Vaderdag: een dag van de commercie

19 juni 2022, 20:42 uur - Randy Koo

Op 19 juni 2022 wordt Vaderdag gevierd. Ieder jaar valt deze dag op de derde zondag van juni. Wat is de betekenis van Vaderdag? Wanneer is Vaderdag ontstaan? En zijn er zegels verschenen voor deze dag? Heeft u als vader al van uw kinderen al genoten van een Vaderdag-ontbijt, lunch, borrelhap, diner? Of heeft u al een Vaderdag-tompouce met een snor erop gegeten? Of al een Vaderdag-gereedschap gekregen? Of Vaderdag zegels gekregen als uw kinderen goed hebben gezocht. Deze blog kunt u ook cadeau geven als hij een filatelist is.

Post Views: 2.206

Geschiedenis

Egypte

Uit archeologisch onderzoek blijkt dat Vaderdag, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, geen nieuw fenomeen is. Volgens sommigen kunnen we Vaderdag zelfs herleiden tot de ruïnes van Babylon. Zo is een antiek Babylonisch kleitablet van zo’n 4000 jaar oud ontdekt. Hierop had een plichtsgetrouwe jongeman, Elmesu genaamd, een vaderdagbericht gekerfd. In dat bericht wenste hij zijn Babylonische vader een gezond en lang leven toe.

Amerika

De huidige viering van Vaderdag is echter rond 1909 ontstaan op initiatief van de Amerikaanse Sonora Louise Smart Dodd. Ze wordt ook wel de moeder van Vaderdag genoemd. Haar vader William Jackson Smart, een veteraan uit de Amerikaanse burgeroorlog, voedde Sonora en haar broers en zussen in zijn eentje op, nadat zijn vrouw in het kraambed overleed. Sonora bewonderde haar vader daar enorm om. Ze vond dat als er een Moederdag was (in 1907 bedacht door Anna Jarvis als teken van bewondering voor haar eigen moeder en de rol die moeders in de maatschappij hadden en in 1914 officieel erkend), er ook een Vaderdag moest zijn.

3¢ postal cards Father’s and Mother’s Days (1960) with postmarks.

De eerste reacties op het initiatief van Sonora waren niet positief. De conservatieve stadsgenoten lachten haar uit om haar idee. ‘A national fishing day would be better’, schreef de lokale krant ‘The Spokesman-Review’. Maar Sonora was niet van haar idee af te brengen en begon een serieuze lobbycampagne om een officiële Vaderdag erkend te krijgen. Haar harde werken wierp zijn vruchten af toen op 19 juni 1910 in Spokane (Washington), haar woonplaats, de eerste Vaderdag werd gevierd. Dit ook dankzij de hulp van de Spokane Ministerial Association en de lokale Young Men’s Christian Association (YMCA). Sonora wilde het liefst dat Vaderdag zou worden gevierd op 5 juni, de geboortedag van haar vader. Maar er was enig tijdgebrek om het de eerste keer te organiseren, waardoor de eerste viering werd verschoven naar de derde zondag in juni.

Het idee om Vaderdag te vieren werd in korte tijd populair in Amerika. En wel zo populair dat in 1924 de toenmalige president van de United States, Calvin Coolidge, het evenement ondersteunde om ‘een nauwere relatie tussen vaders en hun kinderen te bewerkstelligen en hun actieve rol en verantwoordelijkheden als ouder te benadrukken’. In 1926 werd er een National Father’s Day Committee geformeerd in New York. Pas in 1972 maakte president Richard Nixon van de derde zondag van juni een officiële Amerikaanse feestdag.

John Calvin Coolidge jr. (1872 –1933) was de 30e president van de Verenigde Staten van 1923 – 1929.

In 1972, midden in een zwaar bevochten campagne voor de herverkiezing van de president, tekende Richard Nixon een proclamatie die van Vaderdag eindelijk een federale feestdag maakte.

