Een eeuwenoud volksverhaal met vier hoofdpersonen: een ezel, een hond, een kat en een haan. Ze hebben maar één doel voor ogen: de stad Bremen bereiken om daar stadsmuzikant te worden. In Bremen zijn ze nooit geweest.
De oude ezel vlucht van de boerderij aangezien hij binnenkort geslacht zal worden. Hij heeft zich in zijn kop geprent om stadsmuzikant in Bremen te worden. Onderweg komt hij de hond, de kat en de haan tegen. Alle drie staan ze op de nominatie geslacht te worden. Door hun bazen en bazinnen zijn ze afgebeuld, mishandeld en ze zijn waardeloos geworden: te oud en krakkemikkig. De ezel maakt ze enthousiast voor zijn plan om naar Bremen te gaan en het stel gaat op stap. Aangekomen in een groot bos, besluiten ze hier te overnachten. Dan ontdekken ze een rovershuis. De dieren klimmen op elkaars rug als een levende piramide, gaan voor het raam staan en met hun afgrijselijke gezang verjagen ze de rovers. Ze gaan aan tafel zitten in hun eerste overnachtingsplaats. Wanneer er later die nacht een rover terugkomt om te kijken of ze misschien verdwenen zijn, wordt deze op brute wijze door de dieren verjaagd. Het bevalt de vier metgezellen zo goed, dat ze besluiten hier voorgoed te blijven en niet meer verder te gaan.
De rovers – illustratie van Oskar Herrfurth (1920/1930).
Deze fabel (moraliserend dierenverhaal) schildert het lot van veel oudere mensen. Als ze niet meer voor de volle 100% functioneren, worden ze vaak afgedankt en afgeschreven. Met hun moedige optreden maken de dieren samen het onmogelijke waar. Ze overwinnen de booswichten, vinden een huis en daarmee een nieuw leven en, het belangrijkste, vrijheid. Een bekend citaat uit het verhaal luidt: …iets beters dan de dood vind je overal… De postzegel op onderstaande kaart is een papierknipsel van Dora Brandenburg-Polster (omstreeks 1910).
Maar waarom wilden ze zo graag naar Bremen? En waarom als stadsmuzikant? Bremen was een Hanzestad, een vrije handelsstad waar iedereen zijn eigen beroep kon uitoefenen. In die tijd was dat niet gewoon. Beroepskeuze had meer met traditie en opvolging te maken dan met vrije keuze. Al vanaf de middeleeuwen liepen er stadsmuzikanten rond in Bremen. De eerste vermelding van een trompettist in gemeentedienst stamt uit 1339, iets later bestond er een groepje uit vier personen. Rond 1500 wordt er melding gemaakt van twee trompettisten, een trombonist en twee fluitisten als gemeente-muzikanten (Ratsmusiker). Ze begeleidden handelsmissies naar onder andere Deventer en Hamburg en traden op bij bruiloften. In 1751 werden de stadsmuzikanten ingelijfd bij het plaatselijke muziekkorps.
Het verhaal stamt uit ongeveer 1200 en komt in verschillende versies over de gehele wereld voor. De gebroeders Grimm verzamelden volksverhalen en bewerkten ze tot sprookjes. Tussen 1812 en 1822 schreven ze de ‘Kinder- und Hausmärchen’. In de tweede oplage in 1819 verscheen het verhaal van de Bremer Stadtmusikanten. In 1852 begonnen de broers met het opzetten van ‘Das Deutsches Wörterbuch’, hetgeen pas in 1961 werd voltooid.
In 1953 kwam er eindelijk een felbegeerd aandenken aan de ‘Bremer Stadtmusikanten’ in de vorm van een standbeeld gemaakt door Gerhard Marcks. Toeristische rondleidingen houden altijd een stop bij het beeld. Er wordt dan verteld dat wanneer men een voorpoot van de ezel aanraakt, een wens in vervulling gaat. De vier vrienden worden op meerdere plaatsen geëerd: een kopie van het beeld staat in het Busch-Reisinger Museum van de Harvard Universiteit in Cambridge (Massachusetts). Ook de zusterstad van Bremen, Riga, bezit een kopie. Ook in Nederland kom je hun beeltenis vaak tegen, zoals een beeld in De Efteling en het Sprookjesbos in Valkenburg. In 2017 gebeurde er iets leuks in het centrum van Bremen. De mannetjes die je normaal gesproken ziet in de stoplichten (Ampelmännchen) waren vervangen door de piramide-afbeelding van onze vier vrienden.
Bremen
Het logo van de Nederlandse stichting Amivedi bevat een afbeelding van de vier stadsmuzikanten. De stichting (opgericht in 1933) zet zich volledig in voor het terugvinden van vermiste dieren en het zoeken van een eigenaar bij een gevonden dier.
De man achter de bekende Muppets, Jim Henson (1936-1990), kwam in 1972 met de televisie-special: ‘The Muppet Musicians of Bremen’, uiteraard gespeeld door de Muppets. Het verhaal speelt zich af in Louisiana. Kermit de Kikker is de verteller. De verhaallijn en de boodschap zijn hetzelfde, de gebeurtenissen zijn dolkomisch.
Citaat Jim Henson: “Toen ik jong was had ik de ambitie iemand te worden die het verschil zou maken in deze wereld. Ik hoop door mijn aanwezigheid de wereld een stukje mooier achter te laten.”
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (3) Schrijf een reactie
Zo’n standbeeld met 4 dieren op elkaar in de vorm van een piramide is prachtig.
Ik kan me voorstellen dat stadsgidsen het leuk vinden om hier die fabel te vertellen, en dan eindigen met de moraal van dit dierenverhaal. Geweldig.
Leuk verhaal Yvonne. Doet ons weer denken aan de tijd dat onze zonen nog klein waren en we de Efteling bezochten. De kleinste keek vol bewondering en verbazing naar het beeldje met de vier dieren op elkaar en zei: Dat kan toch niet! Toen hebben we het sprookje in het kort uitgelegd, maar hij geloofde het niet. Hij bleef volhouden: Kan niet!!! Hij was toen vijf jaar oud… We moeten er soms nog om lachen als we de foto van toen weer zien waarop hij met die verbaasde uitdrukking staat te kijken.
Het was niet onze jongste zoon maar onze kleinzoon die zo verbaasd was.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)