LUMC

Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is het academisch ziekenhuis dat aan de Universiteit Leiden is verbonden. Het bestaat uit een samenwerkingsverband tussen het Academisch Ziekenhuis Leiden (AZL) en de Faculteit der Geneeskunde van de Universiteit Leiden. Het AZL is in 1998 van naam veranderd in LUMC, net zoals de meeste academische ziekenhuizen van naam werden veranderd in universitair medisch centrum. Het LUMC bevindt zich achter, op loopafstand van het centraal station Leiden.

Cardiologen van het LUMC maken 12 april 2022 tussen 10.00 uur en 14.00 uur gratis hartfilmpjes op het Stationsplein in Leiden. Aan de LUMC-zijde kunnen voorbijgangers terecht om binnen een minuut een ECG te laten maken. Elke uur neemt een bekende Leidenaar plaats op de doktersstoel. De actie is een initiatief van Leiden2022 met als thema ‘Meten = Weten’.

Willem Einthoven en ECG

Willem Einthoven had een lange carrière als hoogleraar aan de Universiteit van Leiden, van 1886 tot zijn dood in 1927. Hij was een fysioloog met grote klinische interesse. Zijn ultieme doel van de fysiologie was om ziektes te kunnen begrijpen en patiënten zo te kunnen te genezen. Zijn belangrijkste wetenschappelijke interesses lagen op het gebied van de natuurkunde. Zijn belangrijkste wetenschappelijke bijdragen waren gerelateerd aan de introductie van natuurkundige methodes en concepten die van belang konden zijn voor de geneeskunde. Tegelijkertijd besefte hij dat het mogelijk klinische belang van wetenschappelijk onderzoek alleen kon worden vastgesteld na lang onderzoek en experimenteren.

Willem Einthoven als rector van de universiteit Leiden (1906).  Foto: Wikipedia.

In 1906 schreef hij het beroemde artikel “Le telecardiogramme” (het telecardiogram), waarin hij stelde: “Wij moeten eerst proberen om de werking van het hart tot in detail te begrijpen, en de oorzaak van de verscheidenheid aan afwijkingen. Op die manier kunnen wij, in de verre toekomst, en gebaseerd op goed inzicht en verbeterde kennis, het lijden van onze patiënten verlichten”. Deze gedenkwaardige woorden hebben niets van hun betekenis verloren, en verdienen serieuze overweging in het licht van de steeds grotere druk om vroege resultaten te publiceren.

Mexico (1972): World Health Day (Cardiology).

In de eerste fase van zijn carriere deed Einthoven onderzoek op het gebied van oogheelkunde en ademhaling. Later beperkte hij zich bijna helemaal tot de elektrische verschijnselen in fysiologie, in het bijzonder die gerelateerd aan de werking van het hart. Om de elektrische stromen van het hart te registreren gebruikte hij eerst de “Lippmann electrometer”, net als zijn collega Waller voor hem deed. Ondanks verbeteringen die Einthoven aanbracht aan de apparatuur en in de berekeningen was hij niet tevreden over de uiteindelijke nauwkeurigheid. Daarop ontwikkelde hij in 1901 de “snaargalvanometer”. Met dit apparaat wist Einthoven bijna perfecte metingen te verkrijgen, die met de huidige elektronische electrocardiograaf nauwelijks verbeterd kunnen worden.

Tegenwoordig is het electrocardiogram (ECG) de meest gebruikte diagnostische methodiek bij patienten met problemen aan het hart. Het is nauwelijks voor te stellen dat Einthoven, zoals hij zelf eens zei, nog moest bewijzen dat afwijkingen aan het hart herkend konden worden aan de hand van het ECG. En naast de ontwikkeling van een instrument waarmee voor het eerst nauwkeurige opnames gemaakt konden worden van het ECG, heeft hij ook een standaard ontwikkeld voor het beschrijven van de verschillende fases in het ECG: de P, Q, R, S, T golf. Het belang hiervan voor de ontwikkeling van het diagnostiek door middel van het electrocardiogram kan nauwelijks worden overschat.

Op 12 april 2022 om 14.30 uur wordt aan Rijnsburgerweg 23 (Leiden), waar Einthoven woonde, een gedenksteen onthuld. De speciale postzegel, stempel en cover van Willem Einthoven en Leiden2022 ziet u in deze blog.

Hieronder ziet u de foto’s van Frans Hemelop, de ontwerper van de persoonlijke zegel en de ontwerper van de gedenksteen op Rijnsburgerweg 23. De foto’s zijn van Frans Hemelop, gemaakt op 12 april 2022.

LUMC-zijde station Leiden Centraal met de truck van Leiden2022 en afbeelding postzegel.

Gedenksteen op Rijnsburgerweg 23 (voormalig woonhuis Willem Einthoven).