Vaderdag werd een dag om niet alleen vaders te eren, maar ook alle mannen die figureren als een vaderfiguur: stiefvaders, ooms, grootvaders. Sindsdien is Vaderdag over de hele wereld een populaire feestdag. Sonora werd tijdens de Wereldtentoonstelling van 1974 in Spokane voor haar onvermoeibare inzet geëerd. Zij stierf in 1978 op 96-jarige leeftijd. Tegenwoordig schatten economen dat Amerikanen elk jaar miljarden uitgeven aan vaderdagcadeaus.

Bijna driekwart van de Amerikanen viert Vaderdag. Het is dan ook zonder twijfel een van de succesvolste en leukste zomerse feestdagen. Wat het populairste vaderdagcadeau is? Verrassend genoeg is dat net als in de Babylonische tijden nog steeds de wenskaart. Hier volgen de vijf populairste cadeaus die mensen hun vader op Vaderdag geven. De cijfers (uit 2018) zijn afkomstig van de jaarlijkse enquête van NRF, uitgevoerd door Prosper Insights.

Wenskaarten (64,3%) – Wenskaarten scoren heel hoog als het op Vaderdag aankomt. Amerikanen besteden hier rond de dag wel $861 miljoen aan.
Uitjes (48%) – Vaders houden van activiteiten. Speciale uitjes, zoals een diner of sportevenement, zijn het populairst. Amerikanen geven hier gemiddeld ongeveer $3,3 miljard aan uit.
Kleding (46,1%) – Net als stropdassen zijn ook informele kledingstukken, zoals korte broeken en T-shirts, populaire vaderdagcadeautjes. Consumenten besteden in totaal bijna $2,2 miljard aan de make-over van de outfit van hun vader.
Cadeaukaarten (42,6%) – Cadeaukaarten zijn ook een goede keuze voor vaders voor wie het altijd lastig is om een cadeautje te kopen. Jaarlijks geven mensen hier rond Vaderdag in totaal $2,2 miljard aan uit.
Elektronica (21,2%) – Ook mannen houden van speelgoed! Tablets, radio’s, enzovoort, zijn allemaal geweldige gadgets om cadeau te geven. Samen vormen ze $1,8 miljard van de uitgaven voor Vaderdag.

Nederland

In Nederland viert men in Leiden op 7 september 1936 voor het eerst Vaderdag. In de krant staat een gedichtje dat kinderen kunnen leren en declameren voor hun vader. Het initiatief komt van slijterijen en rookwarenwinkels. Omdat er nog niets is vastgesteld met betrekking tot een officiële datum voor Vaderdag, werd 7 september dan ook in 1938 veranderd in de eerste zondag van oktober. Na de Tweede Wereldoorlog verschuift de datum naar de derde zondag in juni in navolging van de Vaderdag in Amerika.

Uitgave Kaartje2go in 2021.

Viering Vaderdag

Deze landen vieren Vaderdag ook op de derde zondag van juni: Argentinië, Bulgarije, Canada, Chili, China, Costa Rica, Cuba, Cyprus, Ecuador, Filipijnen, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Hongkong, India, Ierland, Japan, Kenia, Maleisië, Malta, Mauritius, Mexico, Nederland, Pakistan, Peru, Qatar, Singapore, Slowakije, Suriname, Tsjechië, Turkije, Venezuela, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Zimbabwe en Zuid-Afrika.

China (2015): Father’s Day.

In België viert men het op de tweede zondag van juni.

Conclusie

Vaders zelf vinden de dag tot ver na de Tweede Wereldoorlog onzin en geven er weinig om. Vanaf de jaren zeventig lijkt Vaderdag toch aan populariteit te winnen. Mannen en vrouwen, zo is de gedachte, zijn gelijkwaardig. Vrouwen willen werken en een carrière kunnen maken. Mannen gaan zich daardoor meer met het huishouden bemoeien en de opvoeding van hun kinderen. Vaderdag en Moederdag zijn dagen waarop kinderen hun ouders in het zonnetje zetten. De emancipatie van vrouwen maakt zo Vaderdag belangrijker. Verder haakt de commercie handig in op de kooplustige familieleden.

Post Views: 2.206