt eerst opgeworpen om het omringende water een halt toe te roepen. Later wordt het ontwikkeld om inpolderingswerk mogelijk te maken.

 NVPH 1218 - Greppel, ontginning NVPH 1219 - Cultuurlandschap, landbouw
Een afwateringsgreppel in omgeploegd polderland op Zuid-Beveland wordt bij de ontginning aangelegd voor de afvoer van overtollig grondwater.
Het geploegde en verder bewerkte cultuurlandschap in de Noordoostpolder levert veel grote oogsten van landbouwgewassen op door afdekplastic.

Kijk op Nederland

Kijk op Nederland - Flevoland

  1. Het ontwerpersduo Huub de Lange en Anne Schaufeli van Studio026 heeft met luchtfoto’s van Karel Tomeï recentelijk een reeks postzegelvellen met vijf Persoonlijke Postzegels ontworpen ‘Kijk op Nederland’, waarin de twaalf provincies fotografisch vanuit een vliegtuig in beeld worden gebracht. Naast Flevoland zijn Gelderland, Overijssel, Drenthe, Groningen en Friesland inmiddels verschenen.
  2.  Aangezien het gros van de Nederlanders geografisch gezien slecht op de hoogte is waar wat zich in Flevoland vindt, heb ik plattegronden van de gefotografeerde delen van de provincie opgevoerd.

Kijk op Nederland - Flevoland - Noorderplassen


Noorderplassen is een laag en nat gras- en weilandgebied, waarin talrijk parallel lopende sloten en
schuin diagonaal brede water afvoerende tochtsloten lopen. Noorderplassen is ook een woonwijk, genoemd naar de kunstmatig aangelegde plas ten noorden van Almere Stad.

Kijk op Nederland - Flevoland - Marker wadden


Marker Wadden in het Markermeer is een cluster van vijf onbewoonde natuureilanden liggen op circa 3 km afstand van de Houtribdijk, die Lelystad met Enkhuizen verbindt.

Kijk op Nederland - Flevoland - Waterkering Houtribdijk


De 26 km lange Houtribdijk (na Afsluitdijk langste dam) verbindt Lelystad met Enkhuizen. Het functioneert als waterkering tussen het IJsselmeer en Markermeer.

Groene kathedraal

Kijk op Nederland - Flevoland - De Groene Kathedraal

NVPH 2400 - De groene kathedraal

Kunstenaar Marinus Boezem ontwierp in 1978 op papier het idee van een kathedraal met bomen als ‘bouwstenen’. Op uitnodiging van ingenieurs van de Rijksdienst IJsselmeerpolders is pas in 1987 zijn kathedraal, de groene kathedraal, nabij Almere in de rechtlijnig-geometrische Flevoland-polder nabij Almere tot stand gekomen.

Daartoe plantte hij 178 Italiaanse, snelgroeiende, slanke populieren volgens het schema van de plattegrond van de gotische Notre-Dame van Reims (1211 – 1290) in de vruchtbare kleigrond. De populieren zijn geplant op die punten van de echte kathedraal, waar de zuilen staan. De betonnen paden die de ‘boomzuilen’ onderling verbinden, komen overeen met het kruisgewelf van het kerkdak. Rondom de bomen zijn in cirkelvorm schelpen gelegd, die naar de in 1932 afgesloten Zuiderzee verwijzen. De wind waait door de transparant hoog rijzige muren, die in tegenstelling tot de echte kathedraal geen dak draagt, maar boven de boomtoppen zich een eindeloos blauwe en/of bewolkte lucht verheft. In 1996 toen de bomen hoog genoeg waren, is de kathedraal (150 x 75 meter) opengesteld voor het publiek. Ook deze kathedraal verwijst door het verticale van de bomen naar het hogere en goddelijke.

Boezem ziet een gotische kathedraal als hoogtepunt van het menselijk kunnen, gelijk het ontstaan van de polders van Flevoland op de bodem van de voormalige Zuiderzee. De ontwerper geeft Almere een eigentijdse kathedraal, die niet in eeuwen is gebouwd, maar binnen enkele decennia tot een groeiend organisch geheel ontstaan / is uitgegroeid. Kathedralen zijn voor de eeuwigheid gebouwd, terwijl de groene kathedraal een levensduur van ongeveer dertig jaar zal hebben. Daarna zullen de bomen langzaam afsterven.
Almere breidt zich uit. Kathedralen, die aanvankelijk in niemandsland stonden, hebben inmiddels een nieuw wijk als ‘buur’ naast zich gekregen, waardoor de ‘gebouwen’ op termijn (als ze nog steeds mochten blijven bestaan) gelijk vroeger door huizen worden omgeven.

NVPH 2400 - De groene kathedraal Kijk op Nederland - Flevoland - De Groene Kathedraal
Enkele jaren later is naast de groene kathedraal en tweede tot stand gekomen, namelijk de negatieve of contra-kathedraal. De omtrek van de kathedraal is in een omvangrijk grote beukenhaag uitgespaard. Als het gras niet te hoog is, kunnen de stenen gezien worden waar de bomenzuilen zich bevinden van de groene of positieve kathedraal.


Op de velrand en postzegel van MooiNederland – Almere (nvph 2790) is de stadscontour vanaf het IJsselmeer op grote afstand, gedeeltelijk door een rietkraag, zichtbaar.

Gratis online postzegelcatalogus

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Nederland Nederland



Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

Kijk dan bij Collect Club.

Beoordeel met 1 sterBeoordeel met 2 sterrenBeoordeel met 3 sterrenBeoordeel met 4 sterrenBeoordeel met 5 sterren (1 stemmen, gemiddeld: 2,00 uit 5)
Laden...
PrintSchrijf een reactie

Bate Hylkema schrijft vanaf 1980 artikelen over filatelie en woont in het Friese Beetsterzwaag.

Reacties (0)

Schrijf een reactie

(registratie is niet nodig)