Wegens zijn grote verdiensten op het gebied van het meten en begrijpen van het ECG ontving Einthoven op 23 oktober 1924 de Nobelprijs voor de Fysiologie en Geneeskunde. Het is typerend voor zijn bescheidenheid dat hij in de toespraak bij de uitreiking van de prijs zei dat de ontwikkeling van het ECG alleen mogelijk was geweest door de inspanningen van vele anderen in dit veld, waarbij hij speciaal zijn Engelse vriend, Thomas Lewis vermeldde.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In 1878 voltooide Willem Einthoven de HBS en ging geneeskunde studeren aan de universiteit in Utrecht. Al direct toonde hij veel interesse voor de natuurkunde en oogheelkunde. Hij kreeg onder andere les van de fysicus C.H.D. Buys Ballot, fysiologen W. Koster en F.C. Donders en de oogarts H. Snellen.

KNMI en Buys Ballot

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) is een wetenschappelijk instituut van de Nederlandse overheid, gespecialiseerd in weerkunde, klimaatwetenschap en seismologie. Het verzorgt onder andere dagelijkse weersverwachtingen en waarschuwingen bij voor de mens gevaarlijke weersomstandigheden. Het KNMI is een agentschap van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).

Nederland (2004): 150 jaar KNMI

Het KNMI vierde in 2004 zijn 150-jarig bestaan. Op 31 januari 1854 werd het KNMI bij koninklijk besluit van Koning Willem III officieel opgericht en zijn poorten opende op de sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. TPG Post viert de officiële verjaardag van het jubilerende instituut door twee speciaal – door bureau COUP – ontworpen postzegels uit te geven. Peter Timofeeff, één van de bekendste meteorologen in Nederland, ontving in het Museum Boerhaave op 30 januari 2004 de eerste exemplaren van de KNMI-postzegels.

1 januari 1852, Koning Willem III, de eerste postzegels van Nederland.

Al 150 jaar vervult het KNMI een bijzondere maatschappelijke betekenis in Nederland. Meteoroloog C.H.D. Buys Ballot (1817-1891) nam destijds het initiatief tot oprichting van het KNMI in Utrecht. Hij was wereldberoemd door zijn wet over het verband tussen luchtdruk en wind en was één van de eerste meteorologen die weerkaarten tekende. Hij was ook grondlegger van de internationale samenwerking in dit vakgebied. Het instituut heeft aan de wieg van veel ontwikkelingen in de meteorologie gestaan. Het heeft bijvoorbeeld als één van de eerste in de wereld met stormwaarschuwingen en weerkaarten gewerkt. De weerkaart is nog steeds een belangrijk hulpmiddel. In de weerkamer in De Bilt worden tegenwoordig postzegelkaartjes gebruikt. Daarmee bedoelen de meteorologen de verzameling weerkaarten van de verschillende scenario’s voor de weersverwachting. Een van de hoofdactiviteiten van het publieke KNMI is het geven van waarschuwingen met het oog op veiligheid. KNMI onderzoekers krijgen steeds meer vat op het voorspellen van de ingewikkelde fysische processen en het klimaatsysteem. Ook als klimaatinstituut speelt het KNMI een leidende rol, zeker de laatste decennia nu klimaatproblematiek hoog op de politieke agenda staat.

Nederland (2004): FDC 150 jaar KNMI

Het postzegelvelletje bestaat uit tien gegomde postzegels (à 0,39 euro per postzegel) met twee verschillende ontwerpen. De ene zegel laat een grijs Nederland in de regen zien. De andere postzegel toont ons land in de zon. De fascinatie van Nederlanders voor het weer is groot: we willen er het liefst zo veel mogelijk informatie over hebben. De postzegels hebben daarom een bijzondere dimensie: op de sluitzegels staan aan de linkerkant van het velletje allerlei ‘weetjes over het weer’, zoals de hoogst en laagst gemeten temperatuur in Nederland. Aan de rechterkant presenteren de sluitzegels diverse weertypen als onweer, sneeuw, zon en wind. Wanneer je een kaart of brief schrijft kun je zo de geadresseerde informeren over de weersomstandigheden ter plaatse: de regengrijze postzegel met de sluitzegels mist, regen en wind laat niets te raden over. Het actuele weerbericht in postzegels dus.

Nederland (2004): 150 jaar KNMI

Meer info:

Willem Einthoven CV: https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_Einthoven

Rijnsburgerweg 23: https://rijnsburgerweg.nl/professoren/

Willem Einthoven, zegel en speciale stempel / cover 2022:

https://hemelop.nl/bestellen/de-zegels-kopie

Leiden2022: https://leiden2022.nl/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nobelprijswinnaars

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(9 stemmen, gemiddeld: 4,89 uit 5)

Laden...