Joseph Kutter werd op 12 december 1894 geboren in de stad Luxemburg als zoon van een van de eerste beroepsfotografen in het groothertogdom. Tot 1890 was Luxemburg verbonden met Nederland in de vorm van een personele unie die in 1815, nadat Napoleon was verslagen, was opgericht met groothertog Willem I, koning der Nederlanden, als staatshoofd. Op de boven afgebeelde postzegel is een schilderij van Kutter te zien dat hij vervaardigde in 1936 of 1937. Het is een gezicht op de stad Luxemburg. Het schilderij meet 400 bij 320 cm en is opgenomen in de collectie van het ‘Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst’ in de stad Luxemburg. Het schilderij werd ten behoeve van het Luxemburgse paviljoen voor de Wereldtentoonstelling 1937 in Parijs vervaardigd.

De eerste twee postzegels van Luxemburg tonen koning Willem I als groothertog van Luxemburg. De twee postzegels werden uitgegeven op 15 september 1852 en het blokje is uitgegeven op 15 september 1977 ter gelegenheid van 125 jaar Luxemburgse postzegels. Koning Willem I kreeg het groothertogdom als compensatie voor het verlies van het vorstendom Nassau-Oranje. Koning Willem III had bij zijn overlijden geen mannelijke opvolger en daarom werd de troon overgedragen aan de Walramse Linie van het Huis Nassau. Hertog Adolf van Nassau werd daardoor groothertog van Luxemburg.

Joseph Kutter studeerde aan de ‘Ecole d’Artisans’ te Luxemburg. Van 1911 tot 1914 aan de Kunstnijverheidsschool in Straatsburg. Een jaar later begon hij zijn carrière in Keulen in het atelier van een glas-in-loodschilder. Het werk van Joseph Kutter werd beïnvloed door Wilhelm Leibl die schilderde in de impressionistische stijl. In 1917 keerde Kutter terug naar München en in de jaren 1917 en 1918 studeerde hij aan de ‘Akademie der Bildenden Künste’ waar hij Leibl had leren kennen. Verder was hij een groot bewonderaar van Paul Cézanne en nam diens stijl over. Hij toonde zijn schilderijen tijdens exposities georganiseerd door de ‘Münchener Sezession’, een kunststroming ontstaan rond 1892 die zich afscheidde van de toen geldende kunststromingen zoals de Jugendstil.

Het bovenstaande zelfportret vervaardigde hij in 1919. In 1922 trouwde hij in München en in 1924 keerde hij terug naar zijn geboortestad Luxemburg maar bleef nog regelmatig exposeren in München. Kutter raakte in 1926 geïnteresseerd in het Vlaamse expressionisme, een kunststroming met invloeden van het Franse kubisme, het Italiaanse futurisme en het Duitse expressionisme van ‘Die Brücke’. Een van de bekendste kustenaars uit die tijd was de Belg Constant Permeke. Kutter ontwikkelde daarop een eigen herkenbare stijl. Het gebruik van zijn penselen werd krachtiger en daardoor expressiever en de gebruikte kleuren feller. De afgebeelde figuren in zijn schilderijen komen vaak triest over, maar proberen toch op een of andere manier de aandacht te trekken. Zijn landschappen en stillevens tonen een nadruk op een vervormende strakke vlakverdeling, waarin nog steeds de invloed van Cézanne herkenbaar is.

In 1926, na verschillende tentoonstellingen georganiseerd in Luxemburg, België, Frankrijk en Duitsland, werden de eerste positieve recensies van zijn werk uitgegeven. In de loop der jaren presenteerde de kunstenaar schilderijen op beurzen en tentoonstellingen in heel Europa en zijn talent werd erkend door zijn collega kunstenaars. Het stilleven afgebeeld op de postzegel is vervaardigd in 1930. Kutter ondernam twee reizen naar Nederland. In 1934 ging hij voor een korte reis naar Amsterdam.

© Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst, Luxemburg

Over zijn verblijf in Amsterdam is weinig bekend. Een schilderij dat hij hier vervaardigde toont enkele grachtenhuizen. Het olieverfschilderij is aangebracht op hardboard en meet slechts 43½ bij 34½ cm. Het behoort tot de collectie van het ‘Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst’ in de stad Luxemburg en draagt de titel ‘Amsterdam’.

© Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst, Luxemburg

In het museum te Luxemburg bevindt zich verder een gouache op papier met als afbeelding een gracht met een boot, bomen en grachtenpanden. Dit gouache meet 47½ bij 64½ cm en is niet altijd te zien in het museum. Kutter heeft in 1938 of 1939 een minder gedetailleerde kopie van deze gouache gemaakt in olieverf op canvas. Daarnaast een olieverfschilderij op canvas met een Amsterdamse gracht, bruggetje en bootje in het formaat 36½ bij 50½ cm. Het laatste schilderij heeft hij vervaardigd in 1939 of 1940 en is duidelijk anders van stijl.

Het schilderij ‘Sneeuwlandschap’ vervaardigde hij in de winter van 1935 in een dorp aan de Moezel in Luxemburg. Het schilderij van 52 bij 73½ cm behoort tot de collectie van het ‘Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst’ in de stad Luxemburg.

In 1936 werd Kutter ziek waarbij de artsen hem geen goede behandeling konden bieden die zijn lijden zou kunnen verlichten. Zij konden geen diagnose vaststellen die zijn ziekte verklaarde. Verzwakt door pijn en onzekerheid beleefde de schilder een moeilijke periode die het tragische karakter van zijn schilderijen alleen maar zou versterken.

In 1936 vervaardigde hij een schilderij met de titel ‘Clown met Accordeon’ dat behoort tot de collectie van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Opvallend is de trieste blik van de clown, een weerspiegeling van zijn ziekte. Het schilderij is afgebeeld op bovenstaande prentkaart uitgegeven door het museum. In 1937 nam hij met enkele werken deel aan de Wereldtentoonstelling in Parijs. Het zelfportret op de eerstedagenvelop, origineel een houtskooltekening op papier van 43 bij 32 cm, vervaardigde hij in 1940 en is te zien in het ‘Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst’ in de stad Luxemburg. Het toont de pijn en hulpeloosheid die hij had tijdens de laatste maanden van zijn leven.

In 1939 ging hij naar Enkhuizen waar hij enkele schilderijen vervaardigde met stadsgezichten en de haven. Op boven afgebeelde prentkaart is een schilderij van hem te zien met de ‘Drommedaris’, de zuidelijke toegangspoort tot de stad, thans het Cultureel Centrum, en de ophaalbrug. Het werk is te zien in het ‘Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst’ in de stad Luxemburg.

Op de tweede prentkaart is de Drommedaris van een andere kant te zien. Nog enkele andere schilderijen, zoals de ‘Toren van Enkhuizen’ en de ‘Aanlegsteiger van Enkhuizen’ zijn opgenomen in de collectie van het ‘Nationaal Museum van Geschiedenis en Kunst’ in de stad Luxemburg. Joseph Kutter was een van expressionistische kunstenaars uit Luxemburg uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Menselijke figuren stonden centraal in het werk van Kutter. Clowns werden vanaf 1935 een van zijn meest voorkomende werken, nadat hij ze in een show had zien optreden in Luxemburg.  Op 2 januari 1941 overleed Joseph Kutter in Luxemburg aan een beroerte, 46 jaar oud. Een gedenksteen is te vinden in een parkje op de hoek van de Boulevard Prince Henri en de Avenue Jean-Pierre Pescatore in de stad Luxemburg. Het monument werd op 19 december 1969 onthuld door groothertogin Joséphine-Charlotte. Helaas zijn de schilderijen met afbeeldingen van Amsterdam,  Enkhuizen en de clown met accordeon niet gebruikt als afbeeldingen voor postzegels. Maar misschien komt dat nog?

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • België • Duitsland • Frankrijk • Nederland • Koningshuizen • Musea • Schilderkunst

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